47

bahia outubro

Embed Size (px)

DESCRIPTION

outubro bahia sur

Citation preview

Page 1: bahia outubro
Page 2: bahia outubro
Page 3: bahia outubro

3

CONTENIDOS

PAG4/5/.:Susana Seivane

PAG/6/7.:João Afonso

PAG8/9.:Outoarte 2010

PAG10/11/12.:Primer Plano

PAG16/16/18.:Pasarela Cibeles

PAG20/21.:Tesouros Privados

PAG22.:Axenda

PAG23.:Libros

PAG26.:Ingrid y David

PAG27.:Son de Lúas

PAG28/29/30.:Ribadumia

PAG31:Ana Mesía

PAG32/33.:Pedro Villamarín

PAG34.:Tertulias Iem

PAG35.:Concello Gondomar

PAG36/37.:Salud

PAG38.:Reloj de arena

PAG39.:Mr. Kilombo

PAG40/41.:Achego

PAG42/43.:Aceba

PAG44/45.:Deputación Pontevedra

PAG46/47.: Concello Nigrán

EDITA - Masque2

REDACCIÓN - ADMINISTRACIÓN PUBLICIDAD Río Umia 22-7º C - A Caeira POIO (Pontevedra)

CONTACTAR 687 330 [email protected]

DISEÑO MAQUETACIÓNCarmen Carreiro

REDACCIÓNBasilio Aberastain

COLABORACIÓNVicente MontejanoPedro VillamarínLola Diz González

FOTOS PAG.24/25María Muiño

IMPRIMEGráficas Anduriña

DEPÓSITO LEGAL VG - 813 - 2007

Page 4: bahia outubro

4

Susana Seivane, pertence a unha dasfamilias mais prestixiosas dentro domundo dos gaiteros e artesans degaitas en Galicia. A música estivo sempre no entornode Susana Seivane e poido sentila evivida dende moi cativa da man doseu pai, Alvaro Seivane, e de mestrescomo Ricardo Portela, Moxenas ouo seu propio avó, Xosé ManuelSeivane, por iso toca dende o tresanos, acadando o respeto e admira-ción do mundo da gaita. SusanaSeivane achegou a música tradicio-nal o seu propio estilo e creativida-de.

Susa

na

Se

iva

ne

Page 5: bahia outubro

Como se consigue ser gaiteira de éxito nun entorno tra-dicionalmente masculino e ter ademais o respeto dosgrandes gaiteiros de este país? Pois a verdade é que foi algo moi natural en mín. Dende moipequena, ós tres anos, comecei a tocar a gaita, o certo é quenunca antes se soubera de alguén que comezara a unha edadetan temprana, pero tamén é verdade que eu dende pequenaestou moi acostumada a ver a mulleres enriba do esceario, polotanto por eso eu o vía como algo natural e algo que tamén eulevaba no sangue. Meu avó contábame que cando el era mozohabía mulleres que tocaban a gaita pero nunha sociedade máismachista que a de hoxe, se xa estaba mal visto polas clasessociais máis altas, que un home tocara a gaita, podémonos ima-xinar cómo podía ser no caso de ser muller.A música ten estado presente dende sempre na suavida, pero cando a asume profesionalmente?Profesionalmente foi máis ou menos no ano 97, cando fixen unconcerto de artista invitada dos que considero os meus padri-ños musicais, Milladoiro. A raíz dese concerto, eles, e sobre todoo que sería o meu productor musical, Rodrigo Romaní, comeza-ron a animarme, xunto coa miña familia para que dera o granpaso que supuña para mín, de sacar un disco ó mercado comogaiteira solista, formar unha banda, facer concertos, etc. Eudíxenlle a Rodrigo que se el era o productor musical, que eu meanimaba e así foi como no 98 nos puxemos a traballar no pri-meiro disco, que no 99 víu a luz.En que momento da sua carreira se atopa , que retosacadou e cales ten en perspectiva?Todo aconteceu con bastante sorte e moi rápido. No 99 sae omeu primeiro disco “Susana Seivane”, e cedo chegaron os con-certos e as xiras internacionais. Así que pronto me dei contaque o reto de sacar disco, que lle gustara a xente, e que fixera-mos moitos concertos, estaba cumprindose. Cada ano temosproxectos novos, que a verdade é que me sínto privilexiada por-que todos van saíndo adiante e o meu sono de pequena, o deadicarme á miña gran paixón véxoo cumprido.Ademáis da gaita que outros instrumentos toca?Cando cumprín os 8 anos, aínda vivindo en Barcelona, porquenacín alí, entrei no conservatorio de música da cidade condal. Alíestudiei piano e solfexo. Hoxe en día, ademáis do piano e a gaita,tamén toco todas as percusións tradicionais, percusións latinas,o acordeón diatónico e doulle tamén algo á batería.Na actualidade a gaita fusionase perfecamente convariedade de instrumentos musicais impensabel faianos, pódese dicer que acadou o recoñecemento queeste instrumento merecía? Si, creo que si, e en parte, é gracias á grande laboura que fixo amiña familia no eido do estudo da gaita. Tras moitos anos deestudo, inventos, etc. hoxe en día os gaiteiros podémonos expre-sar xenial coa gaita, e este instrumento, dado o nivel de afinaciónque ten acadado, pode compartir esceario con outros instur-mentos.Ten boa saude a música galega?Si, creo que moi boa saúde. Nos anos 90 vivimos un gran boom

da música folk e eso servíu para que se diversificara fora dasnosas fronteiras. Este boom foi musical, pero sobre todo disco-gráfico, posto que as compañías discográficas comezaron a inte-resarse polo gran filón que había en Galicia de gaiteiros, cantan-tes, pandereteiras, e músicos e xeral. Actualmente estamos nunperiodo de calma musicalmente falando, pero o certo é quemusicalmente estamos nun período moi fructífero no que cadadía saen grupos e máis grupos con propostas novas, frescas eboísimas.Fálenos do contido de esa homenaxe aos Beatles naque vostede parcipa xunto a outros músicos galegos e amesma Yoki Ono.Nese proxecto hai algún grupo galego e bastantes estatais, comoMiguel Ríos, Guaraná, etc. É un proxecto no que está na direc-ción o músico coruñés Chema Ríos, comentoumo hai xa bastan-te tempo e propúxome de participar. Pareceume algo moi inte-resante ademais de novo para mín. Trátase de versionar ósBeatles como cada músico o sínta. Nos versionamos tema“Norwegian wood” e a verdade é que estou moi orgullosa decomo quedou o tema. Ó final, para darlle o noso toque persoale do noso país, metímoslle un vals tradicional para pechar otema. Cando grabamos o tema, ensináronllo o Yoki Ono, e dixé-ronme que lle gustara moitísimo. O disco vai saír este Nadal,creo que será un regalo perfecto. Todo o que se recaude con el,irá para Médicos sen fronteiras. Dentro duns meses vaise facerun concerto multitudinario con todos os participantes do disco,aínda non se sabe en que lugar do estado español será, nin o díaexacto tampouco.Son posibles aquí os concertos ao estilo anglosaxon, conmúltiples grupos e disciplinas musicais? Existe boa sin-tonía entre os distintos músicos galegos?Aquí hai moitos festivais como Ortigueira, Pardiñas, etc. que asúa máxima é esa. O peor é que non temos un circuito igual noinverno. Eu creo que sí hai bastante boa sintonia entre os músi-cos galegos, pero bueno, sempre hai o que che ve como unhacompetencia e quere afastarse un pouco.Ten algún novo disco en marcha?Pois de momento, non. Aínda estamos presentando o último quesaquei o mercado, que foi o ano pasado. Chámase “Os soños quevolven”. Os soños que eu quería que volveran, son melodías queforon representativas para mín dende que comecei a tocar agaita ata hoxe en día, pero dándolle as miñas cores e cuns arran-xos moi innovadores. Tiven colaboracións de luxo coma AnxoPintos, Rodrigo Romaní, Harry Price, Pedro Lamas, JoséRodríguez, Ricardo Formoso, estes tres últimos na sección demetais.Cal é seu calendario artístico para os próximos meses?Agora estamos adicándonos a presentar o disco polo estadoespañol. As próximas citas que temos son o día 22 de outubrono teatro Arbole en Zaragoza, o día 4 de novembro na SalaClamores en Madrid e o día 6 de novembro na Sala La Vaca enPonferrada. Tamén estamos traballando nun proxecto de facerunha xira sudamericana en inverno.

5

Carmen Carreiro

Page 6: bahia outubro

6

João Afonso

Nacido en Moçambique, João Afonsoten sido un dos principais cantautoresPortugueses da actualidade. Entre 1987 e 1995, participou, acom-pañado por seu irman AntónioAfonso e polo músico Sérgio Mestre,en inúmerais homenaxes a ZecaAfonso, na secuencia do vasto movi-mento de evocación da obra destegrande da música portuguesa.Co seu primeiro álbum MISSAN-GAS, producido por Júlio Pereira,foille atribuído o título de MelhorVoz Masculina Nacional (PrémioBlitz, 1998) e unha nomeazon para oPrémio José Afonso.En 2002, o cantor edita, ZANZI-BAR en en 2006 edita OUTRAVIDA.Actualmente traballa nun disco consonoridades africanas, unha volta asorixes mozabiqueñas.

Page 7: bahia outubro

7

Ter nacido en Mozambique influe na sua músicaaportando ritmos lusófonos?Eu penso que as músicas nas que eu invento son temas queteñen un híbrido africano, non chega a ser música africana,non chega a ser música portuguesa, teñen a influencia dasmúsicas que eu escoitaba de neno, eran músicas de guita-rras feitas de latas, son músicas redondas, precisamente omeu próximo disco no que xa estou traballando vai tercancións miñas sobre poemas de escritores africanas polotanto vai ser dun xeito para min de regresar a Africa.Vostede naceu e medrou en Monzabique?Eu estiven alí ata os doce anos así que teño esas vivencias,pero tamén penso que hai unha parte musical do meu tíoJosé Afonso que ten sonoridades africanas “Alé alé” “Vamosa pagar”, despois tamén por suposto a música brasileira queeu escoitaba, todo iso vai fancendo aportacións.A música portuguesa ten moitas aportacións brasi-leiras e africanas, Cabo Verde, Mozambique..Sen dúbida, eu penso que o José Afonso, foi un pioneiro,xunto con Peter Gabriel, que facía ese tipo de fusións.Como xurde a idea para este espectáculo que acabade presentar en Vigo, no que reinterpreta a JoséAfonso?Eu sempre teño no meu repertorio cancións do meu tío,porque están en min dende neno, e entón reivento as can-cións, e xunto cos meus irmáns, e ista e unha idea que xur-diu de meu irmán o máis vello, que fixo conmigo un guiónde historias de cansións que van acompañando cronolóxi-camente, pero tamén ten unha historia por detrás, facendounha lectura de diferentes cancións que foron esquecidaspola prioridade que tomaron outras cancións máis emble-máticas, pero a sua obra é moi variada e riquísima, noaspecto musical e poético, entón foi un proxecto que tratade recuperación de toda isa obra menos coñecida.Para vostede que siñifica a herdanza de ser sobriñode José Afonso?Eu teño unha cariño inmenso, tiven a sorte de vivir con él,así que as cancións teñen historias, teñen vivencias, teño aslembranzas da festa que era cando chegaba un disco novo,en Mozambique e despois máis tarde en Portugal, e todaunha serie de sentimentos, do seu xeito intimista de cantarda súa maneira máxica de interpretar...porque José Afonso,era compositor, era intérprete...Pero sin fuxir da pregunta,síntome honrado, sei que ser o seu sobriño abriume portase o mesmo tempo dame pulos para continuar, porque ascousas non están nada ben para a edición discográfica, ascousas están a ser moi dificiles en Portugal e penso queaquí é igual.Resultou nalgún momento un incoveniente paraque vostede se sentira realizado como compositor,como cantante?Non nego que houbo situacións menos cómodas, situaciónsnas que había unha certa confusión e tamén tentativas deaproveitar a súa figura política a través de mín e tiven querexeitar, bater co pé, decindo que a través de min non se ía

a utilizar a imaxen do meu tío. Afortunadamente penso quehoxe en día estaselle a dar un valor máis transversal a súaobra, porque por suposto había unha implicación política,pero tamén hai unha faceta de creatividade musical e poé-tica que compre poñer en valor.Tamén hai que ter en conta o momento políticoque se vivía nos anos 70, con dictadura en Portugale en España..iso fixo de él un pouco unha bandeira.Exactamente, sí era un momento concreto de moita ten-sión política e tamén morreu moi xoven non tivo tempo deretomar cousas.Din que en portugal hai un despertar intectual namúsica, que algúns pretender comparar co movi-mento dos anos setenta, como ve vostede omomento actual?Deixando a un lado o fado, que penso que é outra cousa, ecerto que hai un movimento moi grande, con moitos gru-pos, aparecen bandas de rock de jazz, de música con raicesportuguesas, pero non teñen a suficente proxeción, porquenon se escoitan na radio, non interesa, e só escoitamosmúsica inglesa, que ten todo o direito, pero os nosos músi-cos teñen que ter tamén o seu espacio.Como se sinte na Galiza?Eu teño que ser sinceiro a música portuguesa atravesa pormomentos moi difíciles de supervivencia, eu mesmo teñomoitas dúbidas as veces sobre a miña supervivencia comomúsico, e digo isto sin mágoa, que a pesar de gustarmemoito o que fago eu penso que é preciso reinventar formasde recuperación, e cando estou un poco desanimado, por-que eu non teño unha editora por detrás non me sintoapoiado, en momentos de istes, de falta de confianza nofuturo, sinto que a Galiza é un gran soporte, síntome nacasa, mesmo diría que as veces síntome na Galiza máis nacasa do que en Portugal, cando veño aquí parece que reci-bo un soplo de aire fresco para continuar, xa que eu gostomoito da música de inventar cancións, pero penso que haimoito a facer, non so por parte dos artistas, se non taménpolas discográficas, e mesmo polo público, hai que inventarnovas formas para a industria da música.Probablemente este tipo de conciertos como o dehoxe, con menos músicos, máis intimista, sexa unhaboa fórmula.Sí, si, en Portugal crearonse uns certos tics, de grupos gran-des nas prazas, unha música que a xente non paga, que portanto os rapaces están a facer barullo as persoas a falar, esó se fan por un interés político de cubrir unha axenda cul-tural, porque iso siñifica votos para un presidente de cáma-ra, e penso que hai que levar un cambio a todo isto porparte dos axentes artísticos, e facer cousas pequenas, maisintimistas, con proximidade coas persoas.Ten previsto máis concertos na Galiza?Non por agora non, eu estou a traballar no meu próximodisco entón haberá oportunidade de traelo a Galiza.

Carmen Carreiro

Page 8: bahia outubro

8

Bajo el título Cartografías quebradas, comenzó en A Coruña Outonarte2010, muestra de arte contemporáneo que en esta edición trazará, hasta el7 de noviembre, un itinerario expositivo por propuestas de actualidad decatorce artistas y colectivos que trabajan con diferentes contenidos, lengua-jes y soportes técnicos.

La muestra, promovida por la Concejalía de Cultura del Ayuntamiento de ACoruña, cuenta con dos sedes fijas, la Sala Municipal de Exposiciones delPalexco (Palacio de Exposiciones y Congresos) y la Casa de la CulturaSalvador de Madariaga.

Recorrido urbanoEl recorrido entre ambos espacios cuenta con intervenciones artísticas enel espacio urbano (instalaciones, performances, danza contemporánea, etc.),comenzando en el entorno del propio Palexco, pasando por los jardines deMéndez Núñez, Obelisco, Cantón Grande, hasta el arco-pasaje en la esqui-na entre las calles Durán Loriga y Huertas, con una gran pintura mural enla travesía de la calle Huertas.

Un itinerario de ida y vuelta con todos sus quiebros, propios de la miradade una selección de artistas representativos de la actualidad artística galle-ga, que vertebran esta exposición entre las revisiones de poéticas clásicas ymodernas, y con una especial atención a la ciudad, al lugar, al cuerpo y elrelato, como escenarios y territorios cargados de simbolismos, cruces, sig-nificados y significantes.Actividades paralelasAdemás, a lo largo del mes de octubre y la primera semana de noviembre,el encuentro se complementa con un extenso programa de actividadesparalelas, entre las que se incluyen proyecciones, talleres, charlas, videolec-turas y acciones poéticas, entre otras.

Para esta edición de Outonarte 2010, los artistas participantes son FruelaAlonso, Alejandro Castro "Nano", Arturo Fuentes, Christian García Bello,Borxa Guerrero, Sofía Grandío Barrio, María Marticorena, Holga Méndez,OQO Filmes (editora y productora Audiovisual), Martín Pena, Andrés Pinal,Pisando Huevos (Rut Balbis) Compañía de Danza Contemporánea, DamiánUcieda y Mar Vicente.

Outonarte2010

Muestra de arte contemporáneo

en A Coruña

Page 9: bahia outubro

9

Furela Alonso Mar Vicente

Page 10: bahia outubro

10

Primer Plano

TAMBIÉN LA LLUVIA, ha sido seleccionada por la Academia de Cinepara representar a ESPAÑA en la próxima edición de los Óscar, en la cate-goría de MEJOR PELÍCULA EN LENGUA NO INGLESA. La película, dirigida porIciar Bollain, ha sido producida por Juan Gordon de MORENA FILMS y escri-ta por Paul Laverty (guionista habitual de Ken Loach). Está protagonizadapor Luís Tosar, Gael García Bernal y Karra Elejalde. En el reparto figurantambién actores como Carlos Santos, Raúl Arévalo o Juan Carlos Aduviri. Elfilm cuenta con el apoyo y la financiación de entidades como TVE, CanalPlus, AXN, ICAA y el fondo de coproducción europea Eurimages. Será distri-buida por ALTA CLASSICS.BIUTIFUL. La Academia Mexicana de Artes y Ciencias Cinematográficas haelegido la película de Alejandro González Iñárritu para representar a Méxicoy luchar por una de las cinco candidaturas a la mejor película de habla noinglesa en la próxima edición de los Oscar. Biutiful fue presentada en lapasada edición del Festival de Cine de Cannes y por su papel de Uxbal,Javier Bardem obtuvo el premio a la mejor interpretación masculina.Biutiful es la historia de un hombre en caída libre. En viaje a la redención,la oscuridad ilumina su camino. Conectado al otro mundo, Uxbal es un héroetrágico y padre de dos niños que, al sentir el peligro de la muerte, batallacontra una dura realidad y un destino que va en su contra para poder per-donar, perdonarse, por amor y para siempre. MENAGE ATROZ y MOD PRODUCCIONES en asociación con FOCUS FEATURESINTERNATIONAL presentan Biutiful con la participación de TELEVISIÓNESPAÑOLA y TELEVISIÓ DE CATALUNYA y el apoyo de ICAA MINISTERIO DECULTURA. Una producción de MENAGE ATROZ y MOD PRODUCCIONES en coproduccióncon IKIRU FILMS. La película se estrena en España el 3 de diciembrePa Negre (Pan Negro). Basada en la novela de Emili Teixidor y diri-gida por Agustí Villaronga. El elenco artístico está formado por RogerCasamajor, Nora Navas, Lucía Marull, Eduard Fernández y Sergi López.Tras elasesinato de Dionís Seguí y su hijo de corta edad, la familia formada por

Page 11: bahia outubro

11

XI Festival ANIMADRID, de Pozuelo de Alarcón – Comunidad de Madrid,celebrado del 23 de setiembre al 1 de octubre, ya tiene sus ganadores, con unadotación total de 27.500 euros. El Jurado de la Sección Oficial CompetitivaInternacional de Cortometrajes y Cortinillas, formado por Joanna Toste, AidanHickey y Antonio Delgado, ha seleccionado a los premiados.

MENCIÓN ESPECIAL DEL JURADO a la Mejor Cortinilla nacional,dotado con diploma, para: Tango Madrid, de Marta Gargano, AgustínGarcía / Producción: Oscar de Santillana, Ars Animación school. Vendetta, deJavier Hormigos (España)/ Producción: Andrea Figueroa, Instituto Europeo diDesign.MEJOR CORTINILLA NACIONAL, dotada con 1500 € y tro-feo, para: Neuronix, Adriana Pérez Villanueva (España) / Producción:ECAM Animación.MEJOR CORTOMETRAJE INFANTIL, dotado con 3000 € y diploma,para:Der Kleine und das Biest, Johannes Weiland (Alemania) / Producción:Carsten Bunte, Studio Soi GmbH & CoMEJOR CORTOMETRAJE ESPAÑOL, dotado con 2000 € y diploma,para:Ámár, Isabel Herguera / Producción: Isabel HergueraMENCIÓN ESPECIAL DEL JURADO (sección oficial competitiva), dota-do con diploma, para: Love & Theft, Andreas Hykade (Alemania) /Producción: Thomas Meyer-Hermann.MENCIÓN ESPECIAL DEL JURADO (sección oficial competitiva), dota-do con diploma, para: Os Olhos do Farol, de Pedro Serrazina (Portugal,Países bajos) / Producción: Sardinha em Lata, Photon Films, Filmógrafo, Unforgivenfilmes.PRIMER PREMIO INTERNACIONAL, dotado con 9000 € y trofeo,para: Madagascar, carnet de voyage, de Bastien Dubois (Francia) /Producción: Ron Dyens, Aurélia Prévieu, Sacrebleu ProductionsSEGUNDO PREMIO INTERNACIONAL, dotado con 6000 € y trofeo,para:Sinna Mann, Anita Killi (Noruega) / Producción: Trollfilm

Farriol, su esposa Florencia y su hijo de once años Andreu, se desmorona. Sonlos años más duros de la posguerra rural en Cataluña y Andreu, que perte-nece al bando de los perdedores, ve como su padre, a quien adora, tiene quehuir al verse amenazado por las autoridades que quieren cargarle las muer-tes. Su madre, ahora sola y trabajando día y noche en una fábrica textil, nopuede mantenerlo, así que Andreu se ve obligado a abandonar su hogar paravivir en una masía en mitad del bosque junto a su abuela, sus tías y susprimos.Andreu se aplica en los estudios porque quiere llegar a ser médico y nosufrir más las humillaciones de los vencidos. Entre sus nuevas relaciones sur-gen dos confidentes: su prima Núria, una niña devastada por todo lo que leha tocado vivir, y un adolescente interno en un convento cercano, tísico, quesiente la muerte cercana. Pero su nueva vida se hunde cuando su padre esdetenido y condenado a muerte por los asesinatos. Andreu, convencido de suinocencia, intenta averiguar quién o quiénes fueron los auténticos asesinos.En esta búsqueda descubre cómo los fantasmas del pasado caen una y otravez sobre el mundo de los adultos, llenándolo de mentiras y ocultaciones.Nadie escapa a tanta falsedad, ni a la desolación moral que ha producidola guerra, ni siquiera su padre, la persona a la que más admira.Cuando su padre ha pasado a ser un ídolo caído y ha sido ejecutado, suúnica idea es sobrevivir lejos de una familia de perdedores que no tienenada para ofrecer. La ocasión se le presenta cuando los señores Manubens,los ricos amos de la masía, que no tienen hijos, le ofrecen apadrinarlo ensus estudios y llevárselo a vivir con ellos a la ciudad. Andreu no lo duda,traiciona sus raíces, abandona a todos y da rienda suelta al pequeño mons-truo en que se ha convertido.THE KING’S SPEECH. MEJOR PELÍCULA DEL FESTIVAL DE TORONTOTras maravillar a la crítica internacional con el relato de los esfuerzos delmonarca británico Jorge VI (Colin Firth) para vencer su atroz tartamudeo conla ayuda de un logopeda poco convencional (Geoffrey Rush), THE KING’S SPE-ECH, que DePlaneta estrenará el 24 de diciembre, fue reconocida ayer porel público del Festival de Toronto como la mejor película de la 35ª edicióndel mayor certamen cinematográfico de Norteamérica. Algunos de los largo-

Page 12: bahia outubro

12

metrajes ganadores de este codiciado galardón en ediciones anteriores han sidoPrecious, Slumdog Millionaire, No es país para viejos o Crash.Drama de época ambientado en los albores de la Segunda Guerra mundial y queretrata la inusitada amistad entre un hombre que hubiera preferido no ser rey, elpadre de la actual reina de Inglaterra Jorge VI (Colin Firth), y su excéntrico logo-peda (Geoffrey Rush), un actor australiano frustrado que utiliza técnicas poco con-vencionales para ayudar al monarca a dominar su tartamudez y conducir así supaís hacia la guerra. THE KING’S SPEECH está dirigida por TOM HOOPER, respon-sable de The Damned United, la miniserie ganadora de 4 Globos de Oro “JohnAdams” y el biopic televisivo protagonizado por Helen Mirren “Elizabeth I”. Elrecientemente nominado al Oscar COLIN FIRTH (Un hombre soltero, Orgullo y pre-juicio) encabeza un reparto de lujo que completan el ganador de un Oscar GEOF-FREY RUSH (Shine, Piratas del Caribe), HELENA BONHAM CARTER (Regreso a Howards

End, El club de la lucha) y GUY PEARCE (Memento). Tras su paso por el festivalde Telluride y Toronto, “THE KING’S SPEECH” participará el próximo mes de octu-bre en el Festival de Londres y se estrenará en Estados Unidos el 24 de noviem-bre.

LA FLOR MÁS GRANDE DEL MUNDO sigue recogiendo premios enfestivales internacionales. Según las palabras de su director, Juan Pablo Etcheverry,“a veces pensamos que los proyectos de gran envergadura, de presupuestos des-orbitados y muchísimos nombres son los importantes; olvidamos que con joyaspequeñitas como ésta se pueden lograr cosas mucho más importantes”. Producida por Continental Animación; con la participación de Televisión de Galiciay el apoyo de Concello de Ferrol, Xunta de Galicia, ICAA, UNICEF, Cabildo deTenerife, Fundación Stanza, Universal Music Spain S. L.

Page 13: bahia outubro

13

TERCER PREMIO INTERNACIONAL, dotado con 3000 € y trofeo, otorgado en ex - aequo a las películas: BigBang Big Boom, de Blu (Italia) / Producción: Silvia Siberini, Artsh.it. Stretching, de François Vogel (Francia) /Producción: François Vogel, Drosofilms.PREMIO DEL PÚBLICOLogorama (Francia), de H5. Además el jurado de escuelas, compuesto por Lourdes Villagómez, Eladi Marcos y Doris Clevenha seleccionado los siguientes trabajos: PREMIO AL MEJOR CORTO DE ESCUELAS, Kuchao, de Masaka Okuda MENCIÓN ESPECIAL DEL JURADO A CORTO DE ESCUELAV. Masshtabe, de Marina Moshkoba (Rusia)

MUJERES EN DIRECCIÓN. La Semana Internacional de Cine Ciudad de Cuenca será el escenario de la quinta ediciónde MUJERES EN DIRECCIÓN, un certamen que acaricia el cine más comprometido y social, visto desde el prisma de la mujer.El objetivo principal es, no en vano, “la difusión y promoción de películas de categoría artística dirigidas por mujeres”.Para esta edición, la organización ha contado con el grupo La Prima Donna (www.facebook.com/laprimadonnaband) que hacompuesto e interpretado la canción oficial, que ya se puede escuchar en la web del festival y que veréis adjunta en estemismo mail. Además se presenta ya el cartel oficial, creado por el artista Miguel López.El festival se celebrará entre los días 22 y 27 de noviembre y constará como todos los años de tres secciones competitivas:la Sección Oficial, destinada a largometrajes de ficción, Breve Historia, para cortometrajes y Valor Humano, dedicado a los docu-mentales. Además, el programa incluye ciclos destinados a presentar a nuevas realizadoras y a proyectar cine para niños y ado-lescentes. Asimismo, el comité asesor en esta quinta edición estará compuesto por profesionales del periodismo y de la cinematografíacomo YOLANDA FLORES (periodista de RNE y presentadora), GONZALO PELAYO (ex director de la Semana de Cine Español deCuenca), TOMÁS FERNÁNDEZ (profesor de Trabajo Social de la UNED), GRACIA QUEREJETA (reputada directora de cine, con títu-los como “Siete mesas de billar francés” o “Héctor”) y ANTONIO SAN JOSÉ (periodista, director y presentador del programa CARAA CARA, CNN+).

Page 14: bahia outubro

Augusta Spa Resort de SanxenxoCONCURSO DE FOTOGRAFÍA

BASES DEL CONCURSO

1)TEMA: Fotografías que reflejen el agua en cualquiera de sus variantesy manifestaciones.

2)PARTICIPANTES: Podrán participar todas las personas mayores de 18 años,(excepto empleados y familiares del Augusta Spa Resort o dela revista Bahía Sur) con un máximo de tres obras por autor,que será originales e inéditas. Se admitirán hasta tres fotogra-fías, en color o blanco y negro.

3)PLAZO DE PRESENTACIÓN DE LAS OBRAS:El concurso será extensivo a un período de tres meses,JULIO, AGOSTO Y SETIEMBRE. Cada mes será seleccio-nada una fotografía o serie, de entre las obras recibidas. La obra premiada será la que resulte seleccionada de entrelos tres finalistas. Mensualmente aparecerá en la revista BahíaSur, la fotografía seleccionada y nombre del autor.

4)ENTREGA DE OBRAS:Las fotografías se enviarán como fecha tope los días 30 de cadames al correo, bahí[email protected] Las obras se presentarán en formato JPG, con una resoluciónmínima de 300 puntos (2362x1772 píxeles), los ficheros iránnumerados, ejemplo 1.jpg, 2.jpg…etc.El mail deberá contener: Titulo de la obra asociada a cadanúmero de fichero correspondiente. Breve descripción. Lugar de

realización. Nombre y apellidos, teléfono de contacto.5)JURADOEstará compuesto por, EMILIO VILLAR POUSA fotógrafo yprofesional de artes gráficas, PAULA PEREIRA CARREIRO,titulada de Grado, por la Facultad de Bellas Artes dePontevedra, LUCÍA SUEIRO (CH SUEIRO), Licenciada enBellas Artes por la Facultad de San Fernando de Madrid, pin-tora, escultora y galerista en Sanxenxo.

6)PREMIOS1º Premio – Ganador: estancia de 2 noches de duraciónpara 2 personas en régimen de alojamiento y desayuno y conel acceso al Augusta Spa y al Caribbean Chill Spa incluido.Premio a disfrutar en Temporada Baja y entre semana (domin-go – jueves), y supeditado a la disponibilidad del Augusta SpaResort.2º Premio – Finalista: acceso para 2 personas al Augusta Spay al Caribbean Chill Spa, incluyendo 1 bañera (a elegir entrevinoterapia y chocoterapia) y 1 hidroacupresión para cadapersona.3º Premio – Finalista: acceso para 2 personas al Augusta Spay al Caribbean Chill Spa, incluyendo 1 bañera (a elegir entrevinoterapia y chocoterapia) y 1 hidroacupresión para cadapersona.

7)PROPIEDAD Y USO DE LAS OBRASLas fotografías premiadas pasarán a ser propiedad de AugustaSpa Resort.

FINALISTA OCTUBRE:

Don Fernando Sanfilipo

Page 15: bahia outubro
Page 16: bahia outubro

16

Moda y creación, en la 52 edición de Cibeles Madrid Fashion Week. En un entorno de creación y nuevas tendencias durante seis días,esta excepcional plataforma de promoción organizada por IFEMA,ofreció una completa panorámica de la moda española, a través delas propuestas mostradas en pasarela por medio centenar de dise-ñadores. Diez de ellos son jóvenes creadores de EL EGO, que cum-plió 10 ediciones y ocupó de nuevo íntegramente la primera jorna-da de desfiles del calendario, y el resto, figuras ya consagradas eneste ámbito. A ellos se suma una treintena de talentos noveles deldiseño, que exhibieron sus colecciones con venta directa al público,en el Showroom de EL EGO, durante las seis jornadas.Con todo ello, CIBELES MADRID FASHION WEEK propuso uninteresante recorrido por la moda española y su heterogeneidadcreativa, en el que como es habitual no faltaron las novedades. Entreellas, las incorporaciones de las diseñadoras Elisa Palomino y MartínLamothe, así como el adelanto a la segunda jornada del programade los desfiles dobles, que habitualmente ocupaban el último día. Dos pasarelas: CIBELES Y LANCIA Esta edición de CIBELES se celebró siguiendo el modelo de pasare-la presentado en septiembre 2008, en el que además de un nove-doso proyecto organizativo y escenográfico, el certamen introdujo la marca CIBELES MADRID FASHION WEEK. El princi-pal objetivo de este concepto, que marcó el camino de CIBELESpara los próximos años, es reforzar la presencia del diseño españolen un escenario internacional cada vez más competitivo.

Para ello, se diseñó un formato de pasarela más moderno y actual,así como la integración en fechas y lugar de celebración de las pro-puestas tanto de diseñadores consagrados, como de los jóvenes,agrupados en la plataforma EL EGO. Otras novedades destacadasfueron el diseño de dos salas de desfiles; el incremento de la super-ficie ocupada, de 5.400 a 14.000 metros cuadrados, y la creación deun área denominada CIBELESPACIO, con animación permanente,donde se desarrollan distintas actividades –música, conciertos endirecto, venta de creaciones de jóvenes diseñadores, etc.CIBELES nació en febrero de 1985, como plataforma de promociónde las creaciones de los diseñadores españoles, aprovechando eltirón que tenía en cada una de sus ediciones la SEMANA INTER-NACIONAL DE LA MODA y contribuyendo, al mismo tiempo, acompletar la oferta existente en esta feria, donde se reunía la indus-tria de la confección. La primera edición de los desfiles en febrero de 1985 tenía una filo-sofía clara: convertir a la Pasarela en plataforma abierta a todos loscreadores españoles con diseño de calidad y garantía de respuestacomercial, pero siempre centrados en la moda Mujer. LaComunidad Autónoma de Madrid, de acuerdo con los criterios delMinisterio de Industria y Energía, decidió crear un Comité de Moda,al que encomendó la tarea de organizar y coordinar las presenta-ciones de los creadores de moda femenina.Ese año, entre el 28 de febrero y el 2 de marzo, pasaron sus mode-

Pasarela CibelesModa y creación en la 52 edición

de Cibeles Madrid Fashion Week

Page 17: bahia outubro

17

los en la carpa de la Plaza de Colón seis diseñadores deMadrid, convirtiéndose en punto de referencia obliga-do para el gran número de profesionales presentesen Madrid durante la SEMANA INTERNACIO-NAL DE LA MODA.En años posteriores, la Pasarela se trasladó alMuseo del Ferrocarril, Casa de Campo,Palacio de Congresos y Exposiciones deMadrid y finalmente en IFEMA.En septiembre 2009, CIBELES MADRIDFASHION WEEK recibió a un total de50.000 personas, entre compradores, prensae invitados. Esta convocatoria fue seguida porcerca de 1.300 periodistas, de los que un cen-tenar fueron extranjeros. De ellos, alrededor de20 formaban parte del programa de prensa inter-

nacional que CIBELES lleva a cabo en cada convo-catoria, con el apoyo del Instituto Español de

Comercio Exterior (ICEX). Hasta el momento, y con laorganización a cargo de IFEMA, más de 230 diseñadores han

presentado sus colecciones en CIBELES desde su creación en el año 1985.CIBELES MADRID FASHION WEEK (CMFW) es más que una pasarela demoda. Dos veces al año, durante la presentación de las colecciones de los dise-ñadores españoles más relevantes, se convierte en punto de encuentro de unelevado grupo de personas, que muestran un interés permanente por las nue-vas tendencias y proyectan un look fresco, actual, trendy, vanguardista, imagina-tivo y con personalidad propia.

Page 18: bahia outubro

18

DISEÑADORES EN CIBELES MADRID FASHION WEEKA Menos Cuarto, Adolfo Domínguez, Ágatha R. de la Prada, Ailanto, Alfredo Caral, Alma

Aguilar, Amaya Arzuaga, Ana Locking, Andrés Sardá, Ángel Schlesser,Ángela Arregui, Ángeles Boada, Anke Schlöder, Antonio Alvarado,Antonio Miró, Antonio Pernas, Arturo Barrios, Baruck Corazón,Begoña Ibarrondo, Belén Batalla (M & B), Caramelo, Carlos Diez,Carlos González, Carmela Rosso, Carmen March, Charo Azcona,Contxu Uzkudun, Curra Pascual, Daniel Carrasco, Davidelfin,Devota y Lomba, Dolores, Dolores Cortes, Domingo Córdoba,Duyos, Duyos – Paniagua, El Delgado Buil, Elena Benarroch, ElioBerhanyer, Elisa Amann, Elisa Bracci, Elisa Palomino, EnriqueBuenaventura, Enrique Lezaum, Enrique Zaccagini, Esteve Mujer, Estrella G., Etxart & Panno, Felipe Varela, FernandoGutiérrez, Francis Montesinos, Frederic Homs, Gaspar Esteva,Gilles Ricart, Gloria Aguirre, Gloria Coelho, Guillermina Baeza,Guillermo Torino, Hannibal Laguna, Hipólito Martín, Ion Fiz,Jacinta Moral, Javier Larrainzar, Jesús del Pozo, Jesús Lorenzo,Joan Estrada,Joaquim Verdú, Jocomomolola, John de Maya, Jordi Cuesta, JorgeGómez, Jorge Gonsalves, Jorge Vázquez, José Aguilera, JoséCastro, José Luis Aznárez, José Luis Molina, José Miró, Josep Abril,Josep Font, Josep Font y Luz Díaz, Jota más Ge, (J. Ruiz-G.Urdampilleta), Juan Andrés Mompó, Juan Rocafort, Juan Rufete,Juana Martín, Juanjo Oliva, Julie Sohn, Kima Guitart, KinaFernández, Krizia Robustella, La Casita de Wendy, Lemoniez,Locking Shocking, Loewe, Los Pepes, Luxoir, Lydia Delgado, M. DeMiguel, Macarena Kindelán, Manuel Fernández, Manuel Piña,Marcos Marrero • Mª Díaz, Margarita Nuez, María Araújo, MaríaBarros, María Escoté, María Guardione, María Iniesta, María JesúsCuchet, María José Navarro, María Lafuente, María Luisa Engel,María M., María Moreira, Martin Lamothe, Miguel Marinero,Miguel Palacio, Miriam Ocariz, Montse Bassons, Nacho Ruiz,Nicolás Vaudelet, Noelia Navarro, Nuria Mora, Olga Ríos, PabloArranz, Paca Cordellat, Paco Casado, Palacio & Lemoniez, Patoch,Pedro del Hierro, Pedro Morago, Pepe Jiménez, Pepe Rubio, Porfin, Purificación García, Rafa Teja, Rafael López, René Zamudio,Roberto Diz, Roberto Torretta, Roberto Verino, Rocabert, RoserMarcé, Santos Montes, Serguei Povaguin, Sita Murt, Spastor, SusanUnger, Sybilla, TCN, Teresa Helbig, Teresa Ramallal, The BoxleyWay, Tolo Crespi, Tomás García, Toni Francesc, Torino-Mendoza,Tráfico de Modas, Trastornados, Vacas Flacas,Valentín Herraiz,Veva Medem, Vicente Mateu, Victorio & Lucchino, Woolstock,Xisco Caimari, Yohuate.Diseñadores en EL EGOAlba Blanco, Alberto Tous, Amai Rodríguez, American Pérez, AnaPérez, Andrea Llosa, Anjara, Antiatoms, Beachcouture, Beba´sCloset, Blackhaus, Bohento, Carlos Doblas, Carlos Rodríguez,Carocora, Cati Serrá, Cruz Castillo, Díez Campaña, DianaDorado, EBP, Ekaitz Arruti, Elisa Madina, Esther Lebrato, GemaDegara, Georgina Ordinas, Georgina Vendrell, Gómez, Höet, Id02,Ida Johansson, Igor Alustiza, Isabel Mastache, Joan Fábregas, JuanVidal, Juanma by el Cuco, Karlota Laspalas, Krizia Robustella, LaCasita de Wendy, Laura Basterra, Lilia Ardoz Gainza, Lola Cuello,Lolitas, Lorena Rodríguez, Lluis Corujo, María Cle Leal, María KeFisherman, Mariem Cañizares, María Escoté, Marta Montoto,Martín Lamothe, Maya Hansen, Menchu Mora, Natalia Culebras,Nora Urkia, Potipoti, Ricardo Andrez, Roberto Piqueras, SaraColeman, Sara Lage, Serguei Povaguin, Sinpatron, Solitas, The

Mystic Onion, Tiago Valente, Ute Ploier, Vanessa Soria Lima, Víctor Pao.

Page 19: bahia outubro

A Taberna do Trasno, es un acogedor restaurante

con una excelente gastronomía, que se encuentra

situado en la zona monumental de Cambados.

Cuenta con una amplia carta, que seguramente

satisfará el paladar más exigente y de la que se

podrían destacar, los pimientos de piquillo, el pulpo

a la brasa, carnes de primera calidad como el buey o

el solomillo a la pimienta o al queso roquefort o el

foie de pato con cebolla confitada. En cuanto a los

pescados, una buena opción, puede ser, un bacalao o

una merluza a la cazuela con almejas. Los postres

son todos caseros.

A Taberna do Trasno, tiene una bodega amplia y

diversa en la que se pueden encontrar vinos nacio-

nales e internacionales.

reservas: 986 524 988

los miércoles cerrado por descanso

Rúa do Príncipe, 12 - CAMBADOS - PONTEVEDRA

Page 20: bahia outubro

20

"Tesouros Privados" está formada por arredor de 200 pezas, duntotal de 38 autores, na que se ofrece un escaparate das diferentespropostas do sector da xoiería galega, mesturando o tradicional coasapostas máis contemporáneas, de xeito que reflicte a súa heteroxe-neidade e a riqueza da xoiería galega. Tal e como sinalou o conselleirono acto de apertura, "a particularidade estética do deseño galego per-cíbese tanto nas liñas depuradas das tendencias máis innovadorascomo na elegancia sobria dos deseños tradicionais".

Co obxectivo de representar a diversidade e a riqueza do sector, amostra divídese en catro espazos diferenciados: un dedicado á altaxoiería, outro á xoiería tradicional, outro ás pezas de deseño contem-poráneo que parten do tradicional e outro ás pezas elaborados ennovos materiais aplicados á xoiería, como é o caso da cerámica, dopapel ou do vidro.

Javier Guerra explicou que a exhibición dos oficios e das pezas arte-sanais é fundamental tanto para achegar artesanía e sociedade comopara impulsar a súa introdución nos diferentes mercados. O obxecti-vo principal da mostra é acadar o recoñecemento do valor engadidoque posúen as pezas "pensadas, deseñadas e fabricadas en Galicia",pezas e deseños amparados á súa vez pola marca Artesanía deGalicia, como símbolo de calidade e de prestixio.

"Tesouros Privados" está aberta ao público no Colexio de Fonseca enhorario de 11:00 a 14:00 horas e de 17:00 a 20:30, de martes a sába-do, e estará pechado o domingo pola tarde e o luns todo o día. Osprofesionais galegos que participan na mostra son Adonis, AI Joyas deautor, Aldo de Marinis, Ana Martínez, Ángel Porto, Ardentia, Arela deFe, Artesanía Pampín, Atípika Galería de Joyas, Banjoy, Baraka,Candame, Clavo Metal Joyas, Cristina T, Druída, Eduardo IglesiasArtesán, Eloy Gesto Orfebre, Fink Orfebres, Joyería Mayer, JuanLamas, Manuel Tojo, Marta Armada, Mayer Joyeros, Maysil, ObradoiroJoyeros, Orfega, Óscar Rodríguez, Plata Nativa, Platería AlfonsoIglesias, Ramón González Orfebres, Rosa Higuero, Rosa Méndez,Sánchez-Cano Orfebres, Soledad Mato, Sonia Ares, Unión Joyera deBergondo, Xabier de Sousa e Zimzelatum.

Por último, Javier Guerra apostou pola continuidade deste tipo deexposicións especializadas nunha actividade artesanal e incidiu nofirme apoio do goberno galego ao desenvolvemento e consolidacióndo sector artesán galego. "Este tipo de iniciativas constitúen unhacanle eficaz para lle transmitir ao mercado o alto valor engadido donoso produto artesán e para impulsar a súa comercialización", sinalouo conselleiro.

Tesouros PrivadosDo 9 de setembro ao 24 de outubroExposición dedicada á xoiería en GaliciaColexio de FonsecaSantiago de Compostela

Tesouros PrivadosNo Colexio de Fonseca, exposición

dedicada a xoiería en Galicia.

Page 21: bahia outubro

21

Dolores Guerrero

La Galería Art Next, nos invita a sumergirnos en el universo artísticode Dolores Guerrero. La artista nos presenta un conjunto de 19 obrasde pequeño y gran formato pertenecientes a su trabajo realizado enlos tres últimos años, “Entre Brumas”.

Sus pinturas, inspiradas en la naturaleza, son la viva imagen de la minu-ciosidad en el trabajo, con una factura exquisita que refleja el buenhacer de la pintora lucense. La muestra está impregnada de tonalida-des y gradaciones que conforman cielos con alma, son cielos parlantesque hablan de emociones y sensaciones, captados en un instante, en unmomento en el que revelan todo su potencial de belleza.

Ella misma habla de su arte intimista, casi espiritual, de esta manera: "Laforma no basta, porque en la pintura no se refleja solo lo que se ve,sino, y sobre todo, está lo que e intuye, la sensación que se quieretransmitir, el alma que toda obra de Arte ha de tener".

Se aleja así de modas figurativas, de escuelas a las que no pertenece(su formación es autodidacta) para enseñarnos que una leve pincelada,casi transparente en algunos casos, es capaz de mover nuestra alma ycautivarnos.

Dolores Guerrero, escribe sobre su forma de sentir la pintura en larevista Entremuros: “la Naturaleza fue y es una de mis principales fuen-tes de inspiración. En ella no sólo hay formas, colores, luces y sombras;también están el perfume, el sonido, el movimiento, la poesía. Ansíocaptar todo eso y plasmarlo en el lienzo. Lo real y objetivo no son sufi-cientes para sacar a la luz mis sueños. La forma no basta, porque en lapintura no se refleja sólo lo que se ve, sino, y sobre todo, está lo quese intuye, la sensación que se quiere trasmitir, el alma que toda obrade Arte ha de tener.”

En reconocimiento a la obra artística de Dolores Guerrero, el escri-tor y musicólogo D. Enrique Iglesias Alvarellos, la incluyó en su libro.Mujeres Destacadas de Galicia, Alvarellos, 1993.

GALERÍA ART NEXT Doctor Cadaval, 5. Planta Baja|Edificio COAG|36203 VIGO Horario: De lunes a viernes, de 11.00 a 14.00 h y de 17.30 a 20.30 hSábados, de 11.30 a 14.00 h

Page 22: bahia outubro

22

OUTOMUROLOOKSAuditorio deGaliciaAta o 12/12/2010/ Lu-Do: 10:00 a 14:00 e16:00 a 20:00A exposición OutumuroLooks. Vinte anos foto-grafando moda, organiza-da polo Museu Téxtil ede Indumentaria -Disseny Hub Barcelona,foi ideada por RamónPrat e Silvia Ventosa erecolle a traxectoria pro-fesional e artística do

fotógrafo ourensán Manuel OUtomuro. Presenta unha selección de 222 fotografías demoda realizadas por Manuel Outumuro durante as dúas últimas décadas, 1990-2010. Amostra constitúe un percorrido pola historia da indumentaria do último cambio deséculo a través das imaxes creadas por un dos fotógrafos máis recoñecidos do nosopaís.

MARCO (Museo de Arte Contemporáneo de Vigo)Horario: Martes a sábados 11.00 a 21.00 / Domingos, de 11.00 a 15.00. Ata ó 09/01/2011A exposición ‘MÁIS QUE A VIDA’, coproducida polo MARCO de Vigo e a Fundação CalousteGulbenkian de Lisboa, ten como protagonistas aos artistas Vasco Araújo (Lisboa, 1975) eJavier Téllez (Valencia, Venezuela, 1969). O proxecto, comisariado por Isabel Carlos, pode-ría definirse como unha dobre antológica que inclúe unha revisión dos seus traballos,ademais de pezas creadas especificamente para esta ocasión.��A confrontación de obrasde dous artistas supón un modelo curatorial pouco explorado, e formúlase aquí comounha mostra na que se pretenden destacar unha serie de aspectos en común. As salasacollen un conxunto de pezas de formatos variados —cinema, vídeo, fotografías, insta-lacións— se ben o nexo de unión non son os medios utilizados nas obras, senón osconceptos que as percorren.

GALERIA TRINTA Santiago de Compostela hasta el 25 de octubreExposición "Ojo x Ojo" de Daniel VerbisEl artista Daniel Verbis llega con su muestra "Ojo x Ojo" a la Galería Trinta de Santiago de Compostela,el artista declara sobre la muestra: “Intento lograr un resultado muy preciso; que cada cosa respondaa una idea. No cedo a lo gratuito aunque sé que la belleza es siempre resultado del azar.”Para Diges la pintura contemporánea es un "ejemplo de la imposibilidad que tenemos actualmentepara conocernos a nosotros mismos. Representar creíblemente los rasgos del sujeto individual resultaextremadamente difícil. Perdidos como estamos, parece que sólo podemos reencontrarnos en la desob-jetivación de los procesos, en la automatización de los mecanismos de producción y en la desapari-ción de la individualidad en beneficio de una resolución anónima. Queda otro camino, el anverso cari-caturesco de ese vacío, la exageración absurda de la singularidad, la novedad por la novedad; peroeste camino no parece ser el mío.”

XV Maratón FotograficoVerbum, Casa das Palabras�Avda. Samil17-VigoHorario: De martes a domingo de 10:00 a 19:00 horasDatas: Ata ó 17/10/2010XV edición do Maratón Fotográfico que a AFG organizada copatrocinio do Concello de Vigo.�O Maratón celebrouse entreo 7 e o 8 de agosto. Por primeira vez o maratón tivounha duración de 24 horas (12h anteriormente) na que osparticipantes debían fotografar os temas propostos polaorganización que se lles comunicaban nos controis instala-dos en distintos lugares de Vigo. "Arquitectura moderna", "Anoite", "Feira no Casco Vello", "Cor: Amarelo" foron oscatro temas propostos e cada participante debía achegar unCD cunha foto de cadanseu tema.��Un xurado decidiu des-pois de revisar todas as fotos cales son as 25 melloresseries que pasaron, unha vez ampliadas, a formar parte daexposición que se visitar no Verbum de Vigo.

CASA DAS ARTESArcos de ValdevezPortugalAta o 30 de octubro

Exposición de fotografía deEmilio Villar e Carmen Carreiro.Horario durante semana:10:00 a 18:00Sábados: 15:00 a 18:00 e 21:30a Domingos 21:30 a 23:00

GALERÍA ADHOCJoaquín Loriga 9 VIGO

Exposición da ecuatoriana ManuelaRibaneira tituala "LosIncorruptibles", primeira mostraindividual da artista en España.Estará aberta ata o 27 de novem-bro, en horario de martes a ven-res de 11 a 13:30 e de 17:00 a21:00, e os sábados de 11:30 a13:30 e de 18:00 a 20:30.

Page 23: bahia outubro

23

Tempo de lectura

SABINA BERNANLa mujer que buceó dentro del cora-zón del mundo

Karen es una fierecilla abandonada queni siquiera sabe hablar cuando su tíaIsabelle se hace cargo de la industriaatunera que acaba de heredar, y descu-bre con sorpresa su existencia. Graciasal tesón y al cariño de Isabelle, la niñaempieza a hablar y va a la escuela, perose le diagnostica una suerte de autismofuncional. Ello no le impedirá llegar a launiversidad o tener ideas brillantes parael negocio familiar, aunque sus compor-tamientos y puntos de vista chocaránsiempre con las ideas establecidas yserán causa de situaciones embarazosaso cómicas.El relato de Karen, más lúcida quemuchos de los que la rodean, reivindicala intuición y los sentidos frente a larazón, el derecho a ser diferente. Su par-ticular sensibilidad no siempre es com-prendida por los otros. Dura pero frágil,incomprendida y genial.

RICARDO MÉNDEZ SALMÓN“La luz es más antigua que elamor”

La historia de tres pintores diferen-tes, dos ficticios y uno real, sin másnexo aparente que el de ser elegidospara la novela más compleja de unjoven escritor, bastante sospechosode ser el alter ego del autor, es laexcusa argumental para este com-pendio de reflexiones sobre el arte yla condición humana. Los protagonis-tas son artistas que sufren esa angus-tia del que busca e indaga en la vida através de su arte, predestinados poresa sentencia expuesta por el autorde que todo artista está llamado a laruina de sus esperanzas.

RICARDO PIGLIABlanco nocturno

El comisario Croce, más que averiguarquién, lo que intenta es saber por qué ase-sinaron a Tony Durán. Entre las líneas deeste relato policíaco lo que asoma es unahistoria situada en la Argentina peronista,un pueblo controlado por una rica e influ-yente família, los Belladona, un escándalo yun crimen que no interesa resolver.Tony Durán, un extraño forastero, nacidoen Puerto Rico, educado como un ameri-cano en Nueva Jersey, fue asesinado acomienzos de los años setenta en un pue-blo de la provincia de Buenos Aires. Antes de morir, Tony ha sido el centro dela atención de todos, el admirado, vigilado,diferente pero también el fascinante. Habíallegado siguiendo a las bellas hermanasBelladona, las gemelas Ada y Sofía, hijas deuna de las principales familias del lugar.

LAS JIRAFAS NO PUEDEN BAILARGiles Andreae. Ilustración de Guy Parker-Rees; tra-ducción de Margarita Gómez

Chufa quiere participar en el baile de la selva, pero el mundosabe que las jirafas no pueden bailar. Los demás animales seríen de ella cuando intenta comenzar su danza, ¿podráaprender a moverse como una verdadera bailarina? Unaobra para valorar las diferencias y apreciar el esfuerzo decada uno a la hora de conseguir un crecimiento personal.Destaca la introducción de los troqueles como elementodinamizador de la historia y también el valor de la músicacomo hilo conductor de este libro colorido y optimista.

Page 24: bahia outubro

24

LA BOQUERÍARúa Ventura Misa 64BAIONATelf: 669863949

MENÚ

PLATOS*Filloas Rellenas de Lura con Salsa de Piquillos.*Milhojas de Bacalao con Nueces y Almendras.POSTRESFlan de Queso y Caramelo.

Precio del Plato: 16,00 €.

RESTAURANTE HOTEL BAHÍACarretera de Santa Marta 14BAIONATelf: 986 385004

MENÚ (Chef Angeñ Casal)PLATOS*Empanada de Luras.*Calamares Provenzal.*Chipirones encebollados.*Estofado de Luras con patata torneada.*Calamares en su jugo al aroma de laures con arroz.*Variados de frutos del mar en su tinta (lura, pota, choco).POSTREHelado

FONTE DE ZETA MesónPraza da Fonte de Zeta, 5BAIONATelef. 986 35 82 14

MENÚPRIMER PLATO*Calamarcitos a la plancha con verduras de la estación y patata hervida.SEGUNDO PLATO*Atún Rojo a la manera del ChefPOSTRETarta de yogour y frutas

Festa da Lura Baiona 7 e 8 de Novembro

Page 25: bahia outubro

25

RESTAURANTE NAVEIRAFrente Muelle PesqueroBAIONATelf: 986 358 086

MENÚ (Especial Luras mes de noviembre)

PLATOS*Luras al Albariño*Arroz de Luras con Vieiras yLangostinos.

POSTRESA la carta

RESTAURANTE MOSCÓNAlférez Barreiro 2BAIONATelf: 986 355 008

MENÚ

ESPECIALIDADES*Bogavante con arroz*Lagostinos americana*Caldeirada de pescado*Almejas con fideos*Choquiitos de la Ría*Luras fritas o en su tinta*Chuletón MoscónPOSTREA la carta

PAZO MENDOZAElduayen 1BAIONATelf: 986 385 014

MENÚ ENTRANTES*Salteado de verduras con Luras a la plancha, setasy huevas de trucha.*Montaditos de Lura, Berenjena, cebolla carameliza-da y reducción de Pedro Ximenez.*PLATO PRINCIPAL (plato 1 ó 2)*Bacaloa gratinado con crujientes de Lura, milhojasde patata y aceite de almendras.*Rissoto de arroz con chipirón, algas y aceite detrufa negra.POSTRECrepe rellena de crema de calabaza y salsa de fru-tas del bosque.PRECIO MENÚ 25 EUROS

Page 26: bahia outubro

26

Ingrid y David Escultores de arena

Ingrid Vclakova y David Zimmerhakl, son artistas checosque construyen esculturas de arena y pequenos objetos,como pulseras, ceniceros, flores, realizados a partir de latasde refrescos. Despues de pasar un largo tiempo en Torremolinos y otroslugares de España, llegaron a Galicia, donde ya llevan tresaños residiendo, actualmente viven en NigránDavid está terminando una escultura que reproduce lacatedral de Santiago de Compostela, un homenaje alXacobeo, cada obra tarda en realizarse uno o dos meses yen ocasiones más, dependiendo de la dificultad, aunque lo

más complicado es mantener el grado necesario de hume-dad para que no se deshaga, y controlar las mareas.De momento piensan seguir en Nigrán, donde cuentan conmuy buenos amigos, por lo que, quien desee visitar suexposición al aire libre puede hacerlo en cualquier épocadel año, ya que ellos trabajan y muestran su obra incluso eninvierno. No podrán comprar la escultura y llevársela acasa, pero sí ofrecerle una moneda y a cambio Ingrid lesregalará una de sus flores de hechas con una lata de naran-jada, cola o cerveza.

Page 27: bahia outubro

27

Vilagarcía celebra el Festival de Cosquín los días 15 y 16 de octubre. Elevento reunirá a destacados artistas gallegos y argentinos entre los quedestaca la presencia del charanguista Jaime Torres.Una delegación de la ciudad argentina, encabezada por su alcalde, visi-tará durante esos días la capital arousanaEl Festival Nacional de Folklore de Cosquín (Argentina), consideradocómo el más importante de Latinoamérica, tendrá este año por vez pri-mera en su historia una sede en Galicia. . La capital arousana se sumade este modo a las celebraciones de la 50 edición de este festival y, porextensión, a la conmemoración del Bicentenario de la Revoluciónargentina.Vilagarcía y Cádiz acogerán una extensión de este importante eventoque, en su última edición, celebrada en Cosquín en enero de este año,llegó a reunir a cientos de miles de personas.El proyecto de acercar el festival de Cosquín hasta tierras arousanassurgió a finales del pasado año por la participación del pianista argenti-no afincado en Vilagarcía Juan Carlos Cambas en el Festival de Cosquínen Cádiz. A raíz de esa participación, éste fue invitado a participar alfestival Mayor, en la capital argentina. Una vez finalizada su actuación, elmúsico le hizo entrega al alcalde de la ciudad argentina, de un regaloinstitucional enviado por el Ayuntamiento de Vilagarcía de Arousa, y lapropuesta de la realización del festival en la ciudad gallega. La propuesta fue valorada positivamente, lo que le fue comunicado alpropio Juan Carlos Cambas coincidiendo con su participación en elFestival de Cosquín 2010, en el que actuó en la Plaza Próspero Molinade la ciudad argentina ante 12.000 espectadores.Con la celebración de este festival el ayuntamiento vilagarciano preten-de conseguir tres objetivos fundamentales: estrechar los vínculos entreGalicia y Argentina, situar el nombre de Vilagarcía de Arousa en el pano-rama cultural internacional, y acompañar los festejos que en este 2010están conmemorando el Bicentenario de la Revolución Argentina.

PROGRAMA MUSICALEl festival de Cosquín en Vilagarcía, ha sido rebautizado para la ocasióncomo “Son de Lúas” ya que las lunas son los elementos que identificanal evento en Argentina se celebrará como ya hemos indicado, en elAuditorio de la ciudad los próximos días 15 y 16 de octubre. a las 21:00 horas. La entrada en ambas jornadas será gratuita El viernes15 tendrá cómo protagonista al charanguista o charanguero como la élle gusta definirse, Jaime Torres, indiscutible figura de la música tradicio-nal argentina desde los años 60. El sábado 16 dará comienzo con una actuación del dúo formado por elgaiteiro Daniel Bellón y el acordeonista Diego Maceiras. A continuaciónsubirán al escenario el pianista Juan Carlos Cambas, el grupo vocalfemenino Aymama, la quenista Mariana Cayón y la cantante PaolaBernal.Paralelamente a la celebración del festival en el hall del auditorio sepodrá disfrutar de una exposición del pintor padronés Carlos Bóveda,quien pintó Galicia desde su exilio en Buenos Aires.ACTOS INSTITUCIONALESLa celebración del festival de Cosquín en Vilagarcía estará acompañadoal mismo tiempo por una serie de actos institucionales que daráncomienzo el viernes 15, a las 11.00 horas, con la recepción en el salónnoble del Ayuntamiento por parte de la Alcaldesa y el concejal deCultura a la comitiva argentina, formada por el alcalde de Cosquín,Marcelo Gustavo Villanueva, el Cónsul Argentino Roberto Gudiño, y losartistas que participarán en el evento.La delegación argentina, que permanecerá en Vilagarcía hasta el lunes,también tendrá la oportunidad de realizar en la mañana del domingouna visita guiada a los lugares emblemáticos y de mayor interés de laciudad.

Son de Lúas Cosquín en Galicia

Page 28: bahia outubro

28

RibadumiaO municipio de Ribadumia está situado na provincia de Pontevedra, no corazón da comar-ca do Salnés. Ocupa unha superficie de 19,6 quilómetros cadrados distribuídos en seisparroquias: Barrantes, Besomaño, Leiro, Lois, Ribadumia e Sisán e alberga unha poboa-ción de 4.280 habitantes.A súa privilexiada localización, favorecida coa vía rápida do Salnés e coa autoestrada A-9,fai que Ribadumia estea conectado cos principais núcleos urbanos de Pontevedra, Vigo eSantiago.O municipio de Ribadumia conta cun notable patrimonio monumental e unha beleza pai-saxística ao pé do río Umia, resultando o lugar perfecto para os amantes do turismo rural.En Ribadumia atopamos un bo número de posibilidades de lecer. Unha excursión paraobservar as súas igrexas, os seus pazos ou os seus cruceiros; un baño nalgunha das súaspraias fluviais; un agradable día de pesca; unha boa cea nun dos seus restaurantes oumesóns; a ruta do viño, polas adegas da zona; un paseo entre carballos; un momento dedescanso ao pé da ponte Arnelas; unha excursión guiada en piraguas; ou unha visita aosmuíños, actualmente restaurados. Neste ocasión faremos un percorrido polos muíños dorío Armenteira.

Page 29: bahia outubro

29

A RUTA DA PEDRA E DA AUGA

Comenzou sendo a Ruta dos Muíños de Ribadumia ou taméncoñecida coma os Muíños de Barrantes xa que é nesta parro-quia onde empeza o percorrido que agora nos leva máis alóda pedra dos muíños, máis lonxe dos campos de millo, dashortas, das viñas de albariño, lévanos a través dos bosques idí-licos que medran ó carón do río Armenteira ata mosteirodo mesmo nome.Da mampostería do Muíño de Chantada, que sigue a face-lassúas moendas, ata os labrados sillares do Mosteiro daArmenteira hai algo máis de 6 kilómetros que conforman aRuta da Pedra e da Auga entre os concellos de Ribadumia eMeis.Neste primeiro muíño da ruta, que é o de Chantada, aíndaxiran o rodicio e maila moa e o óleo da fariña que se apegano pé aprovéitase para facer unhas papas de verdade, das deantes. Pero o de Chantada é so unha peza dos máis de 50muíños da ruta, que forman un conxunto de patrimonio etno-gráfico que hai que respetar e recuperar para que non se per-dan non só as tradicións senón modos de vida. O muíño non era somentes o traballo da moenda, senóntamén o lugar para reunirse os veciños e para mocear a xentenova, e facer festa ó remate das muíñadas e botar un baile,unha peza que non podería chamarse doutro xeito que AMuíñeira.A primeira parte da ruta discorre por un camiño dun kilóme-tro e medio con seis muíños restaurados, os catro primeirosdisponen das súas mesas de pedra e bancos à beira do río,baixo a sombra dalgún carballo, dun ameneiro ou dun salguei-ro onde poder disfrutar da paisaxe, dunha comida, dun alto nocamiño, dunha conversa cos amigos, cos veciños… Esta parteé Ribadumia.Doutro lado da autovía xa estamos en Meis, (pois sí, hai que

cruzar a autovía do Salnés, pero isto non é ningún impedi-mento para o disfrute do que ven á continuación), chegamosata os muíños de Serén, e alí mesmo podemos facer outraparada: uns para descanso do corpo ou rehidrata-la gorxa,outros para alimenta-lo espiritu aventureiro, ávidos de captarimaxes da Aldea Labrega e da paisaxe que a rodea, ou ámba-las dúas cousas. A Aldea Labrega está creada en granito tra-ballado pola Escola de Canteiros da Deputación dePontevedra para dar forma a un hórreo, un cruceiro, unhacapela, un forno, un lavadoiro, un pozo, unha fonte, unha por-quiña dando de mamar ás súas crías, unha muller cortando naherba ataviada co seu “impermeable” de palla, en resumo avida cotiá da nosas aldeas tempo atrás. Estas pezas magnífica-mente esculpidas por xóvenes canteiros fannos lembrar onoso pasado rural que sigue predominando no val, aínda quemoito máis mecanizado, ademáis de recuperar o oficio docanteiro, da pedra labrada…E da pedra da Aldea continuamos ata as pedras doutros muí-ños, éstes están sen restaurar e é no seu estado de abando-no no que reside o seu encanto, encanto conferido polas dife-rentes tonalidades de verde que se mesturan coa pedra, quea cubren por completo, ó igual que os troncos dos loureirosda beira do río, a paisaxe que nos abre camiño neste últimotramo é natureza en estado puro. A auga que corre limpa efresca cae en pequenas fervenzas entre rochas vestidas dunmanto de verde túpido, os fentos medran erguídos, loureiros,ameneiros, acacias, carballos, tamén algúns eucaliptos dansombra a esta fraga case máxica. As últimas pedras da ruta son as do Mosteiro da Armenteiraque ata hai pouco tamén estaban cubertas de verde, pero queagora amosan o esplendor das arquivoltas da porta entrada,do magnífico rosetón que trasmite luz à nave principal, dasbóvedas do claustro… Pódese meditar, ó igual que segundo àlenda fixo o monxe fundador do mosteiro, San Ero, ou pasear

Page 30: bahia outubro

30

polo seu recinto, facer unha visita guiada, ou perderse adredeno camiño de volta para descubrir un anaquiño máis desteentorno que nos fai sentir tan ben con nós mesmos.Dicía o de perderse adrede porque a ruta está ben señalizada,pouco a pouco foise mellorando o acceso, restaurando os muí-ños que o precisaban ou os que o permitían, poñendo balados,bancos, mesas e papeleiras nalgúns tramos do camiño, ademáispola noite está iluminada na meirande parte do percorrido.Lamentablemente, o uso que se fai destes servizos non é sem-pre o adecuado. E agora sí, por un momento, vou deixar de ladoo lirismo para manifestar unha breve reivindicación. A implica-ción da deputación na conservación e o mantemento da ruta énotable pero como di o refrán: “Non é máis limpo o que máislimpa, senón o que menos mancha”. Mentras non se estabezaunha política “real” de concienzación da poboación, de respetohacia ó medio que nos rodea, non poderemos avanzar, e osconcellos teñen moito que facer neste sentido. A mellor manei-ra de coida-lo medio en que vivimos é que a xente o valore, orespete, e que entenda dunha vez que isto é cousa de todos ecada un de nós. E remato cun pequeno aviso para navegantes: cando proliferanos “centros de interpretación” sobre todo aqueles creadoscomo recurso turístico en sí mesmo é que algo falla. A nature-za cando se respeta e se coida fala por sí mesma, non precisade interpretación algunha.

Lola Diz GonzálezTécnico de turismo

Page 31: bahia outubro

31

Unha investigadora da USC propón aumentar a potencialidadeturística de Combarro a través da posta en valor do seu patri-monio histórico-artístico,Esta análise valeulle á investigadora Ana Mesía, licenciada enHistoria da Arte pola USC, o premio provincial de investigaciónda Deputación de Pontevedra de 2009 na categoría de tese delicenciatura e proxecto fin de carreira sobre Humanidades eCiencias Sociais. O estudo “O potencial turístico dos conxuntoshistóricos. Unha proposta para Combarro” é o resultado dotraballo de fin do Máster en Dirección e Planificación doTurismo da USC. Actualmente Ana Mesía forma parte do grupo de investigaciónIacobus ‘Proxectos e estudos sobre patrimonio cultural’ no queestá a traballar sobre a creación do mapa de recursos patrimo-niais dos cascos históricos medios de Galicia.O que a investigadora formula no estudo, antesala da súa futuratese de doutoramento que baixo a dirección do profesor JuanMonterroso profundará no potencial turístico dos conxuntoshistóricos, é unha nova dimensión do turismo “para explotalomáis e mellor”. A grande importancia que está adquirindo oturismo cultural fai que as cidades históricas esperten un novointerese, sendo cada vez máis apreciadas como elementos posi-tivos para a conservación do patrimonio porque pode captar osseus aspectos económicos e aproveitalos para a súa comerciali-zación turística. Deste xeito, explica, aparece unha corrente dedobre sentido “que atrae visitantes e xera fondos que, á súa vez,redundan na conservación do patrimonio visitado”.No caso concreto de Combarro, un conxunto histórico dereducidas dimensións emprazado na zona turística máis impor-tante de Galicia, realizouse un estudo dos elementos físicos quecaracterizan a trama urbana e a paisaxe e dos aspectos relacio-nados coa percepción do espazo que condicionan aos visitantes.A partir de aí deseñáronse dous modelos de zonificación paracrear unha rexión turística a partir dun conxunto histórico coafinalidade de que as propostas poidan ser aplicables a calqueracidade histórica. Ademais, definíronse indicadores de presiónturística e de avaliación do estado de conservación da cidadehistórica capaces de axudar á conservación do conxunto histó-rico e ao deseño de accións de mellora da experiencia turística.

Gabinete de Comunicación da USC

Ana Mesía

Posta en valor

do patrimonio

Turístico-Artístico

de Combarro

Page 32: bahia outubro

32

Cata de vinosPedro Villamarín

Page 33: bahia outubro

33

Catar un vino consiste en probar con atención un producto cuyacalidad queremos apreciar; se trata de someterlo a nuestros senti-dos y conocerlo buscando sus diferentes defectos y cualidades, conel fin de expresarlos; la cata es estudiar , describir, definir , juzgar yclasificar . (Emile Peynaud) .La historia del Vino se ha movido entre la cata del Bodeguero y lacata del comprador, hay que recordar que el vino es uno de los pro-ductos más comercializados en la antigüedad, desde Mesopotamiapasando por Egipto , Grecia y Roma; el examen organoléptico hasido crucial a la hora de vender-comprar un vino.El catar es describir la intimidad de un vino; catar un vino es distin-guir y reconocer sus cualidades y defectos. Para catar un vino debe-remos tener una buena iluminación y el lugar deberá ser aséptico yaque no debe existir ningún aroma que interfiera en el vino. La copaque utilizaremos deberá ser incolora , lisa, entre 20 y 30 cl con unaabertura más estrecha en su parte alta, que el cáliz, ya que de estaforma se concentran en mayor cantidad los aromas que desprendeel vino. Serviremos 1/3 de la capacidad de la copa y observaremossus tonalidades, es importante observarlo sobre un fondo blanco; elvino debe estar limpio y brillante, ni velado ni turbio, observaremosel color (pálido o dorado en los blancos-rubí, teja o rojo picota enlos tintos). Un color intenso nos denotará la complejidad del vino.Haremos girar suavemente el vino en la copa y veremos como seadhieren las denominadas lágrimas, que cuanto más marcadasestén,más contenido tánico y graduación alcohólica tendrá el vino.

La fase olfativa es aquella en la que vamos a identificar los aromasque se dividen en primarios (que son aquellos que corresponden ala uva), secundarios (que corresponden a la fermentación alcohólica)y terciarios (que están atribuidos a la crianza del vino). Acercaremosla copa a la nariz e inhalaremos sus aromas, a continuación hacemosgirar la copa y obtendremos una segunda bocanada de aromas másintensa; en esta fase nos fijaremos en la intensidad y calidad del vino.Por último la fase gustativa es aquella donde vamos a describir elcuerpo , la textura y la calidad del vino. Beberemos un pequeñosorbo que extenderemos en la boca, permitiendo que ingrese unpoco de aire para que los sabores cobren más protagonismo. En lapunta de la lengua identificaremos los sabores dulces, el sabor ácidoen los costados y en el fondo del paladar los sabores amargos.La conclusión del vino es la fase final de la cata donde daremos unaapreciación del vino objetiva. Un buen vino debe ser equilibrado,intenso de aromas , y complejos y persistentes en boca.Vocabulario que podemos utilizar es:Fase visual: limpio, brillante, sucio, oxidado, turbio, amarillo pajizo,verdoso, pálido, rubí, teja, picota, granate, dorado....Fase olfativa: frutales, florales, especiados, balsámicos, minerales,vegetales, animales...Fase gustativa: amable, armonioso, astringente, aterciopelado, cerra-do, carnoso, elegante , equlibrado, fresco, frutal, herbaceo, oxidado,redondo, tánico, verde, picado, maduro...Disfruten del Vino.

Page 34: bahia outubro

34

Iem

Noveno ciclo de Tertulias do Instituto de Estudos nos quea diversidade na temática caracterizará o novo ciclo.Este noveno ciclo consecutivo comezou o pasado venres 8de outubro. Como é costume os faladoiros terán lugar pre-ferentemente o primeiro venres de cada mes, dende outu-bro a xuño, e comezarán ás 20:30h. Terán lugar na sede doInstituto de Estudos Miñoranos, sita na Aula de Cultura“Ponte de Rosas” Avda. da Feira, 10, baixo, Gondomar.Tamén como é tradicional, despois do acto aberto ao públi-co en xeral haberá unha cea coa persoa convidada que terálugar no Pazo da Escola de Mañufe Gondomar á que se

poderá asistir facendo a correspondente reserva de prazano teléfono 986 360 575 ou no 680 644 4 90.Este novo ciclo e abranguerá dende a literatura dramática(Candido Pazó) ata o desxeo dos casquetes polares(Debora Iglesias-Rodríguez), pasando pola normalización dalingua (Xosé González Martínez), o Humor Gráfico ("XoséLois O Carrabouxo"), a historia (Xusto Beramendi), a reli-xión (Victorino Pérez Prieto) o xornalismo e o guión tele-visivo (Xosé Manuel Pereiro), (Araceli Gonda) ou a músicacos membros de Berrogüeto. Coidamos que esta multiplici-dade temática é o atractivo deste novo ciclo de faladoiros.

Noveno ciclo de Tertulias do Instituto de Estudos Miñoranos

Page 35: bahia outubro

35

O 29 de setembro rematei a vendima, quedando arrunbado oviño a espera do San Martiño, para pechar as fustallas e degus-tar unas castañas con viño novo. Era día de folga xeral, nonhabía prensa nos kioscos, e decidin dar unha volta as viñaspara facer un rebusco daqueles acios que foron quedandoatrás, agachados entre as follas. Non había moitos, os vendi-miadores foron rigorosos, pero pillei aquí unha ducia de uvasalbariñas, ala un acio bo de loureiro, outro mas pequeno detreixadura, voltei pola mencia, e fixen un cestiño xeneroso.Ante a ausencia de prensa, fixen un “rebusco” pola biblioteca,onde sempre queda algo que repasar ou volver a ver, e: ¡sor-presa! Atopei un libriño (polo tamaño), librazo (polo contido)que me resolveu a cuestión.Tratase dun BREVIARIO DE CAMPAÑA ELECTORAL, candoestamos a menos de oito meses da cita electoral dasEleccions Municipais do 2.011, pero, tratase dun documentoescrito por Quinto Tulio Cicerón, no ano 64 antes de Cristo,(Editorial Acantilado de Barcelona, www.acantilado.es), éasombrosamente, 21 siglos despois ten plena actualidade,resumindo: “ un bo candidato e un bo programa poden per-

der as eleccións si os votantes non presinten un goberno quesolucione as súas necesidades” y isto é unha analise perfectafeita, nese mesmo libro polo Presidente de ALFIL Consultoresde Comunicación, análise que atopo acertada, e na que seinclue a anedocta do expresidente norteamerico NIXON, ocal o abandoar a Casa Blanca, ante un retrato de J.F. Kennedy,exclamou amargamente “cando te miran a ti ven o que que-ren ser, cando me miran a min ven o que son”, a conclusióndas cartas de Quinto Tulio Ciceron a seu irman Marco, é que:a obriga dun político é defender adecuadamente os interesesdos seus conciudadans. O éxito ou o fracaso dependerá dasúa credibilidade.-Horas mais tarde, o día seguinte, estaba eu sentado no salónde Plenos do noso Concello de Gondomar, oindo o “ornear”dun compañeiro durante case que duas horas, sen ser capazde dicir nada pero enveleñando o ambiente. Que pena quenon se lea mais neste país. Eu nin abrin a boca, non pagaba a pena.

Manuel Núñez Sestelo

Gondomar Política antes de Cristo e do

século XXI

Page 36: bahia outubro

Alimentos de inviernoAl igual que cuando se acerca el invierno cambiamos la ropa del armario y sus-tituimos el algodón por la lana o pasamos del lino al punto para enfrentarnosal frío.Nuestro cuerpo debe adecuarse a las temperaturas más bajas y a la falta de solen nuestra piel. Y, claro está, debe recibir por nuestra parte, sus moradores y pro-pietarios, un trato acorde a las nuevas circunstancias.La dieta que nos resultaba útil y gratificante en los largos y soleados días deverano ya no sirve: es demasiado frugal para el invierno. La naturaleza, que siguesiendo sabia, inunda los mercados con alimentos de temporada que aportan esaspropiedades que nos ayudan a afrontar los meses invernales y combatir los cata-rros, constipados y tiritonas tan propios de esas fechas. En verano, el gazpachoes refrescante y sabroso; en invierno, la sopa entona el cuerpo.En otoño e invierno disponemos de alimentos de temporada calóricos, comolegumbres, patatas y boniatos que nos sirven para ir acumulando reservas deenergía. En estas fechas, las temperaturas bajan y nuestro organismo necesita máscalorías para mantener el calor corporal.

Alimentos de inviernoLos alimentos de temporada son interesantes desde una triple perspectiva: nutri-cional, económica y ecológica. La cantidad de nutrientes de un alimento (vitami-nas y sales minerales entre otros) depende, entre otros factores, de la riqueza de

los suelos en que se cultivan y del grado de manipulación a que se somete alproducto. Parece lógico que las hortalizas consigan su desarrollo óptimo y ofrez-can su mejor aporte nutricional en las condiciones climáticas que más favorez-can su crecimiento, las que marca su calendario natural. La mayoría de las ver-duras y frutas de clima cálido se caracterizan porque su parte comestible es elfruto: calabaza, calabacín, pimiento, tomate, melón, sandía, pepino. Y las de climatemplado o frío, propias de esta temporada, ofrecen como parte comestible lashojas, bulbos o raíces: acelga, espinacas, puerros, col, coliflor ajo, cebolla, rábano.El alimento de temporada es casi siempre el que más conviene a los consumi-dores: normalmente más económico, su calidad organoléptica, según aseguran losespecialistas en gastronomía, es también mejor. Además, consumiendo productosde temporada contribuimos a respetar el ciclo natural de producción, lo que con-lleva una positiva repercusión en el medio ambiente.

Verduras de invierno, contra el resfriadoAcelgas y espinacas, alcachofas, calabaza, col (berza o repollo), coliflor o pella,coles de Bruselas, champiñones, guisantes y habas, judías verdes, puerros, cardo,remolacha, rábano, lechuga de hoja de roble, berros¿ son verduras de invierno.Durante estos meses, pocas personas se librarán de dolencias respiratorias, comoun resfriado o una bronquitis. La tos es el síntoma más común de las tan fre-cuentes como indeseadas enfermedades del aparato respiratorio. Hemos de apro-vechar que tenemos a nuestra disposición vegetales de temporada con propieda-

36

Page 37: bahia outubro

37

des muy útiles ante estas afecciones tan molestas. Por ejemplo, lashortalizas aliáceas (cebolla, ajo, puerro¿) tienen propiedades mucolí-ticas y antisépticas: ablandan la mucosidad, favorecen la expulsiónde moco y actúan contra los gérmenes (bacterias o virus) causan-tes o agravantes de la afección. La inhalación de la esencia que des-prende una cebolla o cualquier otra hortaliza aliácea ayuda a eli-minar la mucosidad e incluso puede aliviar la tos.Los compuestos azufrados que forman el aceite esencial de estos ali-mentos pasan rápidamente a la sangre nada más llegar al estóma-go y se eliminan enseguida por los pulmones. Esto hace que a lospocos minutos de haber comido cebolla o ajo, el aliento adquieraese olor tan característico. Esos compuestos azufrados ejercen unaacción antiespasmódica, mucolítica (facilitan la eliminación de lamucosidad) y antibiótica. Por tanto, las afecciones de las vías respi-ratorias (sinusitis, bronquitis, neumonía) mejoran con el consumo deestos alimentos, preferiblemente crudos o muy poco hervidos. Laborraja suaviza y desinflama las mucosas respiratorias. Esta verdura,tanmbién invernal, contiene mucílagos de acción emoliente (suavizan-te). Hervida con su caldo, resulta beneficiosa para las afecciones res-piratorias.

La importancia de las vitaminas C y AEl déficit de vitamina C reduce la resistencia a las infecciones, loque puede comprometer nuestra salud durante días o semanas. Lasverduras de la familia de las coles son las más ricas en vitamina Cy ácido cítrico, que potencia la acción beneficiosa de esta vitamina.Igualmente, se consideran fuente importante de antioxidantes natu-rales: antocianinas (color morado), beta-carotenos (color amarillo-anaranjado-rojizo, enmascarado por la clorofila) y compuestos sulfu-rosos. Las investigación más puntera indica la capacidad de estassustancias para impedir el desarrollo de tumores, aunque todavía nohay consenso científico y queda mucho terreno para estudiar. Lariqueza en azufre de estas verduras promueve que se formen esoscompuestos azufrados relacionados con el olor tan particular quedesprenden durante la cocción.Por otra parte, nuestro organismo necesita vitamina A para mante-ner en buen estado la piel y las mucosas (entre ellas, las que recu-bren el interior de los bronquios) y reducir el riesgo de afeccionesrespiratorias. La zanahoria es el alimento más abundante en beta-caroteno, antioxidante que en el intestino acaba transformándose envitamina A a medida que el organismo la necesita. Las hojas delnabo, los grelos, además de su riqueza en folatos, vitamina C y vita-mina E, contienen betacarotenos en importante cantidad. Las verdu-ras de hoja de temporada (acelga, espinacas, endivia, borraja) sonricas en folatos y fibra y aportan asimismo beta-carotenos (el colornaranja está enmascarado en estas verduras por el pigmento cloro-fila) y vitamina C (salvo la endibia). Al igual que en el resto de ver-duras, las hojas más externas son las más vitaminadas. El betacaro-teno o provitamina-A no se destruye con el calor, por lo que estasustancia no se ve disminuida con la cocción de los alimentos. Conun consumo abundante de estas verduras mejoraremos el estado dela mucosa bronquial y aliviaremos la tos.A diferencia de la anterior, la vitamina C es sensible al calor y ala oxidación. De ahí el interés de incluir cada día verduras crudasen forma de ensaladas o ligeramente cocinadas para minimizar laspérdidas de este nutriente.

Page 38: bahia outubro

38

La Casa de Ceta es la de mayor abolengo en la comarca del Val

Miñor. Su origen se remonta a fecha desconocida, pese a lo cual

existe parte de los muros primitivos que el visitante, si se apura,

podrá ver en la calle que en otro tiempo se llamó de Morrazo,

después de la Misericordia y hoy de Lorenzo de la Carrera. Tenía

la Casa de Ceta el privilegio concedido por los Reyes Católicos,

de que cuando algún ajusticiado fuese sacado a la vergüenza públi-

ca por las calles de la villa, si llegaba hasta ella, no sólo no se le

castigaba, sino que se le cubría la espalda para evitar que el pue-

blo tomase la justicia por su mano. A ambos lados de la puerta de

la calle, se apreciaba hasta hace poco claramente las huellas de las

argollas a las que estaba sujeta la cadena del perdón.

Y decía antes, que si el visitante se apura aún podrá ver restos o

vestigios de la que fue Casa de Ceta, pues poco a poco se viene

derruyendo sin que pueblo ni gobierno, así como tampoco los

propietarios, hagan algo para salvar este singular patrimonio de

Baiona. Hace años el ayuntamiento convino con la propiedad que

la antigua huerta de la Casa de Ceta formase parte de una plazue-

la que posteriormente fue cedida y se hizo realidad conociéndo-

se hoy día como Plaza del Concello. Digo yo, que tanta prontitud

en tal gestión se quedó luego anclada en pura negligencia, por lo

que ahora el citado inmueble bien podría darse a conocer como

la Casa de la Negligencia Municipal. Largo recorrido semántico

pero real como la propia apatía que viene observándose en quie-

nes corresponda. No comment.

foto cedida por María José Santos Pino

relojde arena

Page 39: bahia outubro

39

MR. KILOMBOS Y SU DISCO BIODRAMINA

Biodramina. Indicaciones terapéuticas: Mareo por loco-

moción marítima, terrestre o aérea. Vértigo.

Todo nuevo viaje da vértigo. La búsqueda de un "borrón

y cuenta nueva"; o de un "no se qué" que, en algunos

casos, se encuentra. O a lo mejor es verdad eso de que

" la meta es el camino". En todo caso, contra el mareo,

el nuevo trabajo de Mr. Kilombo: Biodramina.

En este segundo trabajo, Mr. Kilombo nos propone un

viaje sonoro que va desde el rock fronterizo hasta el

reggae, pasando por el funky o la rumba. Once cancio-

nes, once vehículos de tierra, mar y aire que nos hacen

llegar once historias, once ideas para pensar y once

estribillos para vibrar. Once letras sin trampa ni cartón,

frescas y depuradas, de corte callejero y vitalista. Un

discurso simple para gente inteligente. Ingredientes de

primera calidad para un plato de fácil digestión, adere-

zado cuidadosamente en estudio para ser degustado en

vivo. Porque la música de Mr. Kilombo cobra en el esce-

nario su mejor expresión, como han demostrado más de

cinco años de conciertos, grabaciones y colaboracio-

nes. Altas dosis de interactividad y fuertes inyecciones

de energía hacen de sus directos todo un espectáculo

colorista, en el que nadie se resiste a tararear sus con-

tagiosos estribillos.

Tras sus estudios de música en La Habana, y largas

temporadas tocado en las calles de Londres, Miki

Ramírez (autor y cantante de la banda), inaugura el pro-

yecto de Mr. Kilombo. En 2006 graba su primer trabajo,

"El lado gamberro", que no saldrá a la luz hasta 2008.

En 2009 entra a formar parte de la banda de Macaco

para la gira "Puerto presente". Y, finalmente (hasta la

fecha), el 29 de septiembre de 2010 sale a la venta

"Biodramina", el nuevo trabajo de Mr. Kilombo. Nos

vemos en la carretera.

Gira para lo que resta de este año.

En octubre, día 8, Madrid, Orange Café; día 15,

Santander, Pub Vender; día 19, Sevilla, La Caja Negra;

día 28, Valladolid, Café Teatro. En noviembre, día 5,

Murcia, Café de Alba; día 11, Ciudad Real,

Pachamama; día 26, Barcelona, Sala Zac.

MRKILOMBOBiodramina

Page 40: bahia outubro

40

AchegoPresenta curtas para o inverno eoutras actividades culturais

Page 41: bahia outubro

41

Co comezo do novo curso a Asociación de Comerciantes e

Hostaleiros de Gondomar (ACHEGO) pon en marcha novos

proxectos, buscando a colaboración dos seus asociados e, así,

poñer de relevancia a súa labor como mecanismo de dinami-

zación da actividade comercial da vila de Gondomar.

ACHEGO, entre os seus obxectivos principais, busca dar a

coñecer Gondomar e as súas excelencias, por esta razón está

a poñer en marcha a edición dun Libro guía, tanto a nivel

comercial, cultural ou turístico.

Por esta razón, emprendeuse unha campaña de captación de

asociados para poder incluir tantos comercios como sexa

posible nesta guía, todos os establecementos pertencentes a

ACHEGO serán incluidos nela, mostrando o seu comercio a

través de fotos, a súa historia, … ou todo aquilo que desexen

mostrar.

Preténdese non realizar un simple catálogo de comercios

senón algo que se preste a gardar, onde se poidan encontrar

diversos contidos.

Contamos coa estimable colaboración do IEM (Instituto de

Estudos Miñoranos) o cal está a participar de forma moi acti-

va na realización de todos os contidos co respecto a historia,

cultura, patrimonio, rutas turísticas, …

A difusión deste libro farase a través de oficinas de turismo

de toda Galicia e dos propios comercios participantes.

Ademais deste libro guía tamén se vai a poñer en marcha a

continuación do proxecto levado a cabo polo IEM coa cola-

boración de ACHEGO “Gondomar Documenta”, nesta oca-

sión vaise levar a cabo a proxección de diferentes curtos en

distintos establecementos hostaleiros asociados a nos. Ainda

quedan moitos temas que matizar pero o principal que é a

implicación dos participantes está totalmente garantida.

O proxecto basease na oferta da proxección dun curto

acompañada dun aperitivo ou “pincho” atractivo a un precio

interesante. Estes curtos serán proxectados en distintos esta-

blecementos a distintos horarios, nunca de forma simultánea.

O que se busca con esta nova actividade é ofrecer unha

actuación diferente e atractiva para unha noite de inverno,

onde se poida disfrutar dun bo curto, unha mellor degusta-

ción e, sen dúbida, dunha excelente compaña.

Page 42: bahia outubro

42

La Asociación de Comerciantes y Empresarios de

Baiona, en colaboración con la Federación Gallega

de Comercio y la Dirección Xeral de Comercio,

pondrá en marcha la campaña de animación al con-

sumo en las villas gallegas, que se desenvolverá bajo

el lema “Las compras en tu villa tienen premio”.

Se trata de una campaña publicitaria-promocional

que se realizará en el mes de octubre de 2010 (del

día 12 al 23 Octubre), con motivo de fomentar el

consumo, incentivando la compra al pequeño

comercio.

Esta campaña se desenvolverá también en otras

siete localidades, que serán: Xinzo de Limia, Ribeira,

Foz, Carballiño, Lalín, Melide y Ribadeo.

La dinámica de la campaña, que se desenvolverá en

Baiona a lo largo de dos semanas, será la siguiente:

Los dos primeros días de celebración de la campa-

ña, promotores debidamente formados y uniforma-

dos informarán y repartirán entre todos los comer-

cios de la localidad cartelería, porta trípticos y tríp-

ticos para la participación en el sorteo de 3.000

euros (2 tarjetas regalo de Caixa Galicia de 300

euros y 24 tarjetas regalo de Caixa Galicia de 100

euros).

También el primer día, se instalará una jaima en el

paseo de la Ribeira (al lado de los arcos) que servi-

rá de punto de información y validación de tickets

durante los días de duración de la campaña.

AcebaLas compras en Baiona tienen premio

Page 43: bahia outubro

43

Durante el tiempo de duración de la campaña, promotores

actuarán de dinamizadores de la campaña, siendo también

puntos de información y validación.

El desarrollo de la campaña tendrá la siguiente dinámica: cada

cliente que presente un ticket de compra de un comercio de

Baiona con fechas comprendidas dentro del período de la

campaña (del día 12 al 23 Octubre), podrá canjearlo en el

punto de información o a través de cualquier de los promo-

tores por un boleto para participar en el sorteo final. El pro-

motor sellará cada ticket para que no pueda ser reutilizado

(1 ticket – 1 boleto). Como excepción, aquellos que acredi-

ten tener pagada la compra con la Tarjeta MasterCard del

Comercio Gallego duplicarán su participación, obteniendo

dos boletos por cada ticket presentado.

El último día de campaña (día 23 de Octubre) tendrá lugar la

Fiesta Final de la Campaña (pasacalles, zancudos, payasos,

magia cómica y actuación musical) y el sorteo de las tarjetas

regalo, que se desenvolverá en una carpa de 150 metros cua-

drados que estará ubicada en el Paseo de la Ribeira (en fren-

te del parador).

PROGRAMA FESTA FINAL DA CAMPAÑA DÍA 23

DE OUTUBRO

Na carpa instalada no Paseo da Ribeira de Baiona

11.30 h

Animación nas rúas: pasarrúas, zancudos e malabaristas.

Animación no entorno da carpa polo Grupo de pasarrúas,

zancudos e malabaristas.

12.30 h

Espectáculo de paiasos infantís “Llilla e Fifo”

16.30 h

Animación nas rúas: pasarrúas, zancudos e malabaristas.

17.30 h

Espectáculo de maxia cómica “Rey Midas”

18.30 h

Actuación musical a cargo de “Lucía Pérez”

19.00 h

Sorteo e entrega de premios na carpa instalada no Paseo da

Ribeira de Baiona

Page 44: bahia outubro

44

35 comercios da provincia de Pontevedra resultan selecciona-dos para renovar a súa imaxe e tomar parte no Plan “Á Túamedida” da Deputación de Pontevedra.

Por segundo ano consecutivo a Deputación de Pontevedrapon en marcha o Plan “Á Túa Medida”, unha actividade de for-mación para os pequenos comerciantes da nosa provincia cunformato innovador que traslada a formación en escaparatis-mo, a presentación do produto e a distribución do espazo…ao propio comercio.

A clave do éxito do proxecto no que tomarán parte 35comercios da provincia e ten un orzamento de 90.000€, é amedoloxía empregada que combina un diagnóstico personali-

zado coa valoración da imaxe dos comercios, as recomenda-cións de actuación con propostas creativas de mellora,e aformación in-situ sobre como presentar os produtos domellor xeito posible co asesoramento personalizado e on-linee o seguimento das acción de mellora cunha reportaxe foto-gráfica do antes e o despois dos comercios.Sen dúbida unha proposta formativa innovadora, eficaz, crea-tiva e personalizada que contribuirá moi positivamente asobrelevar a dura situación que o pequeno comercio estávivindo neste momento.

Clave: A Deputación de Pontevedra innova achegando a for-mación aos comerciantes en lugar de que eles teñan que des-plazarse aos cursos como se fai tradicionalmente.

Deputación de PontevedraPrograma de asesoramento persoalizado en visualmerchandising “A túa medida 2010”

Page 45: bahia outubro

- Éxito da actividade no ano 2009. Orzamento60.000€. Beneficiarios 20 comercios- Ano 2010. Orzamento 90.000€. Beneficiarios 35comercios da provincia.

ANTECEDENTES DA ACTIVIDADEA Deputación de Pontevedra, seguindo coa súa premisade traballar pola profesionalización dos profesionais quetraballan á fronte dos pequenos comercios da provinciadesenvolveu en 2009 a través da súa Área de Comercioo Plan “A túa Medida”, actividade de asesoramento indi-vidualizado en Visual Merchandising enmarcada dentro daliña estratéxica “Formación e cualificación do sector comer-cial” do Plan Director de Comercio 2009 - 2012.Tendo en conta o éxito e a boa acollida que tivo nosector, a Deputación de Pontevedra quere seguir tra-ballando nesta liña durante o ano 2010 e reforzalapara que poidan tomar parte nela un maior núme-ro de comerciantes como resposta á novademanda.DESTINATARIOS Pequenos comerciantes da provincia dePontevedra.CARACTERÍSTICAS DO ASESORAMENTO Asesoramento persoalizado in situ para os 35comercios participantes no que un especialista enVisual Merchandising se desprazará aos comerciospara coñecer de primeira man as inquedanzas enecesidades dos comerciantes.

DURACIÓNEsta actividade desenvolverase entre os meses de setem-

bro e decembro de 2010.

45

Asesoramento persoalizadoin situ para os 35 comercios

participantes.

Page 46: bahia outubro

46

Concello de Nigrán“Perdéndote en Nigrán” visitas guiadas.

Page 47: bahia outubro

47

A Concellaría de Educación de Nigrán organiza para este cursoescolar diferentes visitas guiadas no concello. As diferentes activi-dades que se organizan teñen un punto en común, a personaliza-ción dos servizos. Este punto diferenciador permite adaptar asactividades aos estudantes, tendo en conta a idade e o número deasistentes; cun valor añadido, as-os rapazas-es que se acercan acoñecer Nigrán van a disfrutar “in situ” dos recursos naturais, cul-turais e etnográficos do noso concello.Visita guiada polo tramo do Camiño Portugués pola Costa enNigrán: Tramo de 7,5km. Onde imos a descubrir outro Nigrán.Para completar a visita prepárouse unha presentación en powerpoint sobre o noso tramo do Camiño que se podería amosar aosestudantes.Un mundo de sensacións invade ao peregrino dende o momentoda súa chegada a Nigrán, sensacións que se van renovando aolongo do camiño.Durante a Idade Media o Camiño Portugués pola Costa, permitiuconsolidar o intercambio cultural e económico entre o pobo por-tugués e o galego. Hoxe en día o Camiño Portugués pola Costa ouCamiño Monacal, permite incorporar espazos ata agora escasa-mente frecuentados polas persoas que elixían o noso municipiocomo destino turístico e que posúen un gran valor paisaxístico epatrimonial.Noso camiño empeza na Ponte Románica do século XII de estilomedieval, a cal foi durante máis de 900 anos paso continuo paracruzar o río Miñor.Destacan os seus arcos de transición lixeiramente apuntados e oPeto de Ánimas, adicado a San Telmo.Parada obrigada é o Pazo de Pías, do século XVII, o cal pertenceás “Hermanas Apostólicas Corazón de Jesús”. Destaca a súa balco-nada, os escudos de armas e o seu singular canizo de dúas plantasúnico en Galicia.Continuamos polo camiño da Cabreira e imos pasar por diante doPazo de A Robaleira; casa señorial do século XVIII e igrexa de SanPedro.Pasiño a pasiño pasamos a carón da que foi a única fábrica dechampán de Galicia ata o ano 1929 e co son da botellas abertasdeste viño espumoso continuamos o noso camiño a Compostelaacompañados polo murmullo da auga do río Muiños e un bosquecheo de vida ata chegar á Avenida de Rosalía de Castro, pasandopola ponte Muíña (que corresponde a segunda vía románica doacceso a Santiago).Durante a nosa peregrinaxe atopámonos con diferentes mostrasde arquitectura popular, muiños, casas solariegas e pazos, construi-das entre os séculos XVI e XVIII por diferentes familias de nobrelinaxe e despois utilizadas como edificios con función civil. Especialmención merece o Pazo de Cea, declarado Monumento históricoe Ben de Interese Cultural.Xa estamos máis preto de Vigo e por suposto da capital de Galiciaxa que o noso andar nos leva por parte da antiga calzada real queaínda se conserva e que nos achega á parroquia de Priegue ondepodemos ver a Casa de Lamelas e o Cruceiro das Reixas no quedestaca a imaxe da Virxe co seu fillo en brazos.E para finalizar esta ruta polo camiño portugués da costa enNigrán atopámonos coa casa das agullas, trátase dunha casa sola-riega cunha arquitectura eminentemente rural.E aquí remata o noso paseo, no que en tan só sete quilómetros emedio poidemos desfrutar da grande variedade de paisaxes e mos-tras arquitectónicas que nos ofrece este concello.Visita guiada pola parroquia de Chandebrito, exposición, presenta-

ción en power point e unidades didácticas: Dentro do proxeto de Revalorización do PatrimonioArqueolóxico, Natural e Etnográfico de Chandebrito, realizáronseunha serie de actuacións; apostando polo Patrimonio InmaterialCultural, que pertence a todas as persoas, se mantén vivo graciasao seu uso e presencia constante nas nosas memorias.Transmitímolo e lle damos continuidade cando nos relacionamos:Por iso tamén está nas nosas mans que se debilite e desapareza ouque pola contra, se manteña e fusione con novas prácticas.Por esta razón, organizouse a exposición “Patrimonio CulturalInmaterial: É Cousa de Tod@s; que é un módulo itinerante e de emi-nente carácter divulgativo; deseñada para ser transportada; pensadapara recorrer parroquias, concellos ou institucións educativas e cul-turais co obxeto de informar e sensibilizar á poboación sobre adebilidade dun valioso patrimonio que paseniño esvaece. Ademáis, coa intención de amosar todo o Patrimonio (natural, arqui-tectónico e cultural) que a parroquia de Chandebrito posúe, oConcello de Nigrán organiza visitas guiadas pola zona do Castro deChandebrito; as cales se completan cunha presentación nos centroseducativos sobre as rutas e unhas unidades didácticas adaptadas aosdiferentes cursos para traballar nas aulas ou nas casas.

RUTA DA AUGA: A visita iniciarase na ladeira do Monte de OCastro. Poderán visitar a presa da Lapela, os diferentes muiños queestán situados nesta zona (dependendo da época do ano, portasea funcionar un deles) e o lavadoiro. Visita dunha hora de duraciónaproximadamente. A vista pódese complementar co obradoiro“Facendo pan” ou “O noso amigo o EspantalloRUTA DOS PETROGLIFOS: Esta ruta pódese unir a Ruta da Augae visitalos petroglifos. Recoméndase facer antes da 10.30 da mañáou a partir das 19.00 horas, para poder ver mellor as inscriciónsnas pedras. Duración de case dúas horas. A visita pódese comple-tamentar co obradoiro “Facendo pan” ou “Petroglifo”.SENDEIRISMO (Interpretando a paisaxe): Se o grupo ten toda amañá ou tarde poden facer unha das dúas rutas que están marca-das, Circular de O Castro (que comprende a Fraga de Rodas, aRuta da Auga e parte da Ruta dos Petroglifos) ou a ruta Camiñodos Matos. Duración de tres horas aproximadamente.“Terra e Mar en Nigrán para disfrutar”; neste programa os estu-dantes poderán coñecer o interior do concello e realizar unhaactividad no no co Club Piragüismo Val Miñor Frioya. Con esteprograma combinaríamos dúas actividades:A través do piragüismo queremos acercar aos nosos xóvenes acoñecer a riqueza do noso entorno marítimo e que o disfruten enkayak. Dependendo da idade preséntanse dúas rutas:RUTA RIO MUIÑOS: Nenos-as de 5 a 8 anos. Agradable paseopolo río Muiños dunha duración de 20 minutos aproximadamentecon explicación da zona. Prezo: 8€/persoa.ENSENADA DA RAMALLOSA: Maiores de 8 anos. Irán cada undeles no seu propio kayak; e o obxetivo é descubrir a riqueza doshumedais da Foz do Río Miñor. Duración aproximada dunha horae media. Prezo: 15€/persona.Se queren máis información ou concertar unha data para facer cal-quera destas visitas, poden chamar ao 986 36 87 34 (Oficina deTurismo); [email protected] / [email protected]. Ademaispódense organizar visitas guiadas polas diferentes rutas de sendei-rismo, todas elas de dificultade media, cun máximo de 7kms. Sonas rutas circulares de: Os Mouros, As Medoñas, Camos eMonteferro. Todas estas visitas adáptanse ao grupo, tendo en contaa idade e o número de participante.