40 urteGizartea Ekainaren 4 eta 5ean, Bisigu Azoka eta Lore eta Landare Azoka, txotxongiloekin bat Kultura Lurlan Bistrot saltokiak eta GKo galeriak proiektu berri bat martxan jarri

GizarteaEkainaren 4 eta 5ean,Bisigu Azoka eta Lore

eta Landare Azoka,txotxongiloekin bat

KulturaLurlan Bistrot saltokiak

eta GKo galeriakproiektu berri bat

martxan jarri dute

40 urte ezjakintasunean murgilduta

2016-05-27502. zenbakia

107.6 fm • 105.0 fm www.ataria.info

a001_ataria_Diseinua 2016-05-26 16:02 Página 1


03

ARGITARATZAILEA:Tolosaldeko Komunikazio Taldea, SM LEGE GORDAILUA:SS-1323-2013 KOORDINATZAILEA:Naiara Roldan de Aranguiz KUDEATZAILEA:Jexux Murua TELEFONOA: 943 655695 WEBGUNEA:www.ataria.info POSTA ELEKTRONIKOA: [email protected]: 943 69 80 38 • 687 41 00 33 • FM 107.6 FM 105.0 PUBLIZITATEA: 661 678818 • [email protected]

TOLOSALDEKO KOMUNIKAZIO TALDEA, SM-KO KIDEAK:

Tolosaldeko gizarte eragileak

TOLOSALDEKO ATARIA DIRUZ LAGUNTZEN DUTEN ERAKUNDEAK:Udalak:Abaltzisketa, Aduna, Alegia, Alkiza, Albiztur, Altzo, Amezketa, Anoeta, Asteasu, Baliarrain, Belauntza, Berastegi, Berrobi, Bidania-Goiatz, Elduain, Gaztelu, Hernialde, Ibarra, Ikaztegieta, Irura, Larraul, Leaburu-Txarama,Lizartza, Orendain, Orexa, Tolosa, Amasa-Villabona eta Zizurkil

ATARIAk ez du bere gain hartzenaldizkarian adierazitako esanen eta iritzien erantzukizunik.

Hilabete barru eskuetako atzamarrak luzatueta Madrilgo Kongresurako hauteskundeeta-ko emaitzen inguruan lehen kalkuluak egi-ten ariko gara gehienok; herritarrek zein ja-rrera zigortu eta zein txalotu dituzten atze-maten, galtzaileak eta

irabazleak izendatzen... Lehen ariketa, se-guru asko, alderdi bakoitzak abenduanizan zituen hauteskunde emaitzekin alde-raketa egitea izango da. Ez da denbora as-korik pasa, baina katramila egundokoaizan da orduz geroztik, eta ziur hemerote-kei errepaso egin beharko diegula itxuraz-ko ondorioak atera nahi baditugu behin-tzat.

Egun hura iritsi bitartean, ordea, maki-na bat promes eta hitz mardul entzutekogaude. Elkarri mokoka aritu ziren aurrekohauteskunde kanpainan hautagai gehie-nak, eta, uste dut, azken asteetan ikusitakoak ikusita,hastear dagoen hauteskunde lasterketan ez direla egitekomoduak asko aldatuko. Hasi dira boto asmoen ingurukolehen inkestak argitara ematen, baina nork bere erara ira-kurtzen ditu eta ez da erraza benetan asmo horiek zer

emaitza ekarriko dituzten ondorioztatzea. Herritarrakhaserre daudela, nazkatuta; hori bai, hori inkesta guztiekdiote. Ez da estatistika edota metodologia konplexurikerabili behar hori ondorioztatzeko; hori kalean paseatzenduen edonork atzeman dezake.

Dirutza gastatuko da berriz ere hautsikhartzeko betarik izan ez duten hautetson-tziak mahaiaren gainean jartzen. Tira, ta-mainako aldrebeskeria, kontuan izandaalferrik zenbat diru xahutzen den edohainbatek zenbat lapurtzen duen ikusita.Berriz ere entzuteko gauden mezuek neka-tzen naute gehiago, kolore urdin edota go-rriko gorbaten liluran esaten diren hitzponposoek. Hautagai gehienek itxuranmaisu egingo dituzten aholkulari taldeakdituzte atzetik, eta haiek saiatzen dira esa-teko duten mezuaren hutsala argiz eta ko-lorez mozorrotzen. Aditu horiek sare so-

zialetan jarria dute arreta azken urteetan; inork ezer izanbehar badu, mundu paraleloan izan behar duelako le-hendabizi, eta ez alderantziz. Horregatik, akaso, hauta-gaien moduak, jarrerak eta hitzak zeharo eskastu dira,mezu laburretan kabitu behar dutelako, garrantzitsuenaezer esan gabe, esan izanaren itxura ematea delako.

Hilabete barru atzamarrak luzatuta ariko gara herritarasko etorkizun hurbila zenbakitan irakurri nahian; Ma-drilen ere saiatuko dira kalkuluak egiten, baina eurenatzamarrak laburragoak dira batzuetan eta luzeegiakgehienetan.

MAIDER EIZMENDIKAZETARIA

Kalkulua egiten

Dirutza gastatuko da berriz ere hautsik hartzeko betarik izan

ez duten hautetsontziak mahaiaren gainean jartzen

Azaleko irudia: Bernardo Bidaola‘Txirrita’-ren irudia


04

Dastatu, usaindu eta gozatzeko

Mikel Iraola

Zortzigarren urtez antolatu duTxinparta Elkarteak Bisiguaren

Festa. Oriotik etorritako hiru parrille-rok –Joxe Mari jatetxeko Andoni Man-terolak, Katxinako Joxe Migel Zen-doiak, eta Xixarioko Luis Mari Uran-gak– 300 bisigu baino gehiago errekodituzte bi egunetan, aurten, berriroere, Zerkausian.

Txuleta Festan izandako harreraona ikusirik, zizka mizka gunearen es-perientzia ere errepikatu egingo dute

Bisigu azoka, lore eta landareaknahiz txotxongiloakprotagonista bilakatuko dira ekainaren 4 eta 5ean

Bisigu Festaren barruan. Zizka MizkaBoga deitura eman diote espazio horri,itsasoko jakiak izango baitira pintxohorien osagai nagusienak.

Tolosako zazpi jatetxe eta tabernak,nahiz Txinparta elkarteak, hartukodute parte dute lan horretan: Solana 4,Barriola Harategia, Batean, Fronton,Txomin Parrilla, Hazi eta 19-90. 2,5 eu-rotan salduko dituzte pintxoak.

Besteak beste, Ibarrako piperrekineta kantauriko antxoekin egindakogilda, legatz solomoa, kantauriko he-galuzea, arrain tarta, antxoa eta bokar-ta, iparraldeko hegaluzea txingarre-tan, bakailao tortilla nahiz mondejuaeta antxoak papillot erara dastatzekoaukera izango da.

Ekainaren 4an, larunbatean, bazka-

riak eta afariak emango dituzte Zer-kausian; hurrengo egunean, berriz,bazkariak soilik. Dagoeneko txartelaksalgai daude Tolosaldea Tourren bule-goan, eta erreserbak egiteko beraiekinjarri beharko da harremanetan, 943 6774 13 telefono zenbakira deituta [email protected] posta elektroni-kora idatzita.

Aipatzekoa da, bestelade, TOLOSAL-DEKO ATARIA-k ere bi lagunentzako baz-karia zozkatuko duela, Atarikideen ar-tean, datorren astean.

Lore eta Landare Azoka,AlondegiraAzken urteotan bezala, BisiguarenFestarekin batera, Lore eta LandareAzoka izango da larunbatean. Berdura

Udal ordezkari nahiz herriko eragileek parte hartu zuten aurkezpen prentsaurrekoan, Zerkausian. M. IRAOLA

TOLOSAGIZARTEA

www.ataria.info . 107.6 fm . 105.0 fm2016ko maiatzaren 27a

a004-005_ataria_Diseinua 2016-05-26 16:01 Página 1

05

105.0 fm . 107.6 fm . www.ataria.info 2016ko maiatzaren 27a

TOLOSAGIZARTEA

Plazan larunbatero izaten diren pos-tuez gain, Alondegia plazan beste 12postu izango dira.

Azokaren barruan, gainera, ekitaldigehiago izango dira. Alde Zaharreko200 merkatarik, esaterako, bat egindute saltoki eta kaleak atontzekoideiarekin. Lorategi iraungikorrak erejarriko dituzte bi puntutan: Goroldi-kGaztelako Arkua berdez jantziko du;Merkataritza Federazioko loredendek,berriz, San Frantzisko ibiltokian loree-kin egindako lanak erakutsiko dituzte.Horrez gain, 11:00etatik 13:00etara,lore txontxongilo tailerra izango daTopic zentroarekin elkarlanean, Alon-degian bertan.

Sormenetik egitasmoaren barruan,Benito Lertxundirekin tertulia izangoda Zerkausian, 11:30ean.

Osagarri gisa, kultura Tolosako Udaleko Merkataritza sailak,beste erronka bat ere badu: «Bisitarienegonaldia luzatu nahi dugu», azaldudu Nerea Letamendia zinegotziak.Horretarako, UNIMA, TxotxongiloenNazioarteko Jaialdiaren barruko eki-taldiak probestu nahi dituzte.

Ekainaren 4an Lopez Mendizabalplazak eta Plaza Berriak hartuko dituz-te ikuskizunak, 17:00etan eta18:00etan, hurrenez hurren. Igande-an, berriz, hilaren 5arekin, Euskal He-rria plazan 12:00etan izango da ikuski-zuna, eta 18:00etan Altzoko Handiaeskainiko dute, Topic aretoan bertan.

Zaporea, usaina eta kolorea uztartu-ko dituen asteburu hau antolatzeko,udalak eragile ezberdinekin egin duenelkarlana txalotu du: «Argi daukaguudalak antolatzen dituen ekintzetaneragileok elkarrekin joan behar dugu-la, bakoitzak bere aberastasuna eskai-niz. Merkataritza alorretik Tolosa&Coizan dugu; Turismotik Topic, eta azo-karen bueltan Tolomendi». Horrelakoasteburuek, Tolosa «Gipuzkoan etaEuskadin» kokatzen laguntzen dutelanabarmendu du Letamendiak.

SOZIALISTEK 125EKO IBILBIDEA TOLOSANTolosako PSE-EEk 125. urteurrena ospatuko du Tolosan, eta zenbait ekitaldi prestatudituzte. Gaur, 19:30ean, Jesus Egiguren kultur etxean ariko da, 19:30ean, Tolosako so-zialismoaren ibilbideaz. Bihar, berriz, 11:00etatik aurrera, ekitaldi politikoa izango da lekuberean. Idoia Mendia lehendakarigaia eta Odon Elorza kongresurako hautagaia bertara-tuko dira hitzordura. I. URKIZU

Denborarekin dantzan,ikasturtea biribiltzeko

Itzea Urkizu

I railetik maiatzera bitarte astez asteikasitakoa fikziozko istorio batean

txertatu, eta mundu miresgarrietarabidaiatuko dute, beste behin, Tolosa-ko Udaberri Dantza Taldeko gaztetxo-ek. Igandean izango da horretarako hi-tzordua, 12:30ean, eta Leidor aretoaizango dute estalpe.

Denborarekin dantzan izenburupe-an, garai, leku eta kultura desberdine-tako doinu eta istorioak taularatukoditu dantza talde tolosarraren harro-biak. Guztira, 4 urtetik 14ra bitarteko210 ikaslek parte hartuko dute, eta sa-rrerak eskuragarri dira, jada, Leidoraretoko leihatilan bertan. 4 eurorentruke haur eta gaztetxoen emanaldiazgozatzeko aukera izango da, beraz,igandean.

Udaberri Dantza Taldeko 210neska-mutilek Leidor aretokooholtzan agurtuko duteikasturtea, igandean

Bestalde, 2016-2017 ikasturteanUdaberri Dantza Taldeko ikastaroetanparte hartzeko deialdia laster zabaldu-ko dute; internet bidez egin beharkoda izen-ematea.

Ikuskizuna iragartzeko kartela. UDABERRI


IBARRAFESTAK


06

Dantzak plazaratzeko ordua

Maier Ugartemendia

Ibarra Euskal Herriko hainbat herri-tatik etorritako 450 dantzari txiki

eta gazteren bilgune izango da bihar,larunbata, Alurr Dantza Taldeak anto-latutako Alurr eta Dantzari Txiki Egu-naren harira.

Lehen urtero ospatzen zuten egunazen Dantzari Txikirena, baina antola-kuntza lanetan ibili den IzaskunUrrestarazuren esanetan «gero eta zai-lagoa» zen kanpoko dantza taldeakekartzea, eta horregatik erabaki zutenbi urtetik behin egitea. Egun horretanEuskal Herriko dantza talde ezberdi-nak ekartzen saiatzen dira, «desber-dintasunak» ikusteko asmoz. HH2mailatik hasi eta 6. maila bitartekohaurrak izango dira ibartarrak.

Goizean plazan elkartuko dira guz-tiak eta dantza batzuk eskaini ondo-ren, Azkue eta Emeterio Arrese auzoe-tara mugituko dira, festa herrian «za-baltzeko». Emanaldi nagusiaeguerdian plazan egingo dute, eta on-doren, kanpotik etorritako dantzariguztiak Ibarrako haurren etxeetara jo-ango dira bazkaltzera. Arratsaldean

Alurr Eguna eta Dantzari TxikiEguna ospatuko ditu Ibarrakodantza taldeak bihar,larunbata, egun osoan zehar

Joxe Mendizabal izango da erromeriagirotzearen arduraduna. Iluntzean,taldeko helduak izango dira emanal-dia eskaintzearen ardura izango dute-nak.

«Urteko egunik politena»Alurr Dantza Taldeak 2008an berres-kuratu zuen Dantzari Txiki Eguna EliNosellas taldekidearen esanetan:«Dantza taldea umeekin eta gazteekinindartu genuenean». Alurrek beti au-rrera egin ahal izateko atzetik datorre-na «ikusi eta ikasi» du Nosellasen esa-netan, eta atzera begiratze horretanerabaki zuten lehen ere ospatzen zenegun hura berreskuratzea.

Egun berezia izaten da taldekideen-tzat honakoa, Urrestarazuren esane-tan «urteko egunik politena»; bereziki

azpimarratuko lituzkeelarik kanpokodantza taldeak, eta dantza berdinetanikusten diren aldaketak ikusteak sor-tzen duen berezitasuna.

Dantzari Txikiaz gain, Alurr Egunaospatzea «dantza talde guztiak urteguztian egin duen lana eskaintzea» daNosellasen esanetan, eta gazte askoegun honen «zain» izaten dira. Ema-naldi hau herrian eskaintzea ere bere-zia da «herriko dantza talde bat» dire-lako, eta «herrian mantentzeak» ga-rrantzia duelako. Horregatik, «herrikoekitaldiak gero eta gehiago bultza-tzen» ari direla dio Nosellasek. Gaine-ra, herriko plazan dantza egiteak etagertuko jendea begira izateak «urduri-tasuna» ere sortzen die txikienei.

Inguruko herritar guztiei «gonbita»luzatzen diete bihar Ibarrara gertura-tzeko.

Udaberri mugituaAzken asteetan emanaldi asko eskainiditu Alurr Dantza Taldeak, Tolosalde-an ere herri asko bisitatu dituztelarik.Herriko taldea izan arren, beste herribatzuetara joaten ere «saiatzen» direladio Urrestarazuk, eta hori ere «polita»eta «garrantzitsua» dela uste du, baieurena zabaltzerako orduan, bainabaita besteek egiten dutena ikustera-koan ere. Udaberri-uda garaia eta be-reziki uda «oso indartsua» izaten dute.

Euskal Herriko hainbat herritako 450 dantzari txikik parte hartuko dute aurtengo Dantzari Txiki egunean. REBEKA CALVO

DANTZARI TXIKI EGUNABIHAR, MAIATZAK 2810:00. 450 dantzari txiki eta gazteelkartuko dira San Bartolome plazan,eta kalejiran ibiliko dira. 12:00. Emanaldi nagusia, SanBartolome plazan.16:00. Erromeria egongo da 18:00akarte, giro paregabean. 20:15. Alurr Dantza Eskolako taldeguztiek Sorkuntza Tradiziotikemanaldia eskainiko dute, plazan.


07


IBARRALDEAGIZARTEA

EGITARAUAGAUR, MAIATZAK 2720:30. Barrikotea. Ondoren. Barreterapia, ZorioneAperribairekin.BIHAR, MAIATZAK 2817:00. Ume jolasak eta ondoren,txokolate jatea. 19:00. Aizkora saioa. Herriko semea:Unai Zabala Zubelzu.21:00. Herri afaria, Anjel MariPeñagarikano eta Julio Sotobertsolariekin.Ondoren. Erromeria, Iturri Berriaktaldearekin.

13. EDIZ IOA

2 0 1 6IRUN. GIPUZKOAwww.ficoba.org

ANTOLATZAILEA

Tolo

sald

eko

atar

ia

Produktu ekologikoen, bioeraikuntzaren, energia berriztagarrien eta kontsumo arduratsuaren azoka

GONBIDAPENAEkainaren 3tik 5era

bioterra.ficoba.orgEKO esperientzia bizi ezazu!

Pdohainik (Irun-Ficoba

geltokia)

Ficobara,zatoz

trenean!

Show Cooking

Bioterraza, elikagai ekologikoekin

Zozketak

Haurrentzako aktibitateak!

3 pabiloi tematiko

Hitzaldiak, tailerrak eta denontzako aktibitateak

Osasun eta ongizate jasangarria

Sarreraren prezioa gonbidapen gabe: 3€ (12 urte arte dohain)

gonbidapen hau moztu eta azokaren sarreran aurkeztuGONBIDAPENA

GONBIDAPENA

GONBIDAPENA Sarreraren prezioagonbidapen gabe: 3€(12 urte arte dohain)

gonbidapen hau moztu etaeztuazokaren sarreran aurk

olos

ald

oat

arat

r

13 . EDIZ IOA

62 0 1 62 0 1

TTo


GONBIDAPENAEkainar

EKO esperientzia bizi ezazu!

3 pabiloi tematiko




GONBIDAPENAen 3tik 5eraEkainar

EKO esperientzia bizi ezazu!

Show Cooking


Zozketak


3 pabiloi tematiko




GONBIDAPENA

bioterra.ficoba.orgEKO esperientzia bizi ezazu!

Show Cooking


Zozketak


(12 urte arte dohain)

IRUN. GIPUZKOA.ficoba.orgwww

TZAILEAANTOLA

bioterra.ficoba.org

l ki )

Pdohainik

geltokia)(Irun-Ficoba

a,Ficobarzatozenean!tr

Herri bideeninbentarioaherritarrentzatikusgai dago

Kontsultak edo alegazioak eginnahi dituzten herritarrekudalera jo beharko dutehitzordua eskatzeko

M. Ugartemendia Ibarra

Ibarrako Udalak jakinarazi duenezHerri Bideen Inbentarioa gainbegi-

ratu du, 2015eko azaroaren 13an egin-dako Tokiko Gobernu Batzarraren bil-kurak berau egiteko lana ConchiUriarteri esleitu ostean.

Hilabete hauetan zehar udalak in-formazio bilketa egin du eta 2016komaiatzaren 12an egindako Osoko Bil-kurak onartu zuen behin-behinekoinbentarioa.

Behin osoko bilkuratik igarota,2016ko maiatzaren 19an GipuzkoakoAldizkari Ofizialean iragarkia argita-ratu zuten, eta ondorioz, alegazioepea irekita dago maiatzaren 20tikkontatzen hasita, hilabete batez.

Gaiarekiko interesa duten herrita-rrek Ibarrako udaletxeko Ingurumen,Merkataritza eta Nekazaritza depar-tamentuarekin harremanetan jarribeharko dute, eta bertan behin-behi-neko herri bideen inbentarioarekikokontsulta edota alegazioak egiteko hi-tzordua hartu beharko dute.

Ibarrako Udaletik deialdia luzatudiete herritarrei euren zalantzak edobehar dituzten argibideak argitzera jo-ateko gonbita eginez.

Txaramarrekfesta girozbeteko duteauzoa

Txaramako Festa Batzordeak bi egunetako egitaraua osatuadu; bertan herritarrak izangodira protagonista

M. Ugartemendia Leaburu-Txarama

Txaraman festak ospatzeko prestdaude. Bi egunetan txaramarrak

batu eta une politak bizitzeko aukeraizango dute.

Aipatu, esaterako, Unai Zabala Zu-belzu herritar gazteak aizkora saioa es-kainiko duela etxean, txaramarra bai-ta. Eta bestetik, auzokidez osatutakomusika talde batek ere estreinaldiaizango duela; Iturri Berriak izenekogazteek euren auzoan bertan eskaini-ko baitute kontzertua larunbateko he-rri afariaren ostean.

Plaza zaharreko ontzienleku aldaketaElduain.Udalak plaza zaharre-ko zaborrontziak tokiz aldatuditu. Orain arte, hondakinakplaza zaharreko ontzietara bo-tatzen zituzten herritar guztiek,kokaleku berria izango dute,Corenso fabrikaren ondoan,errepide aurrean. Astero, bilke-ta egitean, zenbaitetan arauakez direla betetzen ikusi dute,eta arau horiek betetzeko eska-era egin dute «ezinbestekoa»delakoa herria «txukun eta gar-bi mantentzeko».

Euskal Jai Egunekobazkarirako txartelakBerastegi.Euskal Jai Eguna os-patuko dute, ekainaren 4an, la-runbatean. 14:30ean herri baz-karia egingo dute. Bazkarianorberak eraman beharko du,eta antolakuntzak ogia, edaria,kafea eta kopa jarriko ditu.Txartelak Urepele elkartean,Basurde elkartean eta Beraste-giko Udalean hartu daitezke,maiatzaren 29a, igandea, bainolehen. Helduek 5 euro ordaindubeharko dituzte, 16 urtetik be-herakoek doan jaso dezakete.

Erromeria Egunekobazkarirako txartelakLizartza. Erromeria Eguna os-patuko dute ekainaren 4an, la-runbatean, eta bazkari herri-koia egingo dute. txartelak he-rriko tabernan eta dendandaude salgai ekainaren 2ra arte.


08Gozatua haurrentzat

Imanol Garcia Landa

G iro ederrarekin ekin zioten atzogoizean Umeen Egunari Anoeta-

ko festetan. Plazan jarritako ume eta

Umeen Eguna izan zenatzokoan Anoetako festetan,eta gustura pasatu zutengoizeko ekitaldietan

gaztetxoen parkean haur ugari elkartuziren, denetariko jolasekin aritzeko.Apar festa ere, ohi bezala, arrakasta-tsua izan zen. Hainbat haur ondo pres-tatuta joan ziren: bainujantzi eta guztigozatu zuten apar festaz. Eguraldiakere lagundu zuen eta eguzkiak bere in-darra erakutsi zuen apar-makina mar-txan jarri zenerako.

ATARIA irratiak ere ez zuen galdu

izan nahi festetako giroa jasotzea, etazuzeneko saioa egin zuen atzo goizeanAnoetako plazatik, gonbidatu ugarire-kin.

Gaur ere ekitaldi ugari izango diraAnoetako festetan, hasi goizetik etailuntzera arte, eta adin guztiei zuzen-dutako ekitaldiekin.

Ikusi gaurtik igandera arteko festetako egitaraua 26-27 orrialdeetan

Apar festa arrakastatsua izan zen beste behin, eta haur ugari elkartu ziren ekitaldirako plazan . I.G.L.

Puzgarriak ia ezinbestekoak izaten dira haurrentzako parkeetan. Joko mota ugari izan zituzten eskura haurrek, atzo goizean, plazan. I.G.L./J. MIRANDA

ANOETAFESTAK



09

Leialtasunak saria du

Imanol Garcia Landa

Ibarrako Merkatarien elkarteakUdaberriko kanpaina jarri du abian,

Ibarran hazi, hezi, erosi izenekoa. Be-zeroek herriko dendekiko duten leial-tasuna eta erosketak Ibarran egitea sa-ritu nahi dute elkartetik. Horrela,Montesen laguntzarekin piper landa-reak oparituko dituzte beraien esta-blezimenduetan egindako erosketenartean.

Landareak prestatzeko erabilitakolurra Ibarrako konpostetatik sorturi-koa da. Merkatarien elkartetik Goiene-txe Fundazioko kideen lana eskertudute: «Behar-beharrezkoa da berenlana landareak prestatzeko. Beraieklagunduko digute loreontzi zoragarrihauek sortzen, beraz, mila esker be-raien laguntzagatik».

Elkartetik nabarmendu dute bana-tuko duten landarea piperrarena iza-tea. «Zer da bereziago Ibarran piperrabaino? Gure landareak zuen etxeetanhaztea nahi dugu, eta gure herrianematea beren fruituak», zehaztu duteherritarrei zuzenduz. Elkartetik gaine-ratu dutenez, «Ibarran erosten jarrai-tzea nahi dugu, gure herriak biziaizango badu beharrezkoa delako den-dak bizirik egotea. Horregatik pentsa-tu dugu landarea oparitzea».

Beraien komertzioetanerosketak egiteagatik, piperlandarea oparituko duteIbarrako merkatariek

Hori horrela, deia egin diete herrita-rrei Ibarrako dendetan erosteko: «Iba-rrako uzta oparoa izatea nahi badu-zue, herria bizirik mantentzea nahibaduzue eta aurten piper goxoez goza-

tu nahi baduzue, gure dendetan erosibesterik ez duzue egin behar».

Udaberriko kanpainarekin gaur ha-siko dira, eta landareak amaitu arte ja-rraituko dute opariak egiten.

Goienetxe Fundazioko egoitzan aritu dira landareak prestatzen. I.G.L.

Hilberriak eta urteurrenak


IBARRAEKONOMIA


10

@TolosaldeakirolKirolak

Irazu sasoikodago bainafinalean agianez da egongo

G ipuzkoako Bigarren Maila-ko Aizkolari Txapelketa-ren finala nortzuk jokatu-ko duten erabakirik geldi-

tu da. Kanporaketa hamaraizkolariren artean izan zen, etaguztietan azkarrena Jon Irazu. Zi-

zurkildarrak zor-tzi minutu eta 44segundo beharizan zituen bi ka-naerdiko eta bioinbiko ebakitze-ko. Bigarrena, zor-tzi segundora,Eneko Otaño izanzen, sasoi beteandagoela erakutsiz.Julen Alberdi azkoitiarra, Je-

xuxmari Mujika ibartarra, XabierZaldua eta Aratz Mugertza izangodira beste finalistak. EzustekoaLuis Txapartegik eman zuen, zaz-pigarren geratuz; finaletik kanpo.Julen Alkizalete asteasuarra zor-tzigarren izan zen. Finala uztaila-ren 3an jokatuko da Usurbilen,eguerdian. Jon Irazu bertan izangoden edo ez zalantzan dago. Kontuazera da, ezkondu egiten dela zizur-kildarra, eta eztei bidaian egongodenez, bere lekua zazpigarren sail-katuak beteko lukeela, Luis Txa-partegik. Finalean bi kanaerdikogehiago izango dituzte, eta aipatubehar da, lehen mailara aizkolaribakarra pasako dela, hau da, ira-bazlea.

Iragan asteburuan beste probabat ere izan zen, kasu honetan era-kustaldi moduan, eta AnoetakoBenta Aldean. Josetxo Urrutia ha-rriarekin aritu zen, eta aizkoran,Txapartegi, Arria V.a, Larretxea etaJon Rekondo. Nafarrak nagusitu

ziren Olasagastik jarritako egurrekin.Igeldoarra bertan zen, eta entzun be-har izan zituen kexak, egurren ingu-ruan. Esan beharra dago ez zuelaematen asko kezkatu zenik. Serioagohitz egiten jarrita, eskuko aberia luze-rako doala dirudi, eta gauzak uste bai-no geldoago. Apustuaren inguruanoraindik ez dute ezer esan, baina ustebaino aberihandiagoa egin ote duendago. Ikusiko da zer gertatzen den.

Anoetan jarraituko dugu, izan ere,igande honetan, festen barruan, herrikirol jaialdia antolatu dute. 18:30eanhasteko asmoz, bertako gazteak AratzMugertza eta Julen Cañamaresekinbatera ariko dira, bi taldetan banatu-ta. Harri jasotzaileak Ostalazaren es-kolatik etorritakoak izango dira.

Aizarnazabalen, idi demak izangodira gaurtik hasi eta asteartera bitarte.Bost egunetan 16 idi ariko dira laneanbanaka; uztarri motzean esaten zaio.Bi larrauldar bertan izango dira: Kix-kurre eta bere auzotarra den PedroJoxe.

Bukatzeko, Urrezko Aizkolarien Ba-nakako Txapelketaren finala larunbathonetan izango dela esan behar da.19:00etan Azpeitiako Izarraitz pilota-lekuan, Aitzol Atutxa, Arria V.a, Ene-ko Otaño eta Jon Rekondo ariko diratxapelaren bila. Faborito bezala Atu-txa agertzen baldin bada ere, esan be-harra dago, lau finaletan egon dela etaoraindik ez duela bat irabazi. Baina ez

da bakarra, txapeldun handien arteanbadira proba hau irabazi gabeak.1998an hasi ziren Urrezko AizkolarienTxapelketa antolatzen, eta orduan Pe-ñagarikano beizamarrak irabazi zuen.Ondoren, Olasagastik eta Larretxeakpare bat aldiz, Nazabal iritsi arte.Arantzarrak bederatzi aldiz irabazizuen. Iaz, berriz, Iñaki Azurmendiizan zen txapelduna. Esan bezala, tar-tean gelditzen dira Mindegia etaArrospide bezalako aizkolariak, bi fi-nal jokatu eta txapelik lortu gabe gera-tu zirenak.

Jaialdi berean, Azpeitian, 23 urteazpikoen finala jokatuko da, eta Ene-ko Saralegi egongo da bertan. Aurka-ria Julen Larrea zuen leitzarrak, bainaaberiadezentekoa egina da azken as-tean, eta bere lekuan Eloi Kortxeroaraiarra izango da Izarraitz pilotale-kuan. Bi diren lekuan hiru ere izatendirenez, Xanta Sousa marka pertsona-la egiten saiatuko da Azpeitian, larun-batean. Txinga eroaten jarriko da na-farra, baina 25 kiloekin beharrean, 50kiloko txingekin ariko da lanean.Emakumeak txapelketan 25ekoekinibiltzen dira, eta gizonak 50ekoekin,Sousak azken horiekin egingo du. Le-sakan bizi da Xanta, eta jatorriz brasil-darra da. Baina benetan deigarria daeuskaraz nola egiten duen entzutea,eta Euskal Herriko ohituretan nolasartu den ikustea, eta ez bakarrik herrikiroletan; gauza guztietan.

JOXE ANJELSARASOLA

Herri Kiroletatik...

Xanta Sousa lesakarrak marka saiakera egingo du 50 kiloko txingekin. A. IMAZ


11

OSTIRALAMAIATZAK 27

ALTZOALTZO MUINO PILOTALEKUA20:00. Esku pilota. Udaberri Txapelketakobi partida, buruz buru. Intxurreko RuizAzkoitiako Azkoitiaren aurka etaIntxurreko Olano Tartaloetxeko Galdosenaurka.

AMASA-VILLABONABEHARZANA PILOTALEKUA19:15. Esku pilota. Udaberri Txapelketarenbarruan eskuz banaka. Behar ZanakoEsnaola, Intxurreko Gorostidiren aurka.

IKAZTEGIETA19:30. Esku pilota. Udaberri Txapelketakohiru partida, eskuz banaka. IntxurrekoLuzuriaga Ziotzako Ezeizaren aurka;Intxurreko Artola Aurrera SaiazekoEtxegarairen aurka eta Intxurreko AlberdiAurrera Saiazeko Txiapusoren aurka.

LIZARTZA19:00. Esku pilota. Udaberri Txapelketakobi partida, binaka: Tolosa 5 vs. Soraluze 2 etaTolosa 3 vs. Arrasate 2.

TOLOSABEOTIBAR PILOTALEKUA19:00. Esku pilota. Udaberri Txapelketa,banaka, Tolosako Zalakain, Garaiburu,Etxeberria eta Olazabalen partidak.

USABAL KIROLDEGIA17:00. Saskibaloia. TAKEren harrobiko hirutalderen partidak, kadeteen mailan: EASO,Bera Bera eta Arri BKL taldeen aurka.

ZIZURKILINTXAUR PILOTALEKUA19:15. Esku pilota. Gipuzkoako HerriartekoTxapelketako itzulerako partidak: Zizurkilvs. Donostia. Joanekoan zizurkildarrek 1-2irabazi zuten.

LARUNBATAMAIATZAK 28

ALEGIAELORRI PILOTALEKUA10:30. Esku pilota. Udaberri Txapelketaren

barruan banaka: Intxurreko ZubeldiaHernaniko Agirreren aurka eta IntxurrekoOlano Azkoitiako Oteizaren aurka.

IBARRABELABIETA KIROLDEGIA09:30-18:30. Areto futbola. LurraldeSelekzioen Euskal Kopa. Kadeteak etajubenilak ariko dira, goiz nahiz arratsaldez.Gipuzkoa, Araba eta Bizkaiako selekzioenartean jokatuko da kopa.

TOLOSAUSABAL KIROLDEGIA09:00-14:00. Areto futbola. LurraldeSelekzioen Euskal Kopa. Hiru partida,Gipuzkoa, Araba eta Bizkaiaren artean.09:00. Saskibaloia. TAKEren harrobiko bitalderen partidak, infantiletan. AurkariakGoierri eta LKE Ointxe Txiki taldeak izangodituzte.11:00. Futbola. Ilintxa eta Pasajes taldeinfantilen arteko finala. Egunean zehar. Igeriketa. RobertoJauregiren Omenezko Hegats IgeriketaTxapelketa.

BEOTIBAR PILOTALEKUA11:00. Esku pilota. San Joan 4 t’erdiko PilotaTxapelketako hiru partida. KadeteetanIriarte eta Ruiz de Larramendi.Etorkizunekoetan, Elola eta Aranguren. Eta nagusien mailan, Peru Labaka etaBakaikoa.16:00-20:00. Zesta punta. Topaketakegingo dituzte.

IGANDEAMAIATZAK 29

AMASA-VILLABONAARRATZAIN FUTBOL ZELAIA 11:00. Futbola. Billabona FKE-ren FutbolEskola, Ate Irekiak ekimena. 2006, 2007eta 2008 urteetan jaiotako neska-mutilentzat.

BIDANIA-GOIATZERNIO FRONTOIA12:00. Esku pilota. Aurrera Saiazeko bipilotariren partidak, UdaberriTxapelketaren barruan, eta buruz burumodalitatean. Eneko LabakakHondarribiako Pagadizabalen aurkajokatuko du, eta Elolak Intxurreko Arrutiizango du aurrean.

TOLOSABERAZUBI 05:00-20:00. Mendi ibilaldia. XIV Orduak.Irteera eta amaiera Berazubi estadioareninguruan izango dira. Tolosatik Ulira joangodira, bertatik Gorriti, Lekunberri, San Migel,eta Igaratza pasako dituzte. Ondoren,Amezketara jaitsi edo Zaratera joango dira,Tolosara itzultzeko.

USABAL KIROLDEGIA09:30. Futbola. Tolosako alebinen arteko bipartida. Bigarrena, 11:00etan hasita.

BEOTIBAR PILOTALEKUA10:30. Esku pilota. Tolosako ElkarteenArteko Pilota Txapelketaren barrukopartidak.

UZTURPE13:00-15:30. Areto futbola. Etorkinafizionatuen arteko topaketa.16:00-20:00. Areto futbola. Tolosa Kup-eko partidak.

@TolosaldeakirolKirol AgendaIGOERA FASEA,ESKUBALOIATOLOSAKO USABALEN

MAIATZAK 27, OSTIRALA18:30 Construcciones Castro ChapelaHandbol Sant Quirze20:30 Tolosa Eskubaloia Cajasur Cordoba

MAIATZAK 28, LARUNBATA17:00 Construcciones Castro ChapelaCajasur Cordoba19:00 Tolosa Eskubaloia Handbol Sant Quirze

MAIATZAK 29, IGANDEA10:30 Cajasur Cordoba Handbol Sant Quirze12:30 Tolosa Eskubaloia Construcciones Castro Chapela


12

ESKUZ

AURRE KANPORAKETAK

LIGAXKAKO PARTIDAK

PALAZKADETE-JUBENILAKZIZURKILIgandea, 10:00Bach-Erasun Miren Larrarte-AgirrePerurena-Irantzu Zubeldia Olaia Zubeldia-Ontsalo

INFANTILAKTOLOSAIgandea, 09:30Aranburu-Urkola Elizegi-HerreroZhang-Bach Urdanpilleta-UsabiagaMurua-Olano Ugarte-Intza-Perez

INFANTILAKAMEZKETAIgandea, 11:00Eraso-Sorarrain Jauregi-IraolaEtxebeguren-Intxaurrondo Izagirre-JuanenaGartziarena-Garmendia Aburuza-Olasagasti

BENJAMIN B, ALTZO, Ostirala, 19:00Pablo-AlkortaDiaz-DieguezIraeta-Calle PozoGorostidi-FresnedaZubia-ErrazkinOtegi-Alustiza Oñate-Otaegi Agirrezabal-Aierdi

BENJAMIN AIBARRAOstirala, 19:30Irazu-UrkaregiYarza-Otaegi Murua-Olano-AgirrezabalaMeulman-AranburuAltuna-DorronsoroAltuna-Intsausti

BENJAMIN AIKAZTEGIETAOstirala, 18:30Collado-AgirreZubillaga-GarmendiaGaraikoetxea-MujikaGoikoetxea-IglesiasZapirain-ZapirainAgirre-Castro

ALEBINAKBIDANIAOstirala, 18:30Iturrioz-EstebanAgirrezabal-AgirreMendizabal.-SorarrainAzkoitia-LizartzaVenabente-IrastortzaArrillaga-ArrillagaSorarrain-AltunaAuzmendi-Martinez

Joan den astean jokatu ziren Benjamin B, Benjamineta Alebin mailako ligaxkako azken partidak,

eta azken faseari emango zaio hasiera maila hauetan:


13

Tolosaldea Goi Mailako LH Institutuko ikasleak

Lehiberri Zentroan bisitan

Tolosaldea Goi Mailako LH Institu-tuko ikasleak Lehiberri Zentroan

izan dira eta bertan eskaintzen direnzerbitzuen berri jaso dute. Ikasturteaamaitzear den honetan, ikasleak, be-raien praktika aldiak amaitu eta lanmundura sartzeko ateetan daude. Ba-tzuk, ikasketak erabat amaitzerakojada lana aurkitua dute, baina besteaskok bilaketari ekin beharko diote.Hori dela eta, Joxe Luis UrdangarinTolosaldea Garatzeneko gerenteakzentroan zein zerbitzu eskaintzen di-ren azaldu die. Horien artean, eta be-reziki beraien egoera berean aurkitzendirenei bideratutakoak. Hau da, ekin-

tzaileei zuzenduta dauden programaketa enplegu bilaketarekin lotuak.

Hala nola, enpresa ekimen berri batmartxan jartzea buruan dutenentzatbaliagarriak diren hazitegiak eta haz-tegiak ikusi dituzte. Baita, proiektudesberdinak garatzeko erabilgarridauden laborategiak ere. Horrez gain,Enplegu zentroa bisitatu dute eta horeskaintzen den orientazio zerbitzuabertatik bertara ezagutu. TolosaldeaGaratzeneko Enplegu Zentroa, Lanbi-deko zentro orientatzaile integrala da.Hala ere, horrez gain, lanerako etaprestakuntzarako beharrezkoak direnprogramei buruzko informazioa ema-

ten du. Besteak beste, honako zerbi-tzuak eskaintzen ditu: aholkularitzapertsonala, lan eskaintzen kudeaketaeta hauen inguruko informazioa, laneskaintzetan eta ikastaroetan izen-ematea eta hautaketa prozesuetarakoprestaketa. Horretarako, zentroakhainbat baliabide jartzen ditu erabil-tzaileen eskura. Esaterako, hiru orde-nagailu, autoformaziorako CD-Ro-mak, Enplegua bilatzeko bide eta ma-terialari buruzko bibliografia, EuskalAutonomia Erkidegoko lan merkatualantzen duen prentsa, aldizkari espe-zializatuak eta estatu mailan astebu-ruetan kaleratzen diren aldizkariak.

Etorkizuneko langileek Lehiberri zentroa bisitatu zuten, bertan eskaintzen diren zerbitzuen berri jasoz. ATARIA

PUBLIRREPORTAJEA


14

HISTORIABERRIDAZTEN‘Txirrita’-ren desagerpenaren 40. urteurrenaren harira, Ander Lizarraldek

bere desagerpenaren inguruko txosten bat osatu du. Horretarako senideen testigantzak, berarekin zeuden gainerako komando kideen

testigantzak eta hainbat dokumentu historiko bildu ditu.

Ezkerretik eskuinera, Eulogio Talavera ‘Tala’, Jexux Bidaola, Pepi Bidaola eta Gregorio Garitonandia ‘Borda’. ATARIA


15

Maier Ugartemendia

Mila bederatziehun etahirurogehita hama-bosteko apirilaren25a izan zen, JoseBernardo BidaolaAtxega Txirrita lizar-tzarra lagunek azke-nekoz bizirik ikusi zu-

ten eguna. Urte bereko maiatzaren28an agertu zen bere gorpua Sarakobasoetan. Ordutik 40 urte igaro dira.Azalpenik eta ikerketarik gabeko 40urte. Ezjakintasunean murgildutako40 urte.

Inoiz, inork ez du gaia aztertu. Seni-deek informazio gehiago eskuratzekoegin izan dituzten saiakerek ez duteemaitzarik eman, baina orain arte se-nideez gain inor ez da gertatu zenaikertzeaz arduratu. Ander Lizarraldeoñatiarra izan da gaia berriro mahaigainean jartzeaz arduratu den pertso-na. Bera Gregorio Garitaonandia Bor-da oñatiarraren bizipenak jasotzen arizela, konturatu zen «Txirritaren ka-sua berezia zela»; aipatu Borda, Txi-rrita desagertu zenean, berarekinzihoan komando kideetako bat zela.Gauzak honela, Lizarralde Txirritarensenideekin harremanetan jarri zen,eta Txirritaren heriotzaren 40. urteu-rrena betetzekotan zela konturatzean,bere historia biltzen duen txostenaosatzea erabaki zuen. Txostena aste-azkenean aurkeztu zuten, eta lasterTolosan eta Lizartzan jarriko da salgai,osorik irakurri nahi duenarentzat.

Desagerpenaren egunean gertatuzenaren inguruko informazioa osatuahal izateko, «gehienbat» desagerpe-nean bertan izan zirenek kontatutako-ekin osatu behar izan du informazioaLizarraldek, hau da, Bordak, EulogioTalavera Talak eta Iñaki HernandezLasa ibartarrak. Desagertu ondorengertatukoari buruzko bertsio desber-dinen «detaileak» garaiko prentsatikatera ditu: «Prentsan agertu zenarenbilketa egina zeukaten Euskal Memo-riakoek eta beraiek pasatu zidaten».

Bestalde, historia osatzen lagun deza-keten bi dokumentu «garrantzitsu»Iñaki Egaña historialariak eman ziz-kion. Azkenik, Txirritaren familiako-ek ere «kontu argigarriak» azaldu ziz-kiotela dio: «Adibidez, Lizarietako ti-roketa apirilaren 25eko goizekozortziak eta laurdenetan izan zen etafamiliakoek esan didate egun horre-tan bertan eguerdi aldean guardia zi-bilak agertu zirela euren Tolosakoetxean». Informazioa osatzeko lane-tan «jende asko» ibili da, «nik hori or-denatu, eta forma eman diot txostene-an».

Dokumentu ofizialen hutsunea na-baria da, eta Lizarralde zentzu horre-tan «gehiegi» mugitu ez den arren, ho-rretan ibili den jendeak «gauza handi-rik ez du lortu». Txostena aurkitubaino egun batzuk lehenagora arte,gorpuaren autopsia bera ere non otezegoen ez zekiten: «Parisko auzitegimediku batek egin zuen autopsia etadirudienez ez da sekula familiaren es-kuetara iritsi». Orain jakin berri dutePauen dagoela autopsia, eta familia-ren hurrengo helburua autopsia lortuahal izatea da.

Lizarralderen ustez, «autopsiaz

gain, informe polizialen bat ere egonbeharko litzateke iparraldeko jendar-meen etxean», baina horrelakorik ereez dute aurkitu.

Desagerpenaren gaua eta goizaAnder Lizarraldek osatutako txostene-an desagerpenaren datuak, eta ondo-ren gertatu zenaren bertsioen berriematen da. Hain zuzen ere, hasieraBorda, Tala, Iñaki eta Txirrita elkartuziren unean hasten da, desagerpen au-rreko uneak. Lizarraldek jasotako tes-tigantzen arabera, Borda, Tala eta Txi-rrita Aljeriatik etorri berri ziren Eus-kal Herrira: «Bi hilabetetanentrenamendu militarra jaso eta arineta indartsu zetozen». Jada hemenzeudela zeregin bat ezarri zieten:«ETApm-ko Komando BerezietakoApala eta Pakitok agindu bat emanzieten hirurei: Martuteneko kartzela-ko presoak ihesaldi bat prestatzen ariziren eta kanpotik barrura zuloa egi-ten lagundu behar zieten». Beraiekiparraldean zeuden, eta Donostiarajoan ahal izateko Saratik Etxalarre-rantz egin behar zuten oinez bidea.Muga pasa behar zuten, eta horretara-ko «Iñaki ibartar mugalariaren lagun-tza izango zuten». Lizarralderi azaldudiotenez, ordu jakin batean, Lizarieta-ko gainean etakide bat zuten kotxezzain, eta beharrezkoa zen denboraondo betetzea: «Hara zehazki orduhartan iritsi behar ziren, bestela arris-kutan jartzen baitzen etakide hura».

Dena ongi zehaztuta zuten, bainabidean zihoazela izandako gertaerabatek, ondoren gertatutako guztianeragin zuzena izan zuen: «LaukoteaSaratik gorantz abiatu zen basoan ba-rrena. Eta halako batean Iñakik hankazulo batean sartu zuen. Zaintiratu bategin zuen orkatilan, eta denbora askogaldu zuten ezusteko haren ondorioz.Horrek neurri batean ondorengo ger-taerak baldintzatu zituen».

Atzerapenagatik Guardia Zibilakzain zuten etakidea ikusi zuelako, edoez dakite zergatik baina, Lizarieta gai-nera iritsi zirenean zain zituzten ha-Iñaki Hernandez eta Ander Lizarralde. ATARIA


1716 mabost guardia zibil: «Lizarieta Sara-tik Etxalarrera bidean mugan dagoenzelaigune bat da. Han Guardia Zibilekzaintza postu bat zuten garai hartan.Baina bost guardia zibil baino gehiagoez ziren egoten han. Eta goiz hartanberriz hamabost inguru azaldu ziren».Bertara iritsi bezain laster hasi zen ti-roketa. Garaiko prentsan Lizarraldekbildutako datuen arabera «hogei mi-nutu inguru» iraun zuen. Alde bateko-en eta bestekoen arteko desberdinta-suna, ordea, nabaria zen: «Etakideekeskopetak, pistolak eta eskuko bonbakzeuzkaten. Guardia zibilek fusilak etametrailadoreak. Arma aldetik desa-bantailan zeuden etakideak arma ho-riekin ez baitziren ehun metro haran-tzago zeuden guardia zibilengana iris-ten».

Tiroketan, lehenik eta behin, Iñakimugalaria zauritu zuten, eta aurrera-xeago Txirrita. Bordak eta Talak, be-rriz, «ihes egitea lortu zuten Sarako ba-soetan barneratuz». Sarako lurretaraihesi zihoazela, zaurituta ikusi zuenazken aldiz Bordak Txirrita; baita lu-rrean zaurituta zegoen Iñakik ere. Li-zarralderi Bordak kontatu dioenez,Txirritaren ahotsa entzun zuen «Han-kan jo naitek, segi zuek» esan omenzion. Borda eta Tala aurrerago zihoa-

zen eta mugarantz jarraitu zuten, bai-na Bordak atzerantz begiratu zuen eta«Txirrita zaurituta geratu zen ingu-ruan guardia zibilak ikusi zituen».Bestalde, Iñakik ere lurrean zauritutazegoela ikusi zuen Txirrita: «Txirritabi besoak altxatuta eta bospasei guar-dia zibilez inguratuta ikusi zuen». Li-zarralderen esanetan, «oso testigantzagarrantzitsua da hau».

Zer gertatu zen ‘Txirrita’-rekin?Apirilaren 25ean desagertu zen Txirri-ta, eta hilabete baino gehiago pasa zenbere gorpua agertu arte. Maiatzaren28an izan zen, Sarako basoetan. Beste-ei dagokionez, Borda eta Talak ipa-

rraldera ihes egitea lortu zuten. Iñaki,berriz, «lau orduz egon zen Lizarietakozelaian zaurituta», ondoren Donostia-ko ospitalera eraman zuten: «Han hiruhilabetez egon zen. Haietatik bi inko-munikatuta. Ondoren Carabanchel-eko kartzelara eraman zuten».

Aipatu, Txirrita desagertuta egonzen hilabete horretan zehar inguru ho-rretan hainbat bilaketa saio egin zituz-tela Txirritaren gertukoek. TolosatikOargi Mendi Elkarteko kideek ere irte-era pare bat egin zituzten bertara, Txi-rrita elkarteko kide baitzen. Senideekbehin ere ez zuten desagerpenarenedo gorpuaren agerpenaren berri itu-rri ofizialetatik jaso, eta txostena osa-tzen ari zela jakin zuen Lizarraldekgorpuaren agerpenaren berri ere nolaizan zuten Saran. Hainbat bitxikeria-daude, gainera: «Txostena bukatzenari ginela Saratik abisatu ziguten ber-tara joateko. Han herriko mutila(aguazila) izandako gizon batekin el-kartu ginen eta esan zigun berak aur-kitu zuela gorpua. Sarako herriko etxe-ko (udaletxeko) idazkariak aginduomen zion joan zedila muga ondokobasoetara eta aurkitu zezala gorpu bat.Bizpahiru ordutan aurkitu zuen. Txi-rritaren gorpua zen. Aurrez erakunde-ko jendea, familiakoak eta lagunak

Txirrita desagertu eta lehendabizikoegunetan behin eta berriz ibili zireninguru haietan bilaketa lanak egiten.Inoiz ez zuten ezer aurkitu. Eta gero gi-zon bakar batek bizpahiru ordutanaurkitu zuen… Sarako herriko etxeko(udaletxeko) idazkariarengana joanginen galdetzeko ea berari nork abisa-tu zion han gorpu bat zegoela. Ez zenoroitzen, baina datu garrantzitsua li-tzateke».

Txostenean, Ander Lizarraldek Txi-rritaren heriotzaren inguruan daudenhiru bertsioak azaltzen ditu, eta bakoi-tzaren ahulguneak eta indarguneakizan daitezkeenak ere aipatzen ditu.Hiru bertsioak honakoak dira Lizarral-deren esanetan: «1) Txirritak Lizarie-tako tiroketan zauritu ondoren Sarakobasoetara ihes egitea lortu zuela etabertan bere buruaz beste egin zuela; 2)Lizarietan zauritu ondoren Sarako ba-soetan hil zela zauri horien ondorioz;3) Txirrita Guardia Zibilaren eskuetangeratu zela eta hauek torturatu eta hilondoren Sarako basoetan utzi zutelabere gorpua». Lehen bi bertsioak iturriofizialetan eta orduko prentsan ager-tutakoak dira, baina bertan ere ber-tsioak ez datoz bat; hirugarrena, iturriofizialetatik aparteko bertsioa da.

Bertsio bakoitzak izan dezakeen zi-

legitasunari galdetuta Lizarraldek ezdu argi erantzuna, baina kontraesa-nak behintzat argiak direla dio: «Zerzilegitasun du espainiar estatuak? Zerzilegitasun du edozein estatuk? Zilegi-tasuna baino gehiago sinesgarritasunkontua da. ETAri dagokionez, esan li-teke, espainiar estatuak gezurra behineta berriz erabili duela, prentsaren zatigarrantzitsu baten laguntzarekin.Txostenean agertzen dira gezur ba-tzuk. Eta kontraesan batzuk ere bai.Egunkari batek A esaten du eta beste-ak B. Baina A gertatu bazen ezin izanzen B gertatu eta alderantziz».

Hala ere, txostenean datuetara mu-

gatzen da Lizarralde, eta ondorioakateratzea irakurleen esku uzten du:«Nire iritzia, kasu honi buruzkoa,aparte uztea eta lan teknikoa egiteaerabaki nuen kasuaren alderdi desber-dinak, batzera eta aztertzera muga-tuz». Txostena asteazkenean aurkeztuzuen Ander Lizarraldek, eta berarekinbatera izan ziren Txirritaren senide-ak, eta baita desagerpenaren eguneanberarekin ziren komando kideak ere.Txostena aurkeztu badute ere, «batugabe dago oraindik informazio jakinbat» Lizarralderen esanetan: «autop-sia, informe poliziala eta abar». Gehia-go aztertu daitekeen arren, zenbaitkontu nahikoa argi ikus daitezkeeladio Lizarraldek: «Norbaitek esango duagian Iñakiren testigantzarekin nahi-koa argi dagoela zer gertatu zen. Etaneurri batean hala da. Dena den,gehiago aztertu eta sakondu litekeenkasua da».

40 urte igaro dira Txirritaren desa-gerpenetik eta gorpuaren agerpenetik.Tarte honetan ez da inongo ikerketaedo azterketarik egin. Hortaz, agian,oraindik azter daitezkeen kontuakegon arren, Ander Lizarralderen Txi-rrita, 40 urte lana lehen mugarria delaesan daiteke. Orain bada nondik abia-tua.

LIZARTZAPOLITIKA



LIZARTZAPOLITIKA

Ander Lizarralderen txostenean gertatutakoa azaltzen laguntzeko hainbat dokumentu eta agiri topa daitezke, hemen horietako batzuk. Ezkerretan, lehen gutuna, ‘Txirrita’-ren heriotzaren inguruan ETApm-k atera zuen agiria. Bigarrena, taldeak muga zeharkatzekoegin nahi zuen ibilbidea azaltzen duen argazkia, Lizarietan; tiroketa izan zenean belar meta ugari omen zeuden zelaian. Azken bi argazkietan, senideen abokatu zen Maite Maniort-ek Miguell Castells-i bidali zion gutuna ageri da, eta bertan autopsian agertzen omenziren hainbat puntu aipatzen ditu, Lizarraldek txostenean jasotzen dituenak. IÑAKI EGAÑA / EULOGIO TALAVERA

«Zenbait kontu nahikoargi ikus daitezkeenarren, gehiago aztertu eta sakondulitekeen kasua da»

«Autopsiaz gaininforme polizialen batere egon beharkolitzateke iparraldekojendarmeen etxean»ANDER LIZARRALDETXOSTENAREN EGILEA

‘Txirrita’ apirilaren25ean desagertu zen,eta hilabete bainogehiago pasa zen beregorpua agertu arte

‘Borda’-k tiroketarenostean, ‘Txirrita’-renahotsa entzun zuen:«Hankan jo naitek, segi zuek»


18

SUFRIMENDUARENAURPEGIAK‘Txirrita’-ren senideek ez dute «inoiz» ‘Txirrita’-reninguruko berririk modu ofizialean jaso; autopsiarik ere ez zuten jaso bere garaian. Urte «gogorrak» bizi izandituztela diote eta «mehatxuak»ere jaso dituzte.

G ogorra. Hori da behin etaberriro Txirritaren senide-ek azken 40 urte hauetanbizi izan dutena definitze-

ko erabiltzen duten hitza. Euren histo-ria ezjakintasun hitzarekin ere definidaiteke. Izan ere, Jexux, Bixente etaPili Bidaolak, Jose Bernardo BidaolaTxirritaren anai-arrebek, ez dute urtehauetan inolako azalpenik edo infor-maziorik jaso.

Hasteko desagerpenaren berri«inoiz ez» zuten jaso modu ofizial ba-tean. 1976ko apirilaren 25ean, tiroketa08:15 inguruan izan zen, eta ezeren be-rri izan baino lehen 11:30-12:00k alde-ra Guardia Zibila familiaren Tolosakoetxera joan zen miaketa egitera, bainaez zieten inolako azalpenik eman.

Hurrengo egunetan, gertatu izan zi-tekeenaren inguruko bertsio «kontra-jarriak» jaso zituen sendiak. Hamaregunetara identifikatu gabeko pertso-na baten deia jaso zuen familiak, Txi-rrita ondo zegoela esanez: «Ondo ze-goela, beraren berri izango genuela etaez kezkatzeko esan ziguten».

Ordura arte entzundako kontraesa-

nek eta ezjakintasunak senideen arte-an «kezka» sortu zuen. Ordurako Tolo-sako epaitegian ere salaketa jarrita zu-ten. Baina tiroketa Etxalarren izan ze-nez, salaketa Iruñeako epaitegian jarribehar zela, eta maiatzaren 17an harajoan ziren Jexux eta Pili anai-arrebak,baina orain ez dute dokumenturik to-patzen. Salaketa jarri ondoren, Jexuxanaia «mehatxuak» jasotzen hasi zen:«Hurrengoa ni izango nintzela etabera hilda zegoela esaten zidaten. Balazorroak eta deiak jaso nituen. Azentuarraroa zuen deitzen zuenak». Salake-ta jarri arren, mehatxuak jasotzen ja-rraitu zuen. Egoera «gogorra» bizi izanzuten eta gainera «aurpegira barre»egiten zietela diote senideek: informa-zio bila muga pasatzen zutenean, de-sagertuta zegoela eta ondoren ereetxera etortzen zitzaizkien anaiagatikgaldezka... «Etsita» pasa zituzten mo-mentu haiek, eta albiste onak edo txa-rrak jaso nahi zituzten, «zerbait» jakinnahi zuten.

Azkenean, maiatzaren 28an gorpuaagertu zela ere Sarako herriko langile-arengandik jasotako dei baten bidez

jakin zuten. Anaia zaharrenak ikusizuen gorpua agertu zen lekuan, etabeilatokian gorpua identifikatzera jo-andakoan ere ikusi ahal izan zuten.Baina, hasieratik autopsia egiteko«trabak» jarri zizkieten: «Esan ziguteneskubidea genuela familiakoek, kon-fiantzazko medikua eta interpreteare-kin joateko, baina joan ginen eta ez zi-guten utzi bertan egoten». Auzitegikomedikua ere Paristik ekarrarazi zuten,«bi egun beranduago». Momentu ho-rretan «ezintasuna» sentitu zuten.Iparraldean zuten abokatuak ere «lankaskarra» egin zuela diote; berarekinkomunikatzeko zailtasunak zituzten«frantsesa bakarrik» zekielako, eta ezzuen autopsiaren «kopia bat ere» lor-tu.

40 urte erabateko ezjakintasuneanpasa dituzte. Beti «zer gertatu ote zenjakiteko gogoa» geratzen zaizula diote.Informazio bakarra eta kontraesanko-rra «prentsatik» jaso dute, eta eurenga-na inoiz «ez da inor etorri». Horrega-tik, orain gaia mahai gainean jartzeak«bultzada» bat eman dezakeela pen-tsatzen dute, Txirritak «merezitakoa»senideen ustez. Orain arte sentitu ga-beko «elkartasuna» ere sentitu dute.Ander Lizarralderen lanaz gain, seni-deek Aranzadira jo zuten, gertatuta-koa «argitzeko» asmoz; izan ere, hasie-ratik argi esan diete «judizialki ez da-goela zer eginik». Euren nahiagertatutakoa «garbiago» izatea da, etaautopsia badagoela jakiteak bide ho-rretan lagun diezaiekeela uste dute.Edonola ere, oraindik argitzeko gauzaasko falta dira, gehiegi.

Ezkerretik eskuinera, Jose Bernardo Bidaola ‘Txirrita’-ren anai-arrebak: Pili, Bixente eta Jexux. MAIER UGARTEMENDIA

LIZARTZAPOLITIKA



19


LIZARTZAPOLITIKA

Lehen pausoa eman da

Maier Ugartemendia

Asteazken arratsaldean aurkeztuzuten Txirrita. 40 urte txostena,

Ander Lizarralde egileak, Iñaki Egañahistorialariak, Bidaola sendiak etaTala eta Borda komando kideek, hain-bat herritarren babesarekin eta baitaTolosako eta Lizartzako udal ordezka-riekin batera ere.

Gazte «mendizale, euskaltzale etaborrokalari» bezala definitu zuen Ber-nardo Bidaola Txirrita, Jesus MariAgirre Mauleon lagunak. Ander Liza-rraldek txostenean bildutako datuenerrepasoa egin zuen, eta Talak etaBordak argazkien laguntzaz egun har-tan bizi izan zutena azaldu zuten.

Baina, Txirritarekin gerta zitekeenahobeto ulertzen laguntzeko Iñaki Ega-ña historialariak garaiko kokapen po-litikoa egin zuen. Amnistiaren AldekoBatzorde Nazionalak uda horretanosatu ziren, eta bertan aipatutakoare-kin «bete-betean» asmatu zutela ustedu Egañak:«Garai modernoetako le-hen desagertua izan zen». Izan ere,gaur egun «nazioartean ematen direnneurrien» arabera, Txirrita «desager-tua» izan zen, Lasa eta Zabala edo Mi-kel Zabalzaren kasuen pareko.

Garaiko gazteek «frankismoaren

Asteazkenean aurkeztu zuten‘Txirrita. 40 urte’ txostena, lana egin dutenen, senideen eta lagunen babesarekin

aurkako borrokarekin zuten konpro-misoa» azpimarratu zuen Egañak. Ma-nuel Fraga lehen ministro zen garaihartan eta besteak beste, Martxoaren3ko sarraskia gertatu berri zen.

Desagerpenaren data inguruan bipuntu nagusi azpimarratu zituen: Na-farroa eta bahiketak. Batetik, aipatuzuen apirilaren 17an Iruñean AberriEguna deitu zela, eta ondorioz Guar-dia Zibilaren konboiak bidali omen zi-tuztela «Nafarroa ia osora eta baitamugara ere»; Iruñean «ehunka» per-tsona atxilotu zituzten.

Bahiketaren gaian hainbat desager-penen berri eman zuen Egañak, bainabereziki aipatu zuen Hendaian «Es-painiako bi inspektoreren bahiketa»izan zela apirilaren 4an: «Espainiakopoliziaren ustez bahituta daude non-bait eta hurrengo asteetan horri aurreegiten saiatuko dira». Egañaren ustezbi polizia horiek «bizirik» zeudela ustezutela, eta horregatik «informazioa ja-sotzen» saiatzen zirela. Eta horregatik

garai horretan bahiketa desberdinakegon ziren, tartean esaterako «Pertur-en ama bahitu zuten hiru egunez etaaste batzuetara Pertur desagertu zen».Txirritaren desagerpena ere horrekinlotuta egon zitekeela pentsatzen du:«Badirudi ez zuela informaziorik etahorregatik beranduago azaldu zen le-kuan eta hilda. Hori da nik sumatzendudana».

Hala ere, oraindik kontakizuna ar-gitu ahal izateko «denbora dezente»pasako dela uste du Egañak, eta «ezdela erraza izango».

«Oso eskertuta»Txirritaren senideen izenean, bereilobek hartu zuten hitza, eta eurentzat«egun garrantzitsua» zela aipatu zu-ten, izan ere, urte hauetan «zalantzaasko» izan dituzte, eta horiek «argitu»nahi dituzte. Horregatik lehen abia-puntu honi ekin, eta txosten hau argi-taratzeagatik «oso eskertuta» daudelaadierazi zuten.

‘Txirrita’-ren heriotzaren40. urteurrena gogoratuko dute bihar

Urtero egin ohi duten moduan,Txirritaren gorpua agertu zenegunean gogora ekarriko dute Tolosan Bernardo Bidaola Txirrita.

Bihar, larunbata, 12:00etan

bere oroimenezko Uzturreko mo-nolitoan urteroko lore eskaintzaegingo diote. 14:00etan, bertsobazkari herrikoia egingo dute Jo-kin Uranga eta Beñat Lizaso ber-tsolariekin. Txirritakide zen Oar-gi elkartean izango da bertso baz-karia, eta txartelak salgai daudeRaku eta Xirimiri tabernetan,gaur iluntzera bitarte.

‘Txirrita’ren irudia aurrean zutela egin zuten txostena aurkezteko prentsa agerraldia egileek, senideek, lagunek eta udal ordezkariek. MAIER UGARTEMENDIA


20 Espazio txikia izanik tamaina txikiko lanak erakustea erabaki dute GKo galeriako kideek, proiektua martxan jartzerakoan. J.M.

Murua zintzlikatu dituen koadroen inguruko azalpenak ematen. Espraia erabiliz osatu ditu artistak eta ardo gorriari dagokion lanetako bat ageri da irudian.


21

Arte etaelikagai

ekoizleak, bat eginik

Lurlan Bistrot saltokiak eta GKo galeriak proiektua abiatu dute. Sei artelan izango dira ikusgai, zazpi astez, txandaka urtebetez.

Lehen erakusketa, 'Ardoaren kolorea' izenekoa Garikoitz C. Murua artista tolosarrak jarri du ikusgai.

Jon Miranda

A rdo baten adina etajatorria jakin dai-tezke ikuste hutsa-rekin. Ikusmena dadastaketan eskuhartzen duen lehen

zentzumena eta ardoaren itxura fisi-koari –jariakortasuna, mugikortasu-na, gardentasuna, burbuilatzea– etakoloreari –intentsitatea, bizitasuna,tonalitatea eta ñabardura– begiratutabaliozko informazioa jaso dezakegu».Mikel Zeberio, Viandar aldizkarikoeditore eta kritiko gastronomikoakesandako hitzak dira. Ardoen desber-dintasuna eragiten duten parametro-ak aipatu zituen Euskonews & Mediaaldizkari digitalaren 100. zenbakian,eta zehazkiago esateko, Arabar Errio-xako ardoaren dastaketaren ingurukogida eman zuen. Ardo zurietan, gorrie-

tan eta beltzetan antzeman daitezke-en ñabardurak zerrendatu zituen Ze-beriok eta guztiak daude bilduta, egu-notan, Tolosako Plaza Berrian kokatu-ta dagoen Lurlan Bistrotekoerakusketan.

Proiektu zabalago baten barruankokatzen da Ardoaren kolorea erakus-keta eta Garikoitz C. Murua tolosarrakosatu ditu sei koadroak. «Lurlan Bis-troten dagoen produktu bat oinarri be-zala hartu behar genuela jakin nuene-an, niretzako arrotza zen zerbaitenbila jo nuen. Ni ez naiz, oro har, ardo-zalea. Pentsatu nuen nire jakintza za-baltzeko bidea ematen zidala proiektuhonek. Behin erakusketa jarrita ardobat dastatzera gonbidatu ninduten etahorrek interesa piztu dit. Bodegaz ira-kurri dut eta orain gehiago dakit. Bidebat zabaltzea da, aldi berean, erakus-ketaren helburua». Ekainaren 19raarte izango dira Muruaren sei koadro-ak ikusgai.

Gko eta Lurlan, elkarlaneanLurlan Baserritar Elkarteak baserrie-tan ekoiztutako produktuak kontsu-mitzaileari zuzenean eta bitartekari-rik gabe banatzeko helburuarekin sor-tu ziren. Elkarteetan parte hartzenduten guztiak dira ekoizle, bai etatransformazio lanaren egile eta eran-tzule. Nekazal-ekonomiaren garapenasustatzea dute helburu eta kontsumi-tzailearen zuzeneko harremana, bes-teak beste, Tolosako Plaza Berrian da-goen bistrot saltokiari esker gauzatzendute. Bertako produktuak ezagutzeraemateko asmo horrekin gerturatu zi-ren Lurlaneko kideak GKo galeriakokideekin.

Tolosako Kale Nagusiko 24. zenba-kian dago kokatuta arte galeria. Bainahori baino zerbait gehiago da, Murua-ren esanetan, «2008an hasi genuenproiektua, arte urbanoan espezializa-tutako espazio bezala eta 2013ko irai-lean, kokagune berrian zabaldu geni-


22

tuen ateak, beste aurrerapauso batemateko asmoz». Artea, sorkuntza, es-perimentazioa, diseinua eta proposa-men berriak biltzen dituen elkarbizi-tza eta topaketa eremu bezala defini-tzen dute GKo. Une honetan, proiektuezberdinak lantzen ari dira Intxau-rrondoko kultur etxean, Irungo gazte-lekuan eta Tabakaleran. «Leku bakoi-tzean kontziente izan behar dugu nongauden eta zein mezu landu nahi du-gun, horren arabera aukeratzen baitaobra bat edo bestea».

Lurlanekoak ere proposamen zeha-tzarekin gerturatu ziren arte galeriara:bertako produktuak ekoizten dituenbaserritar kooperatiba baten nortasu-na ekarri nahi zuten arte lanetara, ber-tako artisten eskutik. «Interesgarriairuditu zitzaigun hasieratik», dio Mu-ruak, egutegi bat proposatu ziguteneta hori ez da ohikoa izaten. Ez da, soi-lik, paretak betetzeko nahi bat. Espa-zio horretara egokitzen den proposa-men bat lantzeko gonbita egin zigu-ten, bat egin behar du obrak dagoenlekuarekin».

Baldintza gutxi jarri dituzte, beraz:Lurlan Bistroten aurki daitekeen pro-duktu baten nortasuna sei piezetantransmititzea, nahi den teknika erabi-lita. Muruaren esanetan, «sormenez-ko lan horretarako, erreferentzia bathartu daiteke. Nik lehenengorako ko-lorea hartu dut, baina beste bateanizan daiteke zaporea. Puntu batetikabiatuta egin daiteke lanketa. Ikerketalan txiki bat egitera behartzen zaituproiektu honek. Produktua sorrereta-tik, saltokira iritsi bitartean egitenduen bidea ezagutu behar duzu. Base-rritarrekin harreman bat sortzen daeta hori beti da aberasgarri. GKo-n au-rretik ere, jardun dugu elkarlaneanTolosako Azokako ekoizleekin eta he-rriko sukaldariekin». Seina koadrozazpi astez. Era horretara antolatudute urtebeteko programazioa. Lehenhirurak, dagoeneko lotuta daude. «Ja-

Erakusketa ikusi eta ardo bat dastatzeko parada ematen du egitasmoak. J.M.

Tolosako Plaza Berrian kokatuta dago Lurlan Bistrot saltokia eta bertan ikus daiteke erakusketa. J.M.

Sortze prozesuan ardo gorria eta txuria irudikatzeko Muruak erabilitako espraiak.

TOLOSAKULTURA



23

rriko dugun hurrengoan, familia erre-tratuak izango dira protagonista, bai-na baratzeko produktuekin jolas egi-nez. Aurreratu dezaket, ilustrazio la-nak izango direla».

Espazio txikia da Plaza Berrian da-goen Lurlan Bistrot saltokia eta horre-tara moldatu dute erakusketa gunea.50 x 70 neurria duten sei koadro jarri-ko dira eta artista bakoitzak neurri ho-

rretara ekarri beharko du bere lana.Beti formatu berdina izateak, askoerraztuko die lana GKo galeriako kide-ei. Pareta ez da koadroak jartzeko osoegokia, harria delako parte batean.Hala ere, Muruaren ustez, badu berexarma tokiak: «Hezetasun handiadago eta nik jarri ditudan koadroakokertu egin dira. Bizitza propioa dute-la dirudi. Interesantea da, denborarenjoanak lanari nola eragiten dion ikus-tea».

Saltokira gerturatzen den jendeare-kin elkarrekintza bilatzea da erakus-ketaren beste helburuetako bat. Eros-ketak egin edo zerbait kontsumitzeragerturatzen den jendeak koadroakikusiko ditu bristot-ean eta gehiagoikasteko aukera izango du. Lurlanekokideek ere, aitzakia bat izango dute ko-adroekin, bezeroarekin hartu emanaegin eta produktua probatzera emate-ko. Jakinduria zabaldu eta partekatze-

ko asmoz antolatuko dira erakuske-tak, «eta hori balore handi bat da», Mu-ruaren ustez, «zati bat artistek jartzendutelako eta bestea produktoreek».

Tolosako galeria arduratuko da zaz-pi astez behin antolatuko diren era-kusketak koordinatzeaz. Irekia da par-

te hartzea. «Badaude artista batzukguregana etortzen direnak eurenobrak erakutsi nahi dituztela esanez.Beste batzuk, Lurlanera bertara gertu-ratu dira. Azkenik, ikusten badugu ar-tista batek, proiektu honen parame-troak egoki betetzen dituela, gonbitaluzatzen diogu parte hartzeko». Pro-gramazioaren barruan erakutsiko di-ren arte lanak salgai jartzeko aukeraemango zaie artistei eta salmentarakoaukera hori izatea eskatu zaio Lurlani.Muruak nabarmendu bezala, «artista-ren lana eta denbora dago hemen etaobra hauek kostu bat dute. Egitasmohonekin jasotzen dugu jakinduria,partekatzen dugu jakinduria hori jen-dearekin, baina gero ordain bat jaso-tzeko aukera ere badugu. Baserrita-rrek euren produktuekin egiten dutengisan».

Sei koadro eta mila koloreBaigorri upategiko ardo bat eskutanduela azaldu ditu Garikoitz C. Mu-ruak, Tolosako Lurlan Bistroten ikus-gai jarri dituen koadroak. «Nik eregehiago ikasteko aukera izan dut. Jen-de askok du ardoaren inguruko kultu-ra eta nik nirea zabaltzeko aukera izandut». Ardo bakoitzeko –beltza, gorriaeta zuria–, bina koadro jarri ditu artis-ta tolosarrak eta espraia erabili du ho-rretarako, graffiti mundutik datorrela-ko. «Zeberioren artikuluan ñabarduraasko ageri dira; Esate baterako, ardozurietan, limoi kolorea, horixka, anbaredo urre kolorea aipatzen ditu eta nikhoriek guztien interpretazioa egin etaden-denak jaso ditut koadroetan». Na-hastuta ageri dira kolore guztiak: arro-sa, mugurdia, laranja kolorea, tipula-azal kolorea, gorri purpura, gerezi ko-lorea, morea, okrea, iodatua...Horrekin batera, artistak ardo botilariegin dio erreferentzia molde bat erabi-lita: positibo bat eta negatibo bat. «Ho-rrek aukera ematen du kolorea era ba-tera edo bestera ikusteko, ez baita ber-din hautematen. Joko hori proposatunahi izan dut».

Koadro bakoitzaren ondoan azalpe-nak ematen dituen testua jarri du Mu-ruak eta QR kode baten bitartez,http://lurlanbistrot.blogspot.com.eshelbidera bideratzen ditu bisitariak.«Galeria bezala funtzionatzen du. Bloghorretan erakusketan jarri diren koa-droak daude ikusgai, txostenak iraku-rri daitezke, arte lanen prezioak kon-tsultatu, erosteko aukera ematen du...Gune hori zabala da, irekia, jendeakkontsultatu dezan».

Astelehenetik ostegunera, goizez10:00etatik 16:30era dago zabalik Lur-lan Bistrot denda Tolosan eta arratsal-dez 18:00etatik 22:00etara. Ostirale-tan eta larunbatetan, berriz, 10:00etanhasi eta 23:30ak arte dago irekita. Hanizango da ikusgai, Ardoaren koloreaerakusketa, ekainaren 19ra arte.

Ardo txuriari eskainitako koadroa. J.M.


TOLOSAKULTURA

«Ez da, soilik, paretakbetetzeko nahi bat. Espaziohorretara egokitzen denproposamen bat lantzekogonbita egin digu Lurlanek»

«Kontziente izan behar dugunon gauden eta zein mezulandu nahi dugun, horrenarabera aukeratzen baita obra bat edo bestea»GARIKOITZ C. MURUAARTISTA


24

BIDAIATUZ

Turkia eta Iran, bizikletaz

N ire bidaia lagunaren ilusioedo ametsari jarraituz eginnuen bidaia hau. Eta nik erenire egin nuen amets hau,

hau da, Zetaren bidea bizikletaz egite-ra joan nintzen. Txinan hasten da etaibilbide pila bat daude, ez da bakarra.Nik bi hilabete nituen bidaiatzeko, etabidaia lagunak lau. Nik Iranera joannahi nuela esan nion, eta beraz, biga-rren hilabetea bertan igaro nahi nue-la. Eta hortik aurrerakoak berari utzinizkion. Eta berak erabaki zezala non-dik hasiko genuen bidaia. Turkianhasi genuen bidaia, eta Iranera joanginen.

Bizikletaren hautua, berriz, aurretikbeste bidaiatxo bat egina genuen bizi-kletarekin eta bidaiatzeko modu poli-ta delako aukeratu genuen. Jendea-rengana iristeko ere beste modu batda. Kanpin dendan egin nahi genuenlo, gure erara ibili, jendearengana hur-bildu,... eta beraz, bizikletaz. Txirri-txarra.

Bidea luzea bada denbora beharduzu, baina nik animatuko jendea bi-zikletaz bidaiatzera.

Ankaratik, 1.000 kilometroBizkleta eta guzti bidaiatu genuen he-gazkinean, eta Ankara hiriburura joanginen. Bai autobusean eta baita hegaz-

kinean ere bizikletarekin bidaiatu be-har duzula zehaztu behar duzu, bainakaxa batean sartu eta erraza da.

Nora iritsi nahi genuen bagenekien,baina ibilbidea zehaztu gabe joan gi-nen, beraz, lehen gauza Ankaratik Ira-nerako bidea nondik egin erabaki ge-nuen. Turkiak Iranera pasatzeko hirumuga ditu, eta nondik zeharkatu era-bakitzea izan lehen gauza. Erdiko mu-gatik pasatzea erabaki genuen. Hego-aldekoa ez da guztiz segurua edo arazogehiago izateko aukera du, kurduakdaudelako. Gu ere Kurdistango muga-tik pasa ginen, baina hau samurragoada. Eta iparraldekoa, berriz, askoz eremenditsuago da. Eta guk errazena au-keratu genuen. 1.000 kilometroko bi-dea izan zen egin genuena. Hilabetebatean egiteko, ez da hainbesterakoere. Ez ginen izan oso txirrindulari«ortodoxoak», hau da, bidaia osoa ezgenuen bizikletaren gainean egin.Esaterako, Turkian Van lakua dago,eta itsasontzia hartu genuen zeharka-tzeko. Eta kilometro mordoa egin ge-nituen. Disfrutatzera joan ginen, etabizikletaz egin beharreko 100 kilome-troak, turkiarren artean egiten geni-tuen. Unearen arabera erabakitzen ge-nuen. Turkiak prentsaren aldetik ezdu izen onik, baina nik ez beldurtzekodeia luzatu nahiko nuke, Turkia erdi

aldean jendea zoragarria da, eta osoerraza izan zen bidaiatzea. Turkia osoherrialde aurreratua da. Fruitu zuhai-tza asko dituzte, barazki asko ekoiztenda,... bizirik dagoen herrialdea da. Etainguruko herrialdeetara gauza mor-doa saltzen dute. Eta esan beharradaukat turkiarrak ikaragarri atseginakdirela. Denbora guztian egiten zigutentea hartzeko gonbita. Alfonbraz betetadituzte etxeak, eta lurrean eseri eta te-arekin batera, tortilla, gazta, yorgu-tak,... ateratzen zizkiguten. Eta goize-ko hamaikak izanagatik ere «gaur he-men egingo duzue lo» esaten ziguten.Eta egunero izaten genituen honelakoistoriak familiekin. Eta ezezkoakeman behar izaten genizkien.

Iranera sartzeko,janzkera aldaketaBehin Irango mugara iritsita, nik nirearropa guztia aldatu behar izan nuen.Ezin nuen kamixeta motzekin ibili, etaalkandora luze bat jarri behar izannuen, eta buruan zapia. Gizonak txo-ratu egiten direla, eta debekatuta dagotapatu gabe ibiltzea eta nesken janzke-ra zaindu egin behar dute.

Iritsi nahi nuen tokira iritsi nintzen.Nire bidaia laguna irandarra da, etanik bere lurraldera joan nahi nuen. Etagainera, Iranen izan diren guztiek esa-


25ten dutelako Iran zoragarria dela.Nondik datozen ezagutu nahi nuen,eta era berean oso aberasgarria irudi-tzen zitzaidan persiera hitz egitenduen pertsona batekin Iranera sar-tzea.

Ingelesa ere hitz egiten dute iranda-rrek, baina bidaia lagunak bertako hiz-kuntza hitz egiten duenez, errazagoazen dena eta oso elkarrizketa politaketa interesgarriak izan genituen berta-ko jendearekin. Bidaia la-gunak Madrilen bizi delaesatean, jendeak askoz la-saiago hitz egiten zuen, li-breki, pentsatzen dutenaz.Iranek oso gobernu zorro-tza du, baina irandar askoez daude gobernuarekinbat. Telebistak hori saltzendigu, eta Iranek oso pren-tsa txarra dauka. Ezagutugenuen gehiengoa ez zego-en sistemarekin ados.

Turkian bi gauza galde-tzen zizkiguten: nongoakginen eta ea musulmanak ote ginen.Musulmanak ez ginela esatean, mutu-rra okertzen zuten. Baina hori ez danire arazoa, beraiena da, ez baldin ba-dute erlijio ezberdintasuna onartzeneuren arazoa da. Baina Iranen, beste bigaldera luzatzen zizkiguten: nongoak

ginen eta batez ere niri, ea zer pentsa-tzen nuen Iranez. Beraiek benetankezkatuak daude, jendeak zein irudiote daukan Irani buruz, eta esaterakoerlijioarena ez zidaten inoiz galdetu.Ez zaie axola.

Bereziki jendea zoragarria zela esa-ten nien, eta beraiek pozik geratzen zi-ren mendebaldar batek hori pentsa-tzeagatik. Normalean, Iranera zoazelaesan, eta jendeak eskuak burura era-

maten ditu eta. Baina zora-garriak dira.

Kultura maila ikaraga-rria dute. Jakintza handiadute, nahiz eta Iranetikinoiz ez atera izan. Galdetuegiten dute, oso kuriosoakdira. Guk hemen askotanegiten duguna da, beste he-rrialde bati buruz galdetubeharrean juzgatu egitendugu. Arteari, arkitekturariedo literaturari buruz zen-bat dakiten ikusita, askotanzer erantzun ere jakin gabe

geratzen nintzen.Esaterako, Garcia Lorcaz galdetu zi-

daten, eta bikotekideari galdetu nionea nolatan ezagutzen ote duten, etaesan zidan eskoletan asko irakurtzendutela. Eta dirudienez Irango liburu-tegi eta etxea askotan bere liburuak di-

tuzte, beraz, nik ere erosi beharko nue-la sentitu nuen, batez ere jakiteagatiketa bere poesia ezagutzeagatik.

Diktaduran liburuak, literatura,ezagutza ez dira asko ematen, bainadirudienez diktadura aurretik ere jen-dearen eskolaratze maila handia zego-en eta unibertsitatera ere jende askojoaten zen.

Persiarrak kultura handiko herrita-rrak izan dira, eta gaur egun ere jendeasko joaten da eta baita emakumeakere. Hori argi geratzea nahiko nuke.Tapatu behar dute, baina ikasteko es-kubide bera dute.

Gaur egungo gobernuak batzuetanestu-estu hartzen ditu, eta esaterakoezin dituzte emakumeek ezpainak edoatzazalak margotu edo zapiarekinondo tapatuta ibili behar dute. Bestebatzuetan, ordea, lasai uzten diete. Etaorain dirudienez lasaiago daude, bai-na gure bizimodutik emakume bezalahan bizitzea zaila da. Eta jende gazte-ak elkar ezagutzea oso zaila da, ez badazure familiak beste familia bat gonbi-datu duela. Zaila da harremanak egi-tea.

Bukaera autobusezHiru asteak bizikletaz ibili eta gero,Teheranera joan ginen eta Isfahanera-ko bidea autobusez egin genuen. Bizi-kletaz ibili ginen iparraldean, eta osoondo. Hiriburura gerturatzeko ga-raian, mendate bat igo behar genueneta trafiko izugarria duenez autobusahartu genuen. 70.000 milioi biztanleditu eta oso desatsegina zen bizikletazegiteko.

Trenez bidaiatzea ere erraza da, etaautobusez ere bai. Zerbitzua oso zaba-la da, eta jendea animatuko nuke Ira-nera joatera bisitan. Atea zabalik dago.

AGURTZANEBELAUNZARANBIDAIARIA


26

OSTIRALAMAIATZAK 27

ABALTZISKETAKZ GUNEA09:00-13:00. Kz gunekodinamizatzailearen bisita.

ADUNAKBARETA22:00. Musikaz, kolorez eta dibertsiozbetea. Magia, festa eta ikuskizuna.Sarrera-laguntza: 7 euro.

AMEZKETAMENDI ASTEA20:00. Morir por la cima, Carlos Suarezeneskutik, Kultur etxean.

ANOETAFESTAK10:00. XIX. Esku pilota herri txapelketa.Finalak. Udal pilota eskolak antolaturik.11:00. Herriko jubilatuen arteko Tokatxapelketa plazan. Alkartasuna elkarteakantolaturik.17:30. Play-back plazan. Ondoren,merienda partaideentzat zimiterioan.19:00. Buruhandi eta erraldoien kalejiraherriko txistulariekin.20:00. Anoetako txistulari taldearenemanaldia plazan.22:30. Bertso saioa frontoian: Gipuzkoakobertso txapelketako lehen sei finalistak:Beñat Gaztelumendi, Alaia Martin, AginLaburu, Iñaki Apalategi, Unai Agirre etaOihana Iguaran. Gai jartzailea: Amaia Agirre.00:30. Kontzertua plazan: McOnak.

BERASTEGIPINTXO POTEA19:00. Udaberriko kultur ekitaldien barruanpintxo potea egingo dute.

IRURAMUS TXAPELKETAKO FINALAK22:15. Maiatzean Kulturaren barruanizango da. Errekalde tabernan jokatuko da.

TOLOSAKONTZERTUA19:00. An Eagle in your Mind taldearenkontzertua, Gko Gallery-n.DOKUMENTALA19:30. Arrakala dokumentala, Otsabi auzoelkartean, Maiatza Gorriaren barruan.

IKUSKIZUNA20:30. Stradivarias II emanaldia, Leidorren.Sarrera: 10 euro.MUSIKA22:30. Joseba B Lenoir Gang eta Rubiataldeen kontzertua, Bonberenean. Sarrera: 8 euro.MUSIKA23:00. Salam Band, herrialdeezberdinetako zazpi musikari zuzenean.Rai, regge, funk... Eta Dj Pintxitos (beste)munduko musika jarriz. Doan. Frontonkafetegian.MUSIKA23:30. The crockets taldea, Orbelatabernan.

TXARAMAFESTAKIkusi egitaraua 7. orrialdean.

ZIZURKILMAIATZA SALTSAN11:30. Ipuin solidarioak Plazida Otañoliburutegian.17:00. Ikastetxeetako bertsolaritza ikasle,Bukalai dantza taldeko dantzari eta LoatzoMusika Eskolako koroko haurrenemanaldia, Atxulondon. Iluntzean.Zizurkilekin senidetutako Lladokoordezkariei ongietorri ekitaldia egingo zaie.

LARUNBATAMAIATZAK 28

AMASA-VILLABONAGAZTE EGUNA18:00. Manifa-Kalejira Berastegikobatukadarekin, eta Onddo igoera GazteAsanbladaren urteurrenaren barruan.21:00. Gazte afaria, bokatarekin.

AMEZKETAMENDI ASTEA11:30. I. Eskuzko Paxaka Txapelketakofinalak, Ugarteko frontoian.

ANOETAFESTAK. GAZTEEN EGUNA11:00. Ume jolasak plazan, Kulkitaldearekin: baserri jolasak.12:30. Buruhandi eta erraldoien kalejiraherriko txistulariekin.15:30. Mus txapelketa Giraldotabernan.16:00. Txirrindulari lasterketa herrikoume eta gaztetxoentzat. 16:30. Txirrindulari lasterketa (alebinaketa infantilak). Oriako txirrindularieskolak antolaturik.17:30. Zaldi lasterketa kiroldegiondoan.18:30. Gazteen kalejira dantza eginez.19:00. Sagardo dastaketa, txorizoegosia eta gazta pintxoekin.21:00. Herri afaria frontoian. 23:30. Gazteen dantza plazan.Ondoren, Sugar Skulls mariatxi taldea.

ASTEASUSENIDETZE EGUNA, AIZTONDO-EL SALVADOR12:00. Salvadorreko Segundo MontesKomunitateari harrera instituzionalaudaletxean.13:00. Harrera herrikoia: bertsolariak,kantua, trikitilariak, aurreskua,...14:00-14:30. Kalejira egingo datxistulari eta trikitilariekin.14:30. Bazkaria.16:30-17:00. Erromeria herrikotrikitilariekin. Ordu berdinean TokaTxapelketa bat antolatuko da.

IBARRADANTZARI TXIKI ETA ALURR EGUNAIkusi egitaraua 6. orrialdean.

Agenda

AZKEN OSTIRALA

EUSKAL PRESO ETA IHESLARIENESKUBIDEEN ALDE

ELKARRETARATZEAK

Aduna. 20:00.Alegia. 19:30.Altzo. 19:00.

Amasa-Villabona. 20:00.Amezketa. 19:30.

Anoeta. 19:30.Asteasu. 20:00.Berrobi. 19:30.

Berastegi. 19:30.Ibarra. 19:30.

Ikaztegieta. 20:00.Irura. 19:30.

Gaztelu. 19:30.Lizartza. 20:00.

Tolosa. 19:30.Zizurkil. 20:00.


27

III. MUS TXAPELKETA16:00. Mus Txapelketako zazpigarrenkanporaketa jokatuko da, Karlatzgaragardotegian. MAHAI INGURUA18:00. Maiatza Iraultzailearen barruan,Herri izkutuak mahai ingurua izango da,Peio Basualdoren eskutik, Ibarrako GazteAsanbladak antolatuta.

TOLOSAMUSIKHERRIA09:30. Dultzaina taldeen dianak herrikoauzo eta kaleetan11:00. Isidro Larrañaga akordeoi orkestraLopez-Mendizabal plazan. Klarinetejoleak Aroztegieta-Errementari artekotxokoan. Ganbara taldeak, PlazaZaharrean. Musika eskoletako ikasletaldeak kalez kale: Txistu taldea, ikasleenbanda, akordeoi joleak, klarinete joleak.Uztaritzeko Herri Soinua.11:30. Hodeiertz abesbatza LopezMendizabal Plazan12:00. Tolosa Kantari,Maria Luisa Agirredoktorearen plazatik Esnaola-Urruzolaeskolako ikasleekin. Eta Hodeiertzabesbatza Plaza Zaharrean.12:30. Isidro Larrañaga akordeoi orkestraPlaza Zaharrean. Bazkal aurretikKonponezinak eta Iraunkorrak txaranga.14:30. Herri bazkaria Zerkausian,GAUTENA Gipuzkoako AutismoElkartearen alde. Bazkal ondoren musikazuzenean eta Larrain Dantza.18:00. Musika kalez kale22:30. Dantzaldia Plaza Berrian: Iratzartaldearekin.TXIRRITA, 40. URTEURRENABernardo Bidaola Txirrita- 40.urteurrena gogoratuko dute. Ikusi egitaraua, 19. orrialdean.IZASKUN AUZOKO FESTA13:00. Auzoko bizilagunen bazkariaizango da. Egun osoan zehar trikitia, eta bazkaldu ondoren jokoak eta Dj-a izango dira.MAIATZA GORRIA, AMAIERAFESTA14:00. Bertso bazkari beganoa, Otsabiauzo elkartean.17:00. Little Martin Selektah UrbiSelektah.BIHOTZ BIRIKAK17:00-20:00. Trianguloan, Bihotz BirikenSuspertzearen Eguna dela eta, DYA-Kbiztanleria teknika hauen beharrezkontzientziatzeko tailerrak egingo ditu.

TXOTXONGILOAK18:30. Hego Afrika-Holanda-Euskadiherrialdetik etorria, Red earth revisitedikuskizuna 10 urtetik gorakoentzat. MUSIKA22:30. Humus eta Doble capa taldeekkontzertua eskainiko dute, Bonberenean.

TXARAMAFESTAKIkusi egitaraua 7. orrialdean.

ZIZURKILMUSIKA23:00. Salam Band, herrialde ezberdinekozazpi musikari zuzenean. Rai, regge, funk...Eta Dj Pintxitos (beste) munduko musikajarriz. Doan, Atxulondo tabernan.

IGANDEAMAIATZAK 29

ALEGIAMENDI IRTEERA09:00. Alegiako Mendi Asanbladakantolatuta, Oiartzungo Oielekura irteeraegingo dute, Tonto kaletik autoz abiatuta.

AMASA-VILLABONAI. MUSIKA KORALA19:30. Ordiziako Oroith abesbatza ariko da,Gurean.

ANOETAHERRIKO FESTAK12:00. Pala txapelketako finalak frontoian. 12:00. Lasarteko eta Anoetako kantujirataldeen kalejira, plazatik abiatuz.12:30. Buruhandi eta erraldoien kalejiraherriko txistulariekin.18:30. Herri kirolak, plazan.19:30. Erromeria plazan, Imuntzo taBelokirekin, 21:00ak arte. 21:00. Kukuaren igoera kanpandorrera.23:00. Erromeriaren jarraipena, Imuntzo taBelokirekin.

BIDANIA-GOIATZERRETIRODUNEN EGUNA12:00. Meza nagusia.Ondoren. Herriko dantzarien saioa.14:00. Kontseju jatetxean bazkaria.

IBARRAPINTXO POTE SOLIDARIOA10:30-14:00. Ibarratik Misio Taldeak

antolatuta plazan izango da. Bildutako diruaIndia, Ekuador eta Hondurasen dituenproiektuei diruz laguntzeko izango da.MAHAI INGURUA18:00. Euskararen erabilera Ibarran mahaiingurua, Uzturpeko ikasleen eskutik.Ibarrako Gazte Asanbladak antolatuta.

ELDUAINIRTEERA09:00. Leitzaran bailarara bizikletaz edooinez joango dira. Eta Urtoraino, autoz.Bizikletaz: Urto-Huizi-Urto ibilbidea. Oinez:Urto-Leitzako geltokia-Urto ibilbidea.

TOLOSADANTZA12:00-14:00. Udaberri Dantza Taldekoikasleen ikasturte amaierako emanaldiaizango da, Leidor antzokian. Sarrera: 4 euro.MUSIKA20:00. Kanadatik datorren No Joy taldeazuzenean entzuteko aukera, Bonberenean.

ASTELEHENAMAIATZAK 30

IRURAHITZALDI-MUSIKATUA18:30. Euskal Herria Munduan jardunaldienbarruan, Lore Amenabar eta Iñar Sastreherritarren eskutik Iruratarrak Munduan:hitzaldi musikatua, gela borobilean.

ZINEMA

EL JUEZMaiatzak 28, larunbata(22:30).Maiatzak 29, igandea (19:30 eta 22:00).Tolosa, Leidor.

K2: ZERUA UKITZENMaiatzak 28, larunbata (19:30).Jatorrizko bertsioan ikusiahal izango da filma,euskarazko azpitituluekin.Maiatzak 30, astelehena (20:30).Tolosa, Leidor.


AGENDA


28

ADUR GOROSTIDIHARITUZ-EKO KIDEA

Lizatzar Mikel Olaetxeaaste hontako mutilautzi baidigu Asegarcekopilotarien kuadrillazintzoa ta umilabihotzez esker mila gozaraztearren pilaetorkizuna pilota bezainbiribil izan dadila.

DoinuaIparragirre abila dela

Mikel Olaetxea

Iritzia

Duela gutxi, elkarrizketa bate-an galdetu zidaten zergatikaritzen nintzen borondatezkolanetan. Asko pentsatu gabe

erantzun nuen: jendeasko ezagutzeko aukeraeman didala, niretzat ereaberasgarria dela… etadenek egin beharko luke-tela halakoren bat inoiz.Baina, hurrengo egune-tan, gehiago pentsatuta,gogoeta sakonagoa era-gin dit.

Euskaldunok harroesan ohi dugu zein ga-rrantzitsua den auzolanagure herrian, gure norta-sun kolektiboan. Gure gi-zartearen balore nagusitzat jarriko ge-nuke gehienok, galdetuz gero. Gauregun ordea, irudi ia bukolikoa bihurtuda, zuri-beltzeko argazkietan lurra ji-

ratzen aritzen ziren baserritarrena.Norbanakoaren gizartean bizi gara,eta kontzeptu horrek gaina hartu diogure herrian nagusi zen kolektibota-

sunari. Baina, garaiotan ere,

bere lekua baduela alda-rrikatu nahi dut nik. Ezgara noski, aitzurra hartueta bide bazterrak garbi-tzeko elkartuko. Badauz-kagu zerbitzu publikoakhorretarako. Baina, elkar-tu gaitezke auzoko festakantolatzeko. Edo herri ba-ratzeak eta kontsumo tal-deak sortzeko. Edo bestemila ekimenetarako.

Ez dezagun galdu herriizaera, eta saia gaitezen tarteka musutruk lan egiten, ondokoari eman dio-gun laguntza trukean jasoko baitugugero.

IRATI HARTSUAGAITZULTZAILEA

Auzolana

Gaur egun ordea, irudi iabukolikoa bihurtu da,

zuri-beltzekoargazkietan lurra

jiratzen aritzen zirenbaserritarrena


29


IRITZIA

H auxe idatzi nuen azkenengo-an: azken urteetan idazteaedota ahozko zein idatzizkotestuen ekoizpena bizitzarako

hain oinarrizkoa ez otezen pentsatzen hasia ba-nengoen ere, hemenidazteari esker ideia horribuelta ematea lortu dut.Ba, irakurketarekin ezdut inoiz horrelako zalan-tzarik izan, beharrezkoairuditu baitzait betidanik,oinarrizkoa gure gizarte-an bizitzeko. Horregatik,gomendio batzuk apun-tatzea gustatuko litzaida-ke gaur, niri lagun on ba-tek eman dizkidanak, nikATARIA-ko irakurleokin konpartitunahi baititut.

Hasteko, irakurtzearen gozamenatransmititzeko magia berezirik ezdaukadala aitortuko dizuet. Izan ere,munduan gauzarik gehienak bezala-xe, norberak sentitzen dituen emozio-ak bakoitzarenak dira eta ez dira erra-zak transmititzen. Baina, kontrakoefektuak lortzen dituen magiak badi-ra, ordea. Gutako askok bizitakoa izan

daiteke ondorengo adibide hau: beharbada, azkarregi uzten ditugu haurrakbakarrik irakurtzen. Irakurtzea, gauzaguztien gainetik, zentzuaren bila joa-

tea da, eta gure irakur-mena behar bezala lima-tu baino lehenago bakar-dadearen zailtasun etanekeetan sentitzeak go-zamenaren kontrakoasor lezakeela pentsatzendut: gorrotoa, edo gutxie-nez, gogo falta.

Beraz, haurrei zuekirakurtzeko gomendioaegiten dizuet guztioi, etaez soilik txikienei. Izanere, bakarrik irakurtzeabatzuentzat gozamena

da, baina ziurtatzen dizuet, nik ezagu-tu ditudan ume gehienentzat irakur-keta entzutea dela plazer. Beraz, ira-kurri haurrei liburuak, osorik, kapitu-luka, orritxo batzuk irakurri osteanbiharko utziz … Jarri beraien ondoan,edo beraien aurrean, eta irakurri pa-txadaz, denbora hartuz. Ziur hori egi-nez irakurketaz gozatzen lagundukodiozuela. Eta gozamen horrek etorki-zunean eurei lagunduko die.

MIKEL GOÑI SAGASTUME

IRAKASLEA

Irakurtzea, ondozaindu beharreko

gaitasuna

Irakurri haurreiliburuak, osorik,kapituluka, orritxobatzuk irakurri osteanutzi biharko... Jarriberaien ondoan edoaurrean, eta irakurripatxadaz, denborahartuz. Ziur hori eginezirakurketaz gozatzenlagunduko diozuela

KOMIKIA GARIKOITZ C. MURUA


30

EGURALDIA

OSTIRALAGiro ezegonkorrarekin jarraitukodugu. Arratsalde erdira arte ostartezabalak izango dira, eta ipar-ekialde-ko haizea ibiliko da. Momenturen ba-

tean 25 gradutaraere iritsiz. Gero,hegoalde-mende-baldetik ekaitz za-parradaren batedo beste sar lite-ke.

LARUNBATAGoizean goizetikhodei dezente.Baliteke tantaren

bat botatzea baina orokorrean oso gu-txi. Arratsalde erditik aurrera ekaitzzaparradak botako ditu, eta handi xa-marrak bota ditzake. Giro ez atsegina-rekin bukatuko da eguna.

IGANDEAGoiz eta eguerdia bitartean zaparra-dak botako ditu. Goizean botako dugehien, eta eguerditik aurrera giroa la-saitzen joango da. Ostarte batzuk za-balduko badira ere, eguraldi tristea.

ASTELEHENAGoizean euri tantak bota ditzake, etaarratsaldean giroa argitu egingo da.

FARMAZIAK

MAIATZAK 27, OSTIRALATOLOSAEgunekoa. Bronte, C. Korreo kalea, 20. Telefonoa: 943 67 60 13.

MAIATZAK 28, LARUNBATATOLOSAEgunekoa. Bengoetxea, E. Kale Nagusia, 7. Telefonoa: 943 67 06 48.

MAIATZAK 29, IGANDEATOLOSAEgunekoa. Bronte, C. Korreo kalea, 20. Telefonoa: 943 67 60 13.

MAIATZAK 30, ASTELEHENATOLOSAEgunekoa. Morant, R. ZabalarretaLorategiak 1. Telefonoa: 943 67 38 49.

ZERBITZUAKTOLOSALDEA


IKER IBARLUZEA

EGURALDIMUTILA

OSTIRALA27

IGANDEA29

LARUNBATA28

ASTELEHENA30

EGUNERO GAUEKOGUARDIAKO FARMAZIA:

TOLOSA • Morant, R. Zabalarreta Lorategiak, 1.

Tel.: 943 67 38 49.

ATARIA IRRATIAOSTIRALA09:00. Pasahitza magazina. Eguraldia, solasaldi politikoa (EH Bildu eta Podemos-Ahal Dugu). AnjelMari Peñagarikano eta Irene Arin KaleKantoitik, Tolosaldea Garatzen, Tolosako azokari eskainitako tartea,eguneko errezeta eta lehiaketaren atala (deitu 943 698 038raedo whatsapp mezua bidali 687 410 033ra 10:45etik 10:55era). Eta saioa amaitzeko Antton Telleriaren eguneko musika proposamena. 11:00. Hamaiketakoa.Gure eskualdeari begirada: Gaurkoan, Alegialdea. 12:00. Entzuteko Jaioak musika saioa. 16:00. Zebrabidea.18:00. Goizeko saioak utzitako onena.

LARUNBATA10:00. Asteak utzitako onena.Ondoren. Trikitia.16:00. Entzuteko Jaioak.18:00. Entzuteko Jaioak.

IGANDEA10:00. Asteak utzitako onena.14:00. (H)ari naizela. Imanol Artolak gidatutako bertso saioa.16:00. Entzuteko Jaioak.18:00. Entzuteko Jaioak.

ASTELEHENA09:00. Pasahitza magazina. Eguraldia, asteburuak utzitakoarenerrepasoa, Iñaki Zubeldia Kale Kantoitik, eta lehiaketaren atala (deitu 943 698 038ra edo whatsapp mezua bidali 687 410 033ra 10:45etik 10:55era). Eta saioa amaitzeko Antton Telleriaren eguneko musika proposamena. 11:00. Hamaiketakoa.Gure eskualdeari asteroko begirada.Gaurkoan, Ibarraldea. 12:00. Entzuteko Jaioak musika saioa. 16:00. Zebrabidea.18:00. Goizeko saioak utzitako onena.

107.6 fmwww.ataria.info

IRAGARKI LABURRAKLAN ESKAINTZAZaintzailea. Neska euskaldun bat behar dagauetarako, emakume batekin egoteko,astean zehar. 943 02 78 18.

SALGAIIle apaindegia. Alegian ile apaindegiasaltzen da. Harremanetarako: 665708208.




Documents

40 urteGizartea Ekainaren 4 eta 5ean, Bisigu Azoka eta Lore eta Landare Azoka, txotxongiloekin bat Kultura Lurlan Bistrot saltokiak eta GKo galeriak proiektu berri bat martxan jarri