8
Zergatik gordean utzi behar genuke bada, euskaltzalek bizi izan dugun goiz atsegintsua Mugerreko “Haitzondoan”, Euskal kultur Erakundearen biltzar nagusian joan den larunbatean ? Alta ez zelarik lehenbiziko aldia molde horretan egiten zela biltzarra, zuzeneko eta berehalako itzulpena frantsesez eskainia beharritakoetan. Aitor dezagun lorietan iragan dugula goizaldi osoa euskara hizkuntza publikoaren kon- painian, iparraldeko ehun eta bat herritako ordezkarien inguruan, Baionako (suprefeta) eta Bordeleko (Drac) estatu administrazioak mahaian egon direlarik denbora osoan, Aki- tania lurraldearen ordezkariak, biak, euskaraz arizan direlarik. Publikoak ixilean gozatu du atsegina, dudak eta kezkak plazaratu ere dituelarik. (ikus 8.orri) Gezurra lasterkaria da bainan egiak, goiz edo berant, beti atxemaiten du gibeletik… (Nunbait irakurtua) 2008-ko Apirilaren 24-ekoa 24 avril 2008 ISSN 0767-7643 1,10 N° 2954 ETA ZENDAKO EZ? Joanden astean, Gehexan Pontto-k biziki polliki aipatua du Nicolas Sarkozy-ren ateraldi bat, bazterra frango harritu duena, askok “xelebrekeria” batentzat hartu ere duketena… Norbaitek erranik egoki lita- keela Tibetarren sustenguz heien bandera agertzea herriko etxetan, zer erran diote? Holako galdea zinezko astokeria zela, nor- baitek berari galdetu balio bezala ikurriña paratzea Eliseo jauregian! Eta Gehexan Pontto-ren azken hitza, galde gisa itzulikatua hau ere: zendako ez? Guk ere galde bera hartuko dugu airoski gure gain... Zendako ez? Segur, behinere ez ahal da ikurriña ikusi presidentaren egoitzan, frantses bande- raren sahetsean ezarria... Ez da sekulan gertatu hori bainan gertatzen balitz hain gauza harrigarria litakeia denen buru? Zergatik litake hori astokeria bat? Gure Euskal-Herria Frantziaren zatitxo bat dela oihukatzen balinbada, ez litake-eta batere gaizki preseski eskualde huntako bandera Eliseo delako jauregi hortan ere paratzea. Gisa berean, beti arrazoinamen- du beretik segituz, ondoan ezartzen ahal litazke bretoin bandera, Okzitaniakoa eta Kataluñakoa ere berdin... Eta Frantziako probintzia askorenak. Zendako ez alabainan? Bainan hortaratzekotan, behar litazke bazterrerat utzi hoin aspaldian politikari ainitzek, izan eskuineko ala ezkerreko, arrunt bereak dituzten “jakobinokeria “ guziak. Heientzat, Frantziak iduri du lore eder azau bat, lore horiek denak arrosak izanki edo gisa guziz lore arraro batzu, espantuarekin eta handikeriarekin untsa johan direnak... Bainan ez ote litake ba Frantziari beste bixta baten emaiteko moldea, onetsiz Frantzia ainitz lore mota elgarrekin ezarriz muntatua dela, eta ainiz- tasun hori altxor bat dela, ez entraalekoa gainerat... Alde bat dena frantseskeria ari zaizkigun horiek noiz entzunen dute gisa hortako mezua? J-B D Aurten, herriko bozen tenorea jitearekin, Biriatun , aspaldian hautetsietarik zen bat ez da gehiago hautagai agertu. Janbattitt Lecuona -k nahiago ukan du gelditu. Bere aldia egina zuela. 75 urtetarat heldua izanki-eta. Apezpikuek ere adin hortan uzten omen dute beren kargua. Bainan badakizue zonbat urte hartan herriko kontseiluan barne zen? 49 urte! Bai, zortzi aldiz hautetsia izana, sei urterentzat aldi bakoitx, azken aldian zazpirentzat denen buru, bozak urte batez gibelatuak izanik. Ez da usu gertatzen hori, norbait hoin luzaz egoitea herriko kontseilu batean. Ez da harritzeko beraz herriak omenaldiño bat eskaini baitio, euskal makila bat oparituz, zointan irakur baititazke hitz hauk, segurki asurtiak : “ Hautetsi aparta, adixkide leiala” . AITATXIREN ILDO BERETIK 26 urte zituen lehen aldikotz hautagai agertu zenean Jan- battitt Lecuona laborari gazteak. Agerrekobordan sortua, Bidasoa ibaiaren bazterrean, arrunt mugaren gainean. Eta beti hor bizi izan dena, artetik erraiteko. Nola berotu zen hautagai izaiterat, berak holaxe kondatzen du: “Baginen gazte zonbait herriko bestetaz arduratzen ginenak. Josep Halsouet auzapezak gutarik bi deitu zituen, gogotik hartuko gintuela berekin. Biak elgarren auzoak ginen, Pierre Aprendisteguy eta ni. Biek onartu ginuen”. Egia erran, Janbattitt-en aitatxi -amaren aita - Beñat Ilhardoy,1930-ean zendua 93 urtetan, luzaz izana zen auzapez, hil arte funtsean, azken denboretan erraiten baitzuten Frantziako auzapez xaharrena zela. Hola sartu zen beraz Janbattitt Lecuona herriko hautetsien artean. Ez ahal zuen pentsatzen hoin luzaz segituko zuela bide beretik! Konduak ateratuak ditu: 49 urte horietan, 50 lagun ezagutuak ditu Biriatun zinegotzi, 33 oraino bizi, 17 hilak... HIRU AUZAPEZ Hamabi urteren buruan, 1971-n, Biriatuk hartu zuen ina- rrosaldi bat. Josep Halsouet -ek etzuen aintzina segitu. He- rriko bozetan, bi zerrenda plantatu ziren zoin-gehiagoka. Alde batetik, ordu artinoko auzapezaren ondokoak nolaz- pait, bestetik Iñazio Beloqui eta hunen lagunak. Partida atakatua izan zen. Beloqui-k irabazi partida. 9 alki ardietsi, beste zerrendak 4. Bainan denak berehala akomeatu elga- rrekin artzeko lanean, herriaren onetan. Eta Janbattitt Lecuona bigarren axudant sartu, azkarki berritua izana zen kontseiluan, aintzineko hautetsietarik biga baizik ez gehiago barne gelditzen... 1989-an, auzapez bezala Michel Hiriart-ek hartu segida. Janbattitt Lecuona aintzina bigarren axudant bainan handik sei urteren buruan lehen axudant, azken hamahiru urtetan atxiki duen kargua... ALDAKETA HANDIAK Biriatu zonbat kanbiatu den mende erdi batez, harritzekoa ere badela dio Janbattitt Lecuona-k. Jendetzea bera azkar- ki emendatu da: “ 450 biztanle herriko etxean sartu nintze- larik, orai 1050 nunbait han”. Etxe ainitz egin da: “auto- bidearen gatik, 14 etxe lurrerat bota behar izan ziren. Bainan ordainak egin ere herrian berean eta geroztik oraino beste bizitegi frango. Kanpotik jin zauku jende asko, batzu mugaz bestaldetik funtsean”. Erran gabe doa obra ainitz eta ainitz akulatu dela urteak jin eta urteak joan. Eta berak ez badu espanturik egiten ere, badakigu sail hortan Janbattitt Lecuona langile jarraikiene- tarik eta suharrenetarik izana dela herriko etxean egon den denbora guzian. “Gure ahalaren arabera arizan gira”, hara berak zer dion. “Lehen, bideen untsa atxikitzeaz ginuen griña handiena, eta uraren etxe guzietarat heltzeaz. Geroztik, gauza guziak kanbiatu dira, aise behar-ordu gehiago ere bada, hautetsiek gero eta lan gehiago badute, beti ta erneago behar dute ibili”. OBRA BALIOSAK Ez da dudarik beraz obra balios frango akulatu dela Biriatun. Horietarik parrasta bat aipatu dauku Janbattitt Lecuona-k: “ 1970-ean, eraiki ginuen eskola berria. Ordu arte, mutikoena herriko etxean zen, neskena beste etxe batean. Eskola berriaren egiteko lurra zonbait urte lehenago erosia ginuen. Badakizue zer preziotan? Bost libera metro karratua! Zazi zu orai holako prezioan lur poxi baten eroste- rat! Ez hain aspaldi, eskola handitua ere dugu, jendetzea emendatu delakotz eta gela elebiduna ideki”. Nahas-mahas, beste zonbat lansail ez litazke aipagai: “Aparkeluak, untsa beharrezkoak horiek ere, eta plazatik arras hurbil... Xoldo deitu den kiroldegia, ederki baliatzen dena, dela pilotako, dela bestalde. Mendialdean, zuhaitz landatzeak, 25 hektara edo gehixagoko eremuan. Pixta batzu ere han gaindi, ez nun nahi eta nola nahika haatik, bainan beharraren arabera.” Ondarkinen biltzea, lan asko elizan, hilerrietan, herriko e- txean berean, hiriko gasaren ekartzea, eta zonbat holako! Balitake liburu baten egitekoa! Behako bat emaitean 49 urtez egin bideari, hauxe dauka aski lañoki Janbattitt Lecuona-k: “ Nik beti ainitz estimatu dutana, eta estimatzen orai ere, hauxe da, beti aski lagu- narte ona ukan dugula herrian, hori ez baita guti!” Sail aberatsa ereman du zinez Janbattitt Lecuona-k. Hartze ditu segur herritar guzien eskerrak. EUSKARA HIZKUNTZA PUBLIKO, E.K.E.-REN BILTZAR NAGUSIAN ezkerretik eskuinera : Jean François Cibers (DRAC), Eric Morvan, suprefeta, Mikel Erramuzpe EKEko presidentea, Pantxua Etxegoin EKEko zuzendaria, eta Frantxua Cousteau diruzaina. BIRIATUN, JANBATTITT LECUONA 49 URTEZ BERE HERRITARREN ZERBITZUKO! Janbattitt Lecuona, herriak eskaini makila eskutan, Elixabet bere andrearekiin Biriatu herriaren bihotza, eliza eta herriko etxea elgarren ondoan BIRIATUN, JANBATTITT LECUONA 49 URTEZ BERE HERRITARREN ZERBITZUKO!

Herria 2954

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Herria astekaria 2954

Citation preview

Page 1: Herria 2954

Zergatik gordean utzi behar genuke bada, euskaltzalek bizi izan dugun goiz atsegintsua Mugerreko “Haitzondoan”, Euskal kultur Erakundearen biltzar nagusian joanden larunbatean ? Alta ez zelarik lehenbizikoaldia molde horretan egiten zela biltzarra,zuzeneko eta berehalako itzulpenafrantsesez eskainia beharritakoetan. Aitordezagun lorietan iragan dugula goizaldiosoa euskara hizkuntza publikoaren kon-painian, iparraldeko ehun eta bat herritakoordezkarien inguruan, Baionako (suprefeta)eta Bordeleko (Drac) estatu administrazioakmahaian egon direlarik denbora osoan, Aki-tania lurraldearen ordezkariak, biak,euskaraz arizan direlarik. Publikoak ixileangozatu du atsegina, dudak eta kezkakplazaratu ere dituelarik.

(ikus 8.orri)

Gezurra lasterkaria da bainanegiak, goiz edo berant, betiatxemaiten du gibeletik…

(Nunbait irakurtua)

2008-ko Apirilaren 24-ekoa24 avril 2008

ISSN 0767-7643 1,10 € N° 2954

ETA ZENDAKOEZ?

Joanden astean, Gehexan Pontto-k bizikipolliki aipatua du Nicolas Sarkozy-renateraldi bat, bazterra frango harritu duena,askok “xelebrekeria” batentzat hartu ereduketena… Norbaitek erranik egoki lita-keela Tibetarren sustenguz heien banderaagertzea herriko etxetan, zer erran diote?Holako galdea zinezko astokeria zela, nor-baitek berari galdetu balio bezala ikurriñaparatzea Eliseo jauregian!Eta Gehexan Pontto-ren azken hitza, galdegisa itzulikatua hau ere: zendako ez? Gukere galde bera hartuko dugu airoski guregain... Zendako ez?Segur, behinere ez ahal da ikurriña ikusipresidentaren egoitzan, frantses bande-raren sahetsean ezarria... Ez da sekulangertatu hori bainan gertatzen balitz haingauza harrigarria litakeia denen buru?Zergatik litake hori astokeria bat?Gure Euskal-Herria Frantziaren zatitxo batdela oihukatzen balinbada, ez litake-etabatere gaizki preseski eskualde huntakobandera Eliseo delako jauregi hortan ereparatzea. Gisa berean, beti arrazoinamen-du beretik segituz, ondoan ezartzen ahallitazke bretoin bandera, Okzitaniakoa etaKataluñakoa ere berdin... Eta Frantziakoprobintzia askorenak. Zendako ezalabainan?Bainan hortaratzekotan, behar litazkebazterrerat utzi hoin aspaldian politikariainitzek, izan eskuineko ala ezkerreko,arrunt bereak dituzten “jakobinokeria “guziak. Heientzat, Frantziak iduri du loreeder azau bat, lore horiek denak arrosakizanki edo gisa guziz lore arraro batzu,espantuarekin eta handikeriarekin untsajohan direnak... Bainan ez ote litake baFrantziari beste bixta baten emaitekomoldea, onetsiz Frantzia ainitz lore motaelgarrekin ezarriz muntatua dela, eta ainiz-tasun hori altxor bat dela, ez entraalekoagainerat... Alde bat dena frantseskeria arizaizkigun horiek noiz entzunen dute gisahortako mezua? J-B D

Aurten, herriko bozentenorea j i tearekin,Biriatun , aspaldianhautetsietarik zen batez da gehiago hautagaiagertu. JanbattittLecuona-k nahiagoukan du gelditu. Berealdia egina zuela. 75urtetarat heldua izanki-eta. Apezpikuek ere adin hortanuzten omen dute beren kargua. Bainan badakizue zonbaturte hartan herriko kontseiluan barne zen? 49 urte! Bai,zortzi aldiz hautetsia izana, sei urterentzat aldi bakoitx,azken aldian zazpirentzat denen buru, bozak urte batezgibelatuak izanik. Ez da usu gertatzen hori, norbait hoinluzaz egoitea herriko kontseilu batean.Ez da harritzeko beraz herriak omenaldiño bat eskainibaitio, euskal makila bat oparituz, zointan irakur baititazkehitz hauk, segurki asurtiak : “ Hautetsi aparta, adixkideleiala” .

AITATXIREN ILDO BERETIK

26 urte zituen lehen aldikotz hautagai agertu zenean Jan-battitt Lecuona laborari gazteak. Agerrekobordan sortua,Bidasoa ibaiaren bazterrean, arrunt mugaren gainean. Etabeti hor bizi izan dena, artetik erraiteko.Nola berotu zen hautagai izaiterat, berak holaxe kondatzendu: “Baginen gazte zonbait herriko bestetaz arduratzenginenak. Josep Halsouet auzapezak gutarik bi deituzituen, gogotik hartuko gintuela berekin. Biak elgarrenauzoak ginen, Pierre Aprendisteguy eta ni. Biek onartuginuen”. Egia erran, Janbattitt-en aitatxi -amaren aita -Beñat Ilhardoy,1930-ean zendua 93 urtetan, luzaz izanazen auzapez, hil arte funtsean, azken denboretan erraitenbaitzuten Frantziako auzapez xaharrena zela.Hola sartu zen beraz Janbattitt Lecuona herriko hautetsienartean. Ez ahal zuen pentsatzen hoin luzaz segituko zuelabide beretik! Konduak ateratuak ditu: 49 urte horietan, 50lagun ezagutuak ditu Biriatun zinegotzi, 33 oraino bizi, 17hilak...

HIRU AUZAPEZ

Hamabi urteren buruan, 1971-n, Biriatuk hartu zuen ina-rrosaldi bat. Josep Halsouet -ek etzuen aintzina segitu. He-rriko bozetan, bi zerrenda plantatu ziren zoin-gehiagoka.Alde batetik, ordu artinoko auzapezaren ondokoak nolaz-pait, bestetik Iñazio Beloqui eta hunen lagunak. Partidaatakatua izan zen. Beloqui-k irabazi partida. 9 alki ardietsi,beste zerrendak 4. Bainan denak berehala akomeatu elga-rrekin artzeko lanean, herriaren onetan. Eta JanbattittLecuona bigarren axudant sartu, azkarki berritua izana zenkontseiluan, aintzineko hautetsietarik biga baizik ez gehiagobarne gelditzen...1989-an, auzapez bezala Michel Hiriart-ek hartu segida.Janbattitt Lecuona aintzina bigarren axudant bainan handiksei urteren buruan lehen axudant, azken hamahiru urtetanatxiki duen kargua...

ALDAKETA HANDIAK

Biriatu zonbat kanbiatu den mende erdi batez, harritzekoaere badela dio Janbattitt Lecuona-k. Jendetzea bera azkar-ki emendatu da: “ 450 biztanle herriko etxean sartu nintze-larik, orai 1050 nunbait han”. Etxe ainitz egin da: “auto-bidearen gatik, 14 etxe lurrerat bota behar izan ziren.Bainan ordainak egin ere herrian berean eta geroztik orainobeste bizitegi frango. Kanpotik jin zauku jende asko, batzu

mugaz bestaldetik funtsean”.Erran gabe doa obra ainitz eta ainitz akulatu dela urteak jineta urteak joan. Eta berak ez badu espanturik egiten ere,badakigu sail hortan Janbattitt Lecuona langile jarraikiene-tarik eta suharrenetarik izana dela herriko etxean egon dendenbora guzian.“Gure ahalaren arabera arizan gira”, hara berak zer dion.“Lehen, bideen untsa atxikitzeaz ginuen griña handiena, etauraren etxe guzietarat heltzeaz. Geroztik, gauza guziakkanbiatu dira, aise behar-ordu gehiago ere bada, hautetsiekgero eta lan gehiago badute, beti ta erneago behar duteibili”.

OBRA BALIOSAK

Ez da dudarik beraz obra balios frango akulatu delaBiriatun. Horietarik parrasta bat aipatu dauku JanbattittLecuona-k: “ 1970-ean, eraiki ginuen eskola berria. Orduarte, mutikoena herriko etxean zen, neskena beste etxebatean. Eskola berriaren egiteko lurra zonbait urte lehenagoerosia ginuen. Badakizue zer preziotan? Bost libera metrokarratua! Zazi zu orai holako prezioan lur poxi baten eroste-rat! Ez hain aspaldi, eskola handitua ere dugu, jendetzeaemendatu delakotz eta gela elebiduna ideki”. Nahas-mahas,beste zonbat lansail ez litazke aipagai: “Aparkeluak, untsabeharrezkoak horiek ere, eta plazatik arras hurbil... Xoldodeitu den kiroldegia, ederki baliatzen dena, dela pilotako,dela bestalde. Mendialdean, zuhaitz landatzeak, 25 hektaraedo gehixagoko eremuan. Pixta batzu ere han gaindi, eznun nahi eta nola nahika haatik, bainan beharrarenarabera.”Ondarkinen biltzea, lan asko elizan, hilerrietan, herriko e-txean berean, hiriko gasaren ekartzea, eta zonbat holako!Balitake liburu baten egitekoa!Behako bat emaitean 49 urtez egin bideari, hauxe daukaaski lañoki Janbattitt Lecuona-k: “ Nik beti ainitz estimatudutana, eta estimatzen orai ere, hauxe da, beti aski lagu-narte ona ukan dugula herrian, hori ez baita guti!”Sail aberatsa ereman du zinez Janbattitt Lecuona-k. Hartzeditu segur herritar guzien eskerrak.

EUSKARA HIZKUNTZA PUBLIKO, E.K.E.-REN BILTZAR NAGUSIAN

ezkerretik eskuinera : Jean François Cibers (DRAC), Eric Morvan, suprefeta, Mikel Erramuzpe EKEko presidentea, Pantxua Etxegoin EKEko zuzendaria, eta Frantxua Cousteau diruzaina.

BIRIATUN, JANBATTITTLECUONA49 URTEZ BERE HERRITARREN ZERBITZUKO!

Janbattitt Lecuona, herriakeskaini makila eskutan,

Elixabet bere andrearekiin

Biriatu herriaren bihotza,eliza eta herriko etxea

elgarren ondoan

BIRIATUN, JANBATTITTLECUONA49 URTEZ BERE HERRITARREN ZERBITZUKO!

Page 2: Herria 2954

• Paraguai herri-aldean, HegoAmeriketan, president-bozak zituzten igan-dean. 60 urte huntaneskuindarrak zirelariknagusi, aldi huntanezkerreko hautagaiakdu partida irabazi,bozen % 41 ardietsirikezbaian. Hango legenagusiaren arabera,lehen ateratzen denabaita irabazle gehien-go osorik ez badu ere.President berria, Fer-nando Lugo, 56 urte,apezpiku ohia da,Erromak baztertua politikari arrunt emanazelakotz.• Gosearen manifestaldiak ikusi eta ikusten diraainitz lekutan sekulan baino gehiago azken den-bora hautan. Jangailu baitezpadakoen eskasteaketa bat-bateko kariotzeak protesta haundiz seina-latuak dira munduko asko tokitan, prezioen holadoblatzeak erraiteko maneran ezin jasanak baiti-ra. Ezinbizia dute horiek orok salatzen, gosez hil-tzeko lanjerean erakutsiz jendea. Injustizia etadesberdinkeria ezin onetsiak dituzte jende horiekoihukatzen, hala-nola Brasilen eta Hegoamerikaparteetan herritarren asetzeko lurrak dituztelarikbeste enpleguetarat baztertzen munduko lurjabeeta aferista haundienek : hots, petrolioarenordaintzeko baliatuak dira miliunka hektara lur,orain arte jateko baitezpadakoak emaiten zituzte-nak. Krimineltzat akusatuak ere dira holako trafi-kuak dituzten buruzagiak. Alta bada gehiagokorikere zenbait lekutan : lurralde batzuetarik jendeaezin biziz ihesari emana delarik, beste batzuzinez kasatuak ere dira edo, areago, erran ditu-gun manifestaldietarik ikusi dira tiroz barreatuaketa haizatuak direnak ere. Alta denbora bereanbeste gaitz bat ere bada, ezin ukatua : gizonetandretxo eta libertateen errespetua, hala-nola Tibetherria eta holakoetan, horietaz ere baitituzteberen tratu zorrotzak Londresetik Parise ta SanFranciscoraino, Xina, Egipto, Kamerun, Singapo-re edo Senegal ahantzi gabe.• Errusiak eta lehengo sobietar sistemako herriederrenek gozatu eta haundizki jastatu zutenberebertasuna arrazoinekin lehengo eskola ga-rratzetik libratu zirelarik, Ukraina eta beste batzukbezala. Bainan orai dira lanak, libertate haizehorrek berak bere ufakoa zabaltzen duelarik

denetan. Hortan dira gisa batez bede-ren Georgia eta Akazia, eta Ozetia

hegokoa eta oro. Ikusten horiek ere ala-bainan nola den bereber jarri Kosovo bat.

Nola errespeta denen zuzenak horietandenetan ?• Irakian ez dute oraino beren arteko bakerik etahau beti urrun dela erakusten dute kasu haubezalakoek. 51 hil egin ditu orai berriz Bagdadkapitaletik hurbil izan berri den jazarketa suizidabatek, Bu Muhamedeko hirian. Jazarketa horrekAl Qaidatiarrak zituen alde batetik eta amerikarre-kilako sunitak bestetik. Eta ez da hori izan denbakarra, beste atentadu suizida batek 40 lagun hilbaititu kapitaletik hurbil eta beste batek 13, ostatubatean jaten ari zirenak. Haratago berriz, Mosu-len, bi auto jauzaraziak 12 zauritu eginez.• Parisen bildu dira munduko 16 herri « zikintza-le » haundienak. Horiek dira erresuma industriali-satuenak eta horren gatik munduko hats eta gasazikinduetarik ehuneko 80 berek egiten dituztenak.Joanden irailan bildu ziren horiek lehen aldikotzbehar ziren erabakien elgarren artean hartzeko,eta berriz ere heien espertak urtarrilean bilduziren, eta orai jada hirugarren elgarretaratzeadute hori. Bainan ez ahantz halere Estadu Batuakdirela holatsuko gaiek Japonia-Kyotoko hautsi-mautsi hura sinatu ez zutenak.• Aita Sainduak bere seigarren egunean burura-tu du Erromarat sartu baino lehen munduko itzulihaundi hura. Hegoamerikan, Brasileko giristinoaketa besteak bisitaturik, Iparramerikan bururatu du,New Yorken 2001eko irailaren 11n hiru mila hile-kin izan zen izigarrikeria haren lekura joanez.Bakearen alde otoitz egin du han berean ingele-sez munduko herriek bide hoberik ikas eta gozadezaten.• Petrolioaren prezioa beti gorago, horra 117dolarretaraino joana dela barrila eta ez dira ttipiakholakoen ondorioak. Erregailu horren tratularikonpainiak dira orai kezkatuak, denbora batezburua gora zabiltzanak eta orai aldiz erreserbahaundiak dituzten nazioneekin kondatu behardutenak. Egia-erran, hauk ere beren eskas etaflakeziak izaki, beraz ez dira oraino tratu guziakbururatuak.• Xina hori ere beti nolazbait auzitan mundukobeste ainitzekin. Batetik, hor beharrak direnOlinpi Joko horien kariaz baliatu nahi hauk,hango gizon eta herrien (Tibet bereziki) dretxota zuzenak errespeta diten. Bestetik Xinakaldiz bere zuzena ere duela bere herrian iduri-tzen zaiona egitea, eta ez duela nehoren lei-tzone beharrik.

AIME CESAIRE

Gazte zelarik olerkari bezala ezagutua izanabainan geroxago beste sail askotan ere famahandia bildua, Aimé Césaire pausatu da 94urtetan, Martinika ugartean. Han sortua ere zenfuntsean. Bera larru beltza, goizik ohartua larru beltzaketzirela denetan untsa ikusiak, berexkuntza fran-go ere jasaiten zutela. Biziki buru ona zuela,mail gorenetako eskoletaraino pusatu zuten.Hogoita-zonbait urtetan, jadanik olerkari fina-rentzat zaukaten hor gaindi eta ordukotz nolaetzen ari borrokan, larru beltza dutenen alde,orokorkiago jende xehearen alde, zuzenta-sunaren arrangura handi-handi batekin. Ez delaahalgerik behar larrua beltz ukaitea gatik, larruabeltza duenak halako urgula berezi bat beharduela izaitekotz beltz izaite horrekin, “belzta-suna”, edo “negrotasuna” batzuetan erraiten denbezala, ez dela batere itzal bat!Denbora batez komunixt alderdian sartua, alder-di hori hamar bat urteren buruan utzi zuen, 1957-an, bere gisako beste bide bati lotzeko. Deputatuizana 48 urtez segidan, 1993- arte, Fort-deFrance hiriko auzapez 56 urtez, 2001-a arte;holakorik ez baita usu gertatzen!Idazle eta politikari bezala urteak jin eta urteakjoan lan ainitz akulatu duen gizon ernea, bizikijendekina eta mintza-erretxa, batzuen gostukoetzena haatik aski urrun johan bere alda-rrikapenetan, beste askok ziotelarik urrunegizoala... Bainan nork egiten du denen gostua?Dena den, igandean ukan ditu ehorzketa jende-tsuak, Nicolas Sarkozy ere espresuki joanik Mar-tinikarat karia hortarat, bospasei minixtro bereondotik...

CLAUDE DAGENSHERRIA astekari huntan,Euskaltzaindia aipatzendugu segur frantsesakademia baino aisegehiago eta hortaz nehorez ahal da harritzen!Bainan gisa hartakokasua gertatzearekin,frantses akademiaz erear gitazke berdin gostu-an. Erakunde hortan baduteusaia xahar bat, betiberen artean norbaitukaitea, batto bederen,eliza-gizona. Lustigerkardinalea hilez geroz, nehor etzuten. Joandenegunean batto hautetsi dute beraz eta lehenbozaldian berean, ez Lustiger kardinalearen alkiahar zezan, bainan René Rémond historialarifamatuarena. Eta nor da bada gisa hortan hau-tatu dutena? Claude Dagens, 67 urte,Angoulême hiriko apezpikua, sortzez bordelesa,hedadura handiko artzaina, eta Euskal-Herriaarras untsa ezagutzen duena, hein bat usu helduere baita eskualde hotarat, eta bereziki Belokekobeneditanoetarat.

KASU EGIN, OTOI!Joanden egunean, gobernua bildu delarik, Nico-las Sarkozy frango kexu omen zen eta diote po-lliki larderiatu dituela minixtro zonbait! Nola nahi-ka mintzo zirela eta nik dakita zer! Egia erran,delako familien kartaz, dela beste asko gaibatzuez, solas desberdinak entzunak gintuenminixtro batzuen ahotik, nehork ez jakin norbehar zen sinetsi!Hemendik goiti, kasu, presidentak ez du gehiagoholakorik onetsiko! Minixtroek kasu egin beharnun zer nola erraiten duten! Laguntzaile berezibat ere ukanen dute espresuki hortarako, ThierrySaussez, Sarkozy-ren adixkide handia naski...Zernahi gisaz, minixtroak ukanen dute zertazmintza ondoko egunetan ere, gobernuak zernahialdaketa nahi baitu aintzina akulatu. Hala nola,eta besteak beste, ospitale eta artategienarramoldaketa zabal bat. Etxe horiek hobeki ere-man dezaten beren saila, lehen lehenik erienberen onetan. Batzuen beldurra haatik,arramoldaketa horren estakuruan, ospitale batzuez ote dituztenetz zerratuko, ttipiegiak direla edozazi zu. Bainan berehala segurtatua izan da ezdela holakorik gertatuko. J-B D

2

Bermeoko itsasontzi bat bahitu dute SomalianPlaya de Bakio izeneko Bermeoko itsasuntzia bahitu dute itsas-lapurrek Somaliako uretan, kostaldetik 250 milara arrantzan ari zelarik.Bost euskal herritar, zortzi galiziar eta Afrikako 13 pertsonak osatzenzuten atuna arrantzatzen duen untziko langileria. Bahituek jakinarazidute, ahal bezala, ongi daudela eta piratek dirua negoziatu nahidutela, arrantzaleak libratzearen truke. Ez da lehen aldia horrelakozerbait gertatzen dela ur hoietan eta arrantzaleek geriza eskatua dioteEspainiar gobernuari.

Elgoibar eta Bilboko sozialisten egoitzaren kontrakoatentatuakIgande goizaldean 3.30 aldera lehergailu bat zapartatu da Elgoibarrekosozialisten egoitzaren aintzinean. Polizaren arabera, lehergailua hiru kiloamonal eta nitrometanoz osatua zen kalte haundiagoen eragiteko. Lauegun lehenago material bera erabilia izan zen Bilboko auzoan egin aten-tatuan. Zauriturik ez da izan bainan 30 bat etxebizitza kaltetuak izan dira.Ostegunean, Bilboko Abusu auzoan, sozialisten egoitzaren kontrakoatentatuan, material bereko 5 kilo leherkari baliatuak izan ziren bonbarenzapartarazteko. Hemen ere kalte materialak larriak izan dira eta zazpiertzainek zauriak jasan dituzte bereziki beharrietan.Elgarretaratzeak eginak izan dira leku askotan eta alderdi guziek, salbuANVk, salatu dituzte bi atentatu hoiek. Javier Balza barne sailburuakdeklaratu du atentatu egiletarik bat badakitela nor izan den. Sozialistenegoitzak zainduak izanen direla jakinarazi du barne sailburuak.

ETAk lehendakariaren ekimena trabatu nahi du, PNVkozuzendarien ustezAndoni Ortuzar EAJren Bizkaiko buruak uste du ETAk bere ekintzenbitartez, Juan Jose Ibarretxe lehendakariaren ekimena trabatu nahiduela. Ortuzaren ustez ETAk ez du onartu nahi euskal gatazkaren buru-ratzea eta normalizazio politikoa bera gabe egina izan dadin eta beraz,elkarrizketarako proposatu ekimenak ilaurtarazi nahi ditu. Atentatuenbidez, ETAk sozialistak erradikalizatu eta Zapateroren ahalmenak mu-rriztu nahi dituela uste du Ortuzarrek.

Amnistiaren Aldeko Batzordeko kideen kontrako auzia

Euskal presoen alde lan egiten duten elkarteetako 27 lagun deituak diraauzitegira. Zenbait egun iraunen duen auzian, prokuradoreak 10 urtekopreso zigorra eskatzen du guzientzat. Defentsari uko egin dio, lehen-bizikorik deklaratzera deitua izan den Juan Mari Olanok, “epaia idatzita”dagoela argudiatuz eta epaileen galderei erantzunik ez emanez.Auziperatuen sustengatzeko manifestaldia deitua da helduden ostiralak25erako : Etxeratek parte hartzeko deia egin du.

Errenteriako herriko etxeak Ertzaintzari elkartasunaLarunbatean 50 lagun inguruk ertzain bat inguratu zuten Errenterian etabere burua lanjerrean ikusiz, hunek bi tiro bota zituen airera. Gora-beherak gertatu ziren afitxak ezartzen ari ziren bi gazte kontrolatu nahiizan zituelarik ertzaintzak. Herriko etxetik alderdiek ertzaintzari susten-gua adierazi diote. Kalapitan bi pertsona arrastatuak izan ziren eta hoi-etarik bat kolpatua. Bere familiakoen arabera zanpatua izan zen arras-tatzeko garaian eta erietxera eramana.

Herri Batasunaren 30. urtebetetzea larunbateanHerri Batasunaren 30. urtebetetzea ospatuko du ezker abertzaleak larun-batean Durangon. Itziar Aizpurua HBko zuzendari izanak eta MarinePueyok, koalizio horretako militante ohi eta ANV-EAEko Iruñeko herrikontseilariak aurkeztu dute ekitaldia. 1978ko apirilaren 27an sortu zenHerri Batasuna. Gertakari haundia izan zela goraipatu dute antolatza-leek, helburua arras argi izan duena beti : Euskal Herria aske, sozialistaeta euskalduna.

Euskara, lehentasunezko hizkuntza izaitea eskatu duKontseiluakEuskara gizartean erabiltzearen aldeko deia zabaldu du Kontseiluak,lehentasunezko hizkuntza bilakatu dadin ; “euskarari bai “en ordez,“euskaraz bai” lema aldarrikatuz. Abendoaren 13an ekitaldi nagusia anto-latuko dute Barakaldoko BEC aretoan.

“Gainsbourg gainbegiratuz” diskoa Serge Gainsbourg kantari frantziarraren kantuak euskaraz entzutenahalko dira, Gaztelupeko hotsak diskoetxeak argitaratu diskoari esker.Gari, Txuma Murugarren eta Diego Vasallo izan dira, besteak beste,“Gainsbourg gainbegiratuz” izenburuarekin atera diskaren sortzen partuhartu dutenetarik.

Guggenheim museoko iruzurraBilboko museoko finantza burua zen Roberto Cearsolo akusatzen dute480.000 euroko iruzurraz. Berak aitortu du dirua bere sakelara biltzenzuela, erranez ebatsia itzuliko zuela. Kanporatua izan da 1992az gerozfinantzetaz ardura zuen langilea.

Aimé Césaire

Claude Dagens

FernandoLugo

Amnistiaren aldeko mugimenduan diren batzu, astelehenean, Madrilen auziperatuak

Page 3: Herria 2954

OBRAK ZIBURUKO ELIZANZiburun, herriko kontseilua bildu da etaaurtengo aurrekontuak bozkatu ditu. Aintzineko bilkuran norabide nagusiak eztabadatuakizanak ziren eta gehiengoan ez direnek oharpen asko egina zuten orduan hartaz etahuntaz. Denen buru, auzapezaren zerrendakoak aurrekontuak onartzearen alde, bestekboza xuri emaiten zutela. Aurten, obra asko akulatuko da, bide berritze eta gaineratiko.Berriz ere obran ariko dira elizan, sakristian eta eliza-dorrean bereziki, elizako margobatzueri ere freskaldi bat emanez.

DEPUTATUEN ARTERATUrruñako eskola girixtinoan dabilan mutiko bat, Javier de Mariscal, hautatua izan daekainaren 7-an joaiteko Pariseko legebiltzarrerat, Daniel Poulou deputatua segitzaile.Frantzia guziko beste 576 haurrekin batean, urtean aldi bat egiten den gisa hortakobiltzarrean parte hartuko du eta heren-munduko haurren laguntzeko sail berezi baten sus-tatzea aldarrikatuko karia hortarat.

HAMAR URTE

Hendaia parekatua da Eskoziako Peebles herriarekin eta Portugaleko Viana do Castelo-rekin. Joanden egunean egin den bilkura batek erakusterat eman du harreman horiekazkartuz doatzila. Aurten ospatuko da preseski parekatze horien hamargarren urteburua.Harremanak aintzina emendatuko dira karia hortarat. Hemengoak harat joanez eta han-goak hunat jinez. Hain xuxen, Viana herriak aurten ospatzen ditu bere 750 urteak eta bestahandiak beharrak dituzte. Kirolarien arteko kurutzamenak ere baitira, Peebles-eko rugbila-riak jitekoak dira Stade Hendayais elkarteak bere ehun urteak betetzen-eta muntatzekoakdituen ospakizunetarat, helduden agorril erditsutan.

GAZTEAK LAGUNTZEA GATIKDonibane Lohizunen, he-rriko etxea eta ANPE erakun-dea hitzartuak dira aurten ereahal bezenbat errextasunemaiteko sasoinean sos poxibat egitea gatik lan zerbaitnahi luketeen gazteeri... Jaz,gisa hortako sailak ukan zuenarrakasta ederra. Orai berrizhaste. Lan bat nahi dutengaztek ukan dezakete jadanikargitasun asko herriaren kon-duko gazte-bulegoan. Gisahartako eskaintzak ere ba.Eta hori hola segituko daagorrilaren 14-a arte,eskaintza guziak jin arauplazaratuz.

GAZTETXE BAT NOIZ OTE?Hendaian, gazte askok bulta huntan galdetzen dute aterbe zerbait gaztetxe batentzat.Beren arteko elkartea muntatua dute eta larunbat aratsaldean poker lehiaketa bat anto-latzen dute preseski Beltzeneko ezkerparetan. Denbora berean dei bat berriz zabaltzen eredelako gaztetxearen alde. Bospasei toki badituzte begistatuak, batto nahi lukete segurtatuherriaren laguntzarekin...

PILOTAREN ONETANDonibane Lohizunen, Luzaz Gazte pilota elkarteak bere biltzar nagusia zuen joandenegunean. Elkartea bera arras osagarri onean da. 259 kide baditu, ez baita gaizki. Halerearrangura batzu: laguntzaile gehiagoren beharra bereziki, gazteak, haurretarik haste, goizikohar diten pilotari, joko hori ezagut eta maita dezaten. Gure eskualdean, pilotak hartze duela toki berezi bat. Oharpen bat bere latz airea badue-na: Donibanen, eskoletako haurren erdiak ez direla sekulan pilotan arizanak, behinere ezdutela pilota bat hunkia ere, eta hor badela zerbait ez dena batere untsa johan...

3

Hitzarmena izenpetu dutenak, Michèle Lattard ANPEdelakoaren zuzendaria, Peyuco Duhart auzapeza

eta Patricia Arribas-Olano, hezkuntzaz eta gazteetaz arduratzen den axudanta.

HENDAIA - Abbadiako jauregianApirilaren 27an, 16:00etan

Antzerkia : “ Juglarea, puta eta eroa”Antzerkilaria : Ximun Fuchs,

Le Petit Théâtre de Pain konpania“ Kaperan, a kapela ” saileko emanaldiak kantari eta musikarien ezagurazteko anto-latuak dira bereziki. Baina aldi honetan, antzerkiari eginen diogu ohore ! Le PetitThéâtre de Pain talde profesionalak hiru obra berri euskaraz apailatu baititu, haietatikbaten ikusteko parada eskainia zaizue. “ Juglarea, puta eta eroa” antzerki zatien itxura orokorra, Dario Fo-ren ildotik, umoresatirikoaren, teatro herrikoiaren, bapateko harremanaren eta bufoiaren arteko bidegu-rutzean aurkitzen da. Jendea zirkulu batean jartzen da, aktoreari hurbil plantatuz. Hiruantzerki horiek 70-kadako Italiaren egoera erakusten dute, erabat. Eta, badu intereserakargarri bat gaur egun Euskal Herrian izan dezakeen oihartzunarekin, taldearenustez bederen. Bestalde, antzerki bakoitza emana da euskalki, edo euskara-moldeesberdinetan: iparraldeko batua, hegoaldeko batua eta Xiberotarra. Dario Fo dramatur-go italiarra Europako antzerkian izandako idazle, zuzendari eta aktore garrantzitsuene-tako bat dugu. Erabateko antzerki gizon zirikatzaile honek Literaturako Nobel saria jasozuen 1997an.Kontzertuaren antolatzailea Euskal kultur erakundea da, partaide dituela HendaiakoHerria eta Antoine d’Abbadie fundazioa.Leku ttikia izanez, atxik zuen tokiak apirilaren 25a baino lehen telefonatuz : 05 59 20 0451. Sartzea : 8 €. Jauregia bisita daiteke kontzertua baino oren bat lehenago.

“ NÖMADAK TX” filma Biarritzeko Mediatekan

Apirilaren 24an, ostegunez,18:00etan, Igor Otxoa eta Harkaitz Mar-tinez-ek Nomadak TX filma aurkeztukodute. Filma euskaraz izanen da, frantse-sezko azpitituluekin.

“ NÖMADAK TX”Txalaparta musika-tresna berezia da. Bilagunen artean jotzen da, eta topaldihorretatik sortzen den musika ez da bi-etako inorena, elkarren arteko elka-rrizketa eta topaketarena baizik. Nö-madak TX-ek kontatzen duen istoriakabiapuntua du Igor Otxoak eta HarkaitzMartinezek adierazi nahikari batean. Bimusikarien nahia da txalaparta izandadila pertsonen eta arte kulturen topa-gune, baita oso ezberdinak direnenaere.Irrika horrek bultzatuta Indiara,

Laponiara, Mongoliara eta Saharara abi-atzen dira. Benetakoa denaren atzetikdabiltza, eguneroko soinuaren atzetik ;finean, aurrez aurreko elkartzera. Mon-golian zaldiz ; Indian trenez ; Ipar Poloaneskiz ; eta basamortuan land-roverrez…Txalaparta agertoki kitzikagarrienetanentzuten da.

Orduan entzuten dira Harkaitzek eta Igo-rrek bidean topatzen dituzten pertsonenmintzoak : musikari mongolak, taxilari in-diarrak, abeslari samiak, amon saharar-rak…Txalaparta musika-tresna bainogehiago bihurtzen da : komunikazio tres-na da, nork bere nahia adieraztekogunea.

Animazio hau Euskal Kultur Erakun-dearen laguntzarekin antolatua da.

peinture/vitrerie/papiers peintsrevêtements sols et murs

étanchéité façades

JEAN-PIERRE IRIBARREN-ensegida harturik

MARTIN IRAZOQUY

"Kaillardoenea" - 64210 AHETZETel. 05 59 41 99 02

FRANTZIAKO HIZKUNTZA GUTIETSIEN ALDERAKO LANSAIL BERRIA

Martxoaren 26an Parisen elgarretaratu dira Frantzian gaindiko hizkuntza gutietsitakoordezkari batzu, hizkuntza horien alderako ofizialtasun urratsak elgarrekin eremaiteko.Hor ziren bretoin, euskaldun, katalan, korsikar, okzitandar eta Reunion ugartekoak.Euskal Herritik, Euskal Konfederaziokoak. Egitura hunen partaide diren Paxkal Indo(Seaska), Evelyne Mourguy (Biga Bai), Jakes Bortayrou (AEK) eta Sebastien Castet(Euskal Konfederazioa) mintzatu zaizkigu astelehen goizean urrats amankomun hor-taz. Elgarrekilako lansail horren lehen urratsa, Sarkozy presidentari gutun batenigortzea, behar dena egin dezan hizkuntza horiek ezagupen ofizial bat ukan dezaten.Hain xuxen, maiatzaren 7an Frantses legebiltzarrean beharra da lehen aldikotzeztabaida ofizial bat, aitzinetik programatua, hizkuntza gutietsien egoeraz deputatuenartean. Agian lehen harri xuri bat ofizialtasunaren bidean. Euskal Konfederazioak hur-biletik zainduko duen eztabaida, gure deputatuak bultzatuz euskararen defentsara le-gebiltzarrean.

Bere peko dituen buxet bereziak barne emanez, BAM hiri elkargoaren buxeta oroko-rra 245 milioi eurotara heltzen da aurten. Bistan dena, aspaldi honetan hartuak ditulangile teknikoak botere eta egitura publiko ala parapublikoen lerroak irakurtzeko etamomentu onean diru galde dozier egokiak pausatzeko. Zorrozki miratzen dituzte ere

BAMek pagaraz ditzakeen zer-bitzuak ; hots, Europatik estatu-aren bidez kausitzen den diru itu-rria agortzen ari baldin bada ere,aurtengo buxetak iazkoa gain-ditzen du, eta BAM ez da bereha-lakoan aterberik gabeko egoeranaurkituko.Sarrera nagusiakBaiona, Angelu eta Miarritzekoeremuetan diren enpresen lantatsa tanto erdiaz hupatzearekin,34 milioi euroko sarreraekonomikoa kalkulatua duteteknikalariek ; hondakinenbiltzeko tatsaren emaitza 14,3milioi eurotan estimatua da ; eta,estatutik jiten den DGF (dotationgénérale de fonctionnement)laguntzak 7,6 milioi erakarrikoditu.Gastu iraunkorrakGastu postu larrienei begi-

ratzearekin ohartzen gara ur higatuen hodieriaren ezartzeko edo/eta berritzeko 24 mi-lioi euro berexiak direla ; artetik erraiteko BAM azkar dela frogatzen du ikusteak hori-etatik bost baizik ez direla maileguz eskuratuko. BAMek osatzen duten hiru herrikoetxeei 19 milioi euro itzuliko dizkie aurten.PPI (Plan Pluriannuel d’Investissement)Sigla horren pean sartzen dira zenbait urte aitzinetik BAMeko kontseiluaren baitannegoziatuak diren inbestizamendu larriak. Sail horretan aurten Baiona eta Angelukounibertsitate poloentzat hamaika milioi eta erdi euro berexiak dira. Miarritzeko Iratierakusgune proiektuaren aitzinarazteko zortzi milioi euro, eta Baionako Ruwel ohian,Technocité bataiatu enpresa gunearentzat 3,3 milioi euro.BAM eta euskal kulturaKapitulu honetan zenbakiak biziki arrazoinean daude ; Baionako euskal erakus-tokiarentzat 324 000 euro, Euskal Kultur Erakundea eta IKAS zentroarentzat 16 860euro ; eta IKER, INSEE-ren euskal ikerketa zentroarentzat 6098 euro. Hots euskalkuturaren gastuek ez dute aurten BAMen buxeta lurpean ezarriko.

Baiona/Angelu/Miarritze : 2008 buxetak

Jean Grenet BN-eko presidente berria, Jakes Abeberrykontseilari xaharrena, Didier Borotra

lehen president ordea.

Baionan Kantuz : 11 kandelaHilabetez hilabete, urteak ere pasatzen dira eta Baionan Kantuz ekitaldiak berehamekagarrena ospatuko du ( ez ditaike “ixil ixila” erran) helduden larunbatean.Duela hameka urte beraz, apirilaren laugarren larunbatean, Baionako Ikastoletako40 buraso bildu ziren Lacarre plazan eta euskal kantu herrikoia mihitan lortu orainhain naturala zaigun hitzordu hori. Larunbatean beraz, abentura eder eta aberas-garri hortan hurbiletik edo urrunetik parte hartu duten guziak gomit dira, berenobraren urtemugaren ospatzerat … kantuz, urteko liburuxka berria eskuetan.Larunbata arte.

POSTU HESTEAK ESKOLETANAzkenean, eskola publikoetako 30 bat posturen hestea erabaki du Akademia ikuska-ritzak. Angeluko eskola desberdinetan 5, Arbonan 0,5, Basusarrin 1, Baionan 4,Miarritzen 3, Bidarten 1, Beskoitzen 0,5, Ziburun 0,5, Hazparnen 1, Hendaian 1,5,Izpuran 1, Itsasun 0,5, Maulen 1, Donibane Lohizunen 2,5, Senperen 1, Saran 1,Atharratzen 0,5, Urketan 1, Uztaritzen 1 eta Milafrangan 1. Heste horiek kexadura piztudute askoren baitan : “Gutaz futitzen dira !” Egia da Philippe Carière ikuskari berriakmespretxu frango erakutsi diela batzu eta bertzeri.Ikastolak ere kexu dira. Seaskak, helduden ikasturterako 100 ikasle gehiago ukanki-eta, 13,5 postu behar ditu : bat baizik ez du ardietsi. Mozio bat igorri die botere pu-blikoeri, galdeginez erabiltzen dituzten ele ederrak obra ditzazten. Mozio hori ikastolakdauden herrietako auzapez guzieri ere igorria izan da. Segur helduden ikasturtesartzea mugimendutsua izanen dela !

Page 4: Herria 2954

4

HAZPARNEHerri elkargoan

Apirilaren 17an egin da Hazparneko lurraldearen bilkura. He-rriko bozen ondotik elkarte hunek behar zituen bere lehen-dakari eta arduradunak hautatu 10 herrietako hautetsienartean. Pierre HAIÇAGUERRE Donamartiriko auzapeza hau-tatua izan da, 29 boz alde eta 2 xuri. Lehendakari berriakeskerrak bihurtu ditu elkarteko kideeri eta erran die oraikoarlotik segituko duela lurraldearen egitaraua. Ohiduretan ezzena da bi hizkuntzetan mintzatu dela.Lehendakari berriaren nahiz 9 lehendakari orde izendatuakizan dira, hauetan 8 lurraldeko auzapezak eta 9 garren alkia-rentzat, Jean Paul Basterretche Aiherrako auzapezak beretokia utzi dio Isabelle Caillaba andereari.

Huna zoin direnHazparne lu-rraldeko ardu-radun berriak :Pierre Haiçaguerre,lehendakari ; lehen-dakari orde : MichelE t c h e v e r r y(Lekuine), BeñatInchauspe (Haz-parne), LucienBetbeder (Lekorne),Alain Dubois(Makea), PierreD i r a t c h e t t e(Beskoitze), Chris-t ian Durruty(Donoztiri), Jean-

Michel Donapetri (Izturitze), Philippe Etchepare (Heleta) etaIsabelle Caillaba (Aiherra). 9 hauek 30 boz bildu dituzte aldeeta bat xuri.Bertzalde bertze batasun edo lurraldeari doazin elkartetan par-taide izanen diren ordezkariak hautatuak izan dira bainanhauek finkatuak izanen dira ondoko biltzar batean.

Ezkia oinezHazparneko Ezkia ikastolak EZKIA OINEZ eguna antolatzendu Hazparnen ekainaren 1ean. Zer da EZKIA OINEZ ? Mendiibilaldi bat, Hazparneko inguruetan, Urtsu mendian gaindi. Biibilbide proposatzen dira : lehena familiarra, 5 km-koa, etabigarrena mendizaleentzat, 15 km-koa. 5 euroko parte hartzeaeskatuko zaio bakoitzari, eta bidean zehar jan eta edanaeskainia izanen da. Ondotik, zikiroa ogitartekoan jaten ahalkoda Kurutxetako Bordan, musika eta pesta giroan. Helburu anitzardietsi nahi dira egun horren bidez : kirola eta mendizaleta-suna, euskara sustatu, ikastolari bultzada bat eman, pestaegun goxo bat... Egun hori atxik, eta mezua zure inguruanzabal ! Laster arte, xehetasun gehiagorekin.

SortzeApirilaren 2an sortu da Mathias MIGUEL, Marc Miguel etaCéline Bourgeois-en semea Zelai-ko auzoan. Gure goresme-nak burasoeri eta ongi etorri beroenak haur sortu berriari.

HiltzeApirilaren 19an zendu da Marie Hiriart 82 urtetan, Misionestenkarrikan. Gure doluminak hil hunen familiari.

ITSASUEzkontza : Joanden larunbatean (apirilaren 19an) ezkondudira Pascale Mouesca, Herriko Etxeko idazkari laguntzailea,eta Olivier Amestoy. Bikote hau Landesetan bizi da, Capbretonherrian. Zorionak ezkont-berrieri eta bide on !Auzapez eta axuanten izendapenak : Joanden martxoaren18an bildu da Kontseilu berria eta hautatuak izan dira auzapezeta axuantak (edo auzapezordeak) :Roger GAMOY dugu auzapeza, eta goiz guziz aurki daitekeHerriko Etxean hitzordu bat harturik.Lehen axuanta : Jean-Paul IRIQUIN. Hunen ardurak : labo-rantzagintza– baserri bidegintza – ingurumengintza – mugaz bialdetako harremanak.2. axuanta : Jean-Paul ITURBURUA. Ardurak : dirugintza -erakunde publikoekilako harremanak – turismoa - Bestak.Bulego-aldiak : astelehen goizetan 11etarik 12ak arte.3. axuanta : Michel CARDON. Ardurak : herri bidegintza –urgintza – saneamendugintza – argigintza publikoa – herrieraikuntzak. Bulego-aldiak : astearte goizetan 11etarik 12akarte.4. axuanta : Anita DUCASSOU. Ardurak : gizartegintza – esko-lagintza – kulturgintza – informaziogintza – kirolgintza. Bulego-aldiak : ostegun aratsaldetan 14etarik 15ak arte.5. axuanta : Jean-Michel GOÑI. Ardura : hirigintza. Bulego-aldiak : larunbat goizetan 8.30etarik 9.30ak arte.Hirigintza arloko gaiak tratatzeko bulego-aldi berezi bat jarriaizanen da maiatzaren lehenetik goiti. Ardura hau Eliane JAU-REGUIBERRYk eramanen du, eta ostiral eta larunbatetan ego-nen da herritarren zerbitzuko, baina bakarrik hitzordu bat har-turik.Oporraldietako eskulanak : Usaian bezala, oraiko oporraldianere, Nanou andereak eskulanak animatuko ditu herriko hau-rrentzat Herriko Etxean. Haatik, izenak eman behar dira lehenbai lehen, lekuak mugatuak direlako.Atharri xapelgoa joko berrin : Joanden ostiralean jokatu dirabi finalerdiak :F. Itoiz eta Berasategui : 40 – Heguiaphal eta R. Dermit : 22Sorhaitz eta ST Esteben : 40 – Belascain eta T. Itoiz : 10.Finala jokatuko da larunbat huntan (apirilaren 26an) aratseko20.00etan. Aintzin partida bat izanen da 19.00etan. Orroitufinala ondotik herriko Athaitze dantza taldeak eskainiko duelabere ikusgarria, eta Pilota batasunak eskainiko duela aperitifa.Lore ta baratze landare merkatua : Ikusiz joanden urteanizan zuen arrakasta, San Josep eskolak antolatzen du aurtenere Udaberriko Merkatua maiatzaren 8an, ostegunez, herrikoplazan. Kalitatezko lore eta baratze landareak erosten ahalkodira hor arras prezio onean.

SARALarrungo oihartzunak

-Herriko Etxean, aintzineko ortziralean, zinegotzi berrien elkar-tean, aurrekontuarekin borrokatzea izan da. Aintzineko kontseilu-ak hasi lanak segituko dituzte.-Omordian : Egun berean, Omordiako lehendakari ohi DanielLaplacette jaun maitearen erretira ospatu da, baita ongi etorriegin zaio hunen ordain izendatu den Caderkechana jaunari.-H.B. Evasion batasunak antolatzen du kantabriar kostalderatateraldi bat ekainaren 5etik 7a arte, hiru egunez, 230 euro ordain-duz. Izenak eman apirilaren 18a aintzin : Denise Añorga0559475359 edo Anita Suhit 0559542021. Izena emaitearekin100 euro galdetzen dire.-P.A.C.-ari buruz, Herriko Etxerat agertu behar da apirilaren29an, goizeko 9etatik eguerdi arte. Arratsaldean 2etatik 5ak arte.-Apirilaren 27an, igandearekin, Donibane Lohizune eskualdekoherrien eguna, denak gomit gira 10.30ko mezarat. Ongi etorrideneri Sarako elizan.Geroa gogoan : Zepoan sartu eta, nola dabiltzan arratoinak, johunat jo harat, hek iduri dabiltza herri huntako berebilak. Hemenbidea trabatua, hor pasaia debekatua… Gaixo jendea, hasia dakexatzen, baita mingortzen. Aste andana huntan, tresna gotorbatzuek xehatzen dituzte gure bideak, lurpeko hodi batzurenbidez gasaren etxetarat banatzeko. Laster lan hori bukatukoomen da, guzien loriagarri. P.D.

SENPEREHeriotze

Azkainen, beraz auzo herrian gertatua izana gatik ere nahinuke aipamen bat eman Michel Jorajuria gure herritarBernateneko semearen heriotzeaz. Gure etxeak auzo izanezhaur haurretik elgarren lagun ginen. Geroxago parropiakoklikan urte sail ederra elgarrekin iragan dugu. Adina jiteanMichel ezkondu zen Amezpetu Artexaharreko Angele Alban-dosekin. Bainan denbora laburra barne eritasun batek joanzion bere emaztea sabelean zuen aingeruarekin. Zonbeiturteren buruan berriz ezkondu zen Azkainen Albertine Fagoa-garekin. Bere laneko denbora Donibaneko “Pompes Funébres”zerbitzuan iragan du ber denboran parropiako urratseri jarrai-kiz. Bere koraleko lagunak hor zituen inguruan. Erretretaratheltzean senar emazteak goxoki zagotzin beren gostuz eginetxe berrian. Bainan zonbait urteren buruan Alzheimer eritasuntrixtea lotu zaio eta azken lau urteak garratzak izan dire beret-zat eta bere lagunarentzat. Pausatu da 78 urtetan. Purgatorioamundu huntan pairaturik orai goiko zeruan saristatua da segur.Bere arta guziarekin segitu duen Albertine emazteari, bere anaiarreba eta horien familieri eta hurbileko jendaki guziarieskaintzen ditugu gure doluminak.

Gazteekin-Errubia : gure kirol zelaian finalerditako lehen mantxa lehenekirabazi dute eta bigarrenek galdu. Bardozen bigarren mantxa bitaldeek galdu, lehenek 19-0, bigarrenek 8-6.-Hemen zabaltzen ditugu udako xapelgoeri buruz SPUC elkar-tean izanen dituen jokolariak.-Xisteraz errebotean : adineko bi talde. Junior eta kadetgaztetan talde bana. -Joko garbian : Adinekoetan 2 talde. Junior, kadet eta ben-jamin gaztetan talde bana.-Esku huska : Adinekoetan lau pare. Junior gazteak bat, kadetgazteak biga. Gaztetxoetan, ttarroetan eta xitoetan mail baka-rrean lau pare.-Bertzalde palantxan zonbeit nexkato pare xapelgoan aridirenekin. Oro konda horien guzien kudeatzailentzat izanen dasegur lan handia. Kuraia on deneri.

MAKEA - LEKORNEHeriotze : Auguste Larreteguy Hiriberrikoakutzi gaitu. 83 urte laster eginen zituen. Bai,aita, aitatxi eta laborari argitu bat hegaldatuzauku zerualde. Goixtiarra zen segur, etaez zen beldur lanari gogotik lotzeko. Gizon-ki ibili da bere harat hunatetan. Eta Martabere espos lagunarekin, erran dezaketHiriberria esku onetan erori zela etahitzekoa zen herritar bat galdu dugula ! ZuriMarta eta zure alaba ezkonduer doatzi guredolumin sarkorrenak eta ere azken sei urtehauetan Auguste inguratu duten guzieri.Hautetsiak : Bai, eginak dituzte Mendion-doan lan taldeak. Uretaz arduratuko diraBetbeder, Lagourgue, Larrea eta Etxepare ;eskoletaz Delage, Mendiburu eta DuhauLoubet ; bideetaz Diratchette, Hargous, La-rrea, Amorena biak ; kulturaz eta kiroletazEtxepare, Delage, Mendiburu, ChalletFagois, H. Amorena, Dubois, Larrea ; Bai-gurako atseden guneaz Betbeder, Hargous,Dunat, Larrea.Gora gora Airetik ! : Finala nagusia irabazidu Hervé Bonetbeltxek 40-25. Izan dira 5berdintze : 1-3-8-10-18tan. Hortik landagurea nagusi jokoan 23-18/35-19/37-20/39-23/40-25. Bukatze ederra, erran dezaket,eta goresten ditut bi jokolariak, bururainogogor arizan baitira. Suerte gehiago ukandu Bonetbeltxek, jokoa tinkatzen baitzuenederki eta gero trenkatzen abilki. Nahizbotean Agirre nagusi, 11, Bonetbeltxek 8.Huna beraz Panpi Idiarten ondotik Airetikelkarteak bigarren xapeldun bat baduelaburuz buruka atera dena lehen mailean.Esker herrikoiak Hervé. Ikusiko ukanenduen leku bat mundu zabalean gaindiibiltzeko eta berezko hoien arteanjokatzeko ! Gauden beha !Bestalde, xapeldun ere Euskal Bata-sunaren gerizapean : Geroak A : Cache-naut Benoit 40 - Errekarte Jon 18. GeroakB : Jauregi Iban 40 - Iriberri Sébastien 22.Gehienak : Etxegoin Xabi 40 - DuhartRamuntxo 38.Beraz, ez erran guri Airetik ahul dela etaorroit punpatzerat uzteko orde pilota, hobedela askotan Airetik hartzea !

Mezen tenoreak : Larunbatean Makean20etan eta igandean Lekornen 10.30etanirratiak zabalduko duena. P.I.KANBO

Kanboko artistak Arnagan : Kanboko margolarien obrakikusten ahal dira Arnagan maiatzaren 12a arte. Erakusketaidekia da, goizetan 10ak eta eguerdi ta erdi artean, eta ara-tsaldetan 2ak eta erdiak eta 7ak artean.Herri elkargoa : Bozen ondotik lehen bilkura egin dute ERRO-BI herri elkargoan parte hartzen duten hautetsiek. 11 herribiltzen ditu ERROBI herri elkargoak : Basusarri, Arrangoitze,Uztaritze, Larresoro, Haltsu, Jatsu, Kanbo, Ezpeleta, Luhuso,Itsasu eta Zuraide. Herri handienek (Kanbo eta Uztaritze) badi-tuzte lau ordezkari eta bertze herriek biga. Kanboko lauordezkariak dira : Vincent Bru, Annie Hernandorena, Jean-Marie Bridoux eta Beñat Garat. Orain arteko lehendakaria zenKanboko auzapeza Vincent Bru Jauna. Kargu hori utzi nahiukan du eta horra nola osatzen den bulego berria : Lehen-dakari Paul Baudry (Basusarri) ; Lehendakari ordeak : 1 Vin-cent Bru (Kanbo), 2 Jean-Michel Lamerens (Larresoro), 3 Vin-cent Carpentier (Haltsu), 4 Michel Dupérou (Uztaritze). Lehen-dakari orde guziak auzapezak dira salbu laugarrena, DupérouJauna, Uztaritzeko axuanta. Lehendakaria eta lehendakariordeetaz gain, bulegoaren barne dira bertze auzapez guziak.Kermezako Lotoa : Igande aratsaldean, apirilaren 27an, ara-tsaldeko 3etan, Kermezako arduradunek Loto bat antolatzendute. Ezker paretaren ondoan den kiroldegi berrian iraganenda Loto hau. Gela berotua izanen da eta sari eder frango iza-nen dira irabazgai.

AZKAINE

Heriotze : Juanden larunbatean segitu dugu bere azkenegoitzara Maria Luixa Heuty anderea. Txilen Temuko hirian sor-tua, bere 100 urteak bete zituen 2007-ko irailaren 13-an. Beredenboran notario bulego batean lan eginik, adin ederrera heldue-taz arduratu da ahal zueno. Doluminak eskaintzen ditugu familiari.Bertze bi heriotze ere izan dira berrikitan : Michel Perrin etaMonique Legendre. Doluminak ere horien familieri.Mende bat hurbil : Maiatzaren leheneko aste buruan, “LesLabourdins” klikaz eta zango baloiaz arduratzen den elkarteakbere 95 urteak ospatuko ditu. Alabainan, 1913-an, orduko herrigizonek eta parropiako arduradunek, hoietan zela Zerbitzari apezzena, bultzatu zuten elkarte hori. Adin ederraren gatik osagarrionean dago beti eta Ximun Telleria da aspaldian lehendakari.Ospakizun horien egitaraua hau dute : maiatzaren 1-ean, mezaklikarekin eta ondotik bazkaria; maiatzaren 2-an, aratseko 8-etarikgoiti, Bixintxo elizan, musikaldi eta kantaldi, lehen partean Dona-paleuko Etchart ahizpak, ondotik Bing Bang Tarnoseko jazztaldea eta bigarren partean Lapurtarrak abesbatza; maiatzaren 3-an, zango baloiaren aldi kirol hortako eskolakoekin eta ondotiklehen taldea Baionako Portugesen kontra. Ospakizun horiek ongijoan ditela. Pentsatzen dut mendeurrena beteko dutelarik jakinendutela hori nola ospa. Ixtante da, urteak laster baitoatzi batbertzearen ondotik.

Pierre Haiçaguerre Hazparne lurraldekolehendakari berria

Benoit Cachenaut, Jon Errekarte eta Andde Kurutxague

UZTARITZE

HeriotzeChristian Etxeverria, 9 haurridetan gazte-na, 39 urtetan bertze mundurat joan zaukuuste gabetarik. Jende alde gaitza ehorzke-tetan. Adiskide batek egin dio omenaldipullit bat.Rosa Dulac 91 urtetan, sortzez Criado,segitu dugu bere azken egoitzarat. Guredoluminak bi familieri.

FnacaMartxoaren 19an, 46 garren Aljeriako gerlabukatze urtebetetzea ospatua izan da hilenoroit-harriaren aintzinean Azkainen. Jendefrango bazen. Frantzia guzitik hor zirenetorriak gerlari-ohiak oroimen hortan partehartzeko Azkaindarrekin. Ixilaldi bat egineta bi medaila emanak izan dira bi Azkain-darreri. André Perchec-ek banderarimedaila errezibitu du. Martin Zunda-kgurutze gerlari medaila errezibitu du.Aitzineko igandean 22 bandera hor zirenmezan eta gero hilen oroit-harriaren aitzi-nean ohore bat emaiteko.

Appel DetresseJadanik aipatu bezala, Nantes herritik etorrida Michel Faivre elkarte horretako buruza-gia.Filma bat erakutsi ondoan erran daukuAzkaineko eta Senpereko taldean bezainbat ez dituela nihun atxeman gazteak lana-ri lotuak miseriaren soleitzeko. Segi holagure gazteria, ez baita dudarik beharretandirenek laguntza hori baitezpadakoa dute-la.

SagarrondoakEñaut haurrak errezibitu du sagarrondobat. Azkaingo herriak 2006an hasia dusagarrondoak ofreitzen haur sortu guzieri.Bai eta ere etxe berriak altxatzen dituztenguzieri. 2007 urtean 109 sagarrondo lan-datuak izan dire Azkainen. Argibideak Tu-rismo bulegoan. (05.59.54.00.84).

BataioBortz haur bataiatuak izan dira berrikiAzkainen: Ekaitz O’Kelly, Clara Montel,Iban Guison, Bastien Betat eta Imanol Fre-che-Camio. Zorionak familieri.

(Segida 7 or.)

Page 5: Herria 2954

5

ALDUDETrinketeko pilotako finalak

Trinketeko lehiaketak ukanen du bere bukaera larunbat huntan, ikusleek ukanen dute-larik parada jokolarien guduka preziatzeko hiru mailetan. Arratsaldeko oren bat eta erdi-tan hirugarren A mailan : Jean-Marie Etxepare-Peio Setoain eta Xavier Goheneche-Frantxoa Oteiza. Hiru orenetan B mailan : Sebastien Etxepare-Mixel Monaco eta XavierArrechea-Francis Uhalde. Lau orenetan bigarren B mailan : Iñaki Olcomendy-Guy Sal-dubehere eta Daniel Harriet-Christophe Arambel. Bost orenetan A mailan : Cubiat aita-semeak eta Mixel Darmendrail-Daguerre. Sei orenetan lehen mailean : Peio Arambel-Antton Errotabehere eta Iñaki Goikoetxea-Sebastien Barnetche. Usaian bezala zozketabat izanen da partiden ondotik : Oteiza-ren xingar bat, argazki hartzeko tresna bat etabertze sari frango irabazteko. Perkainen kopa eskainia izanen zaio ere lehiaketa huntakopilotaririk hoberenari. Aperitifa bat emana izanen da ere deneri afaria aintzin Bailleaostatuan. Nahi balinbadituzie apairu hortako lekuak atxiki deitu Baillea jatetxerat. Denaden zatozte denak arratsalde on baten pasatzera larunbat huntan Aldudeko trinketeraeta bizi bedi beti pilota gure euskal jokoa. G.S.

BIDARRAIEzkontze : Dominique Mocho etaMarie Claire Oyarzun, Xurrutan bizidirenak, ezkondu dira joanden ibi-akoitzean Herriko Etxean. Gores-menak !Dantzari Gazte ezeztatua : Gureherrian beharra zen Dantzari Gaztealde bat ezeztatua da aurtengo,Iparraldeko Dantzarien Biltzarrakjakinarazi duenez.Sagarnotegian : Joanden asteanaipatzen ginauzuen Astigarragakosagarnotegian herritar multxo batekiragan oren goxoak. Therese Sa-laburuk helarazi dauzkigu argazkibatzu. Huna horietarik batto.

BAIGORRIHeriotze : Aste huntan, hiru heriotze badi-tugu aipatzeko. Aintzineko asteartean, jen-dalde ederrak lagundu du Clémence Ber-terreche, Eiheralde Larrondonekoa, bereazken egoitzara. Hiru haurren ama, duela34 urte galdua zuen bere senarra frangogazterik elbarritua, geroxago, alaba batengaltzearen oinazea ere jasan du. Emazteixila, fede eta bihotz haundikoa zen Clé-mence eta mundu hau utzi du 94 urtetan. Igandean, Germaine Curutcharry Zuburu-koa dugu segitu bere azken egoitzara.Hemen ere jendalde gaitzak parte hartu duelizkizunean. Lau haurren ama, alargun-dua, alzheimer eritasunak gogorki joa zuenazken denbora huntan eta pausatu da 87urtetan. Germaine-k ere fede haundikoemaztearen oroitzapena uzten dauku. Bertzalde, jakin dugu Parise aldean, Domi-nique Burusco zendu dela supituki 71 urte-tan. Gentilly hirian ehortzia izan da. Hauere Eiheralde Bettirian sortua zen eta haurbaten aita. Orroimenezko meza emana iza-nen da igandean Baigorriko elizan. Doluz-ko sendimendu beroenak eskaintzen ditu-gu nahigabetan diren familia haueri.Kulturaldia : Dena ederki badoa eta azkenasteburura sartzen gira, bi hitzordu handi-rekin. Larunbat aratsean, 9.00tan, Baigorri-ko elizan, Oskorri eta Berriozarkobandak emanen dute kontzertua. Oskorritaldeak, Bilboko bandaren aspaldiko propo-samenari erantzun dio eta 35garren urte-

betetzearen ospatzeko, bi musika taldeakelkartu dira, 35 urte horien errepertorioaelgarrekin lantzeko, batek bere soinua atxi-kiz eta bertzeak bere nortasuna errespeta-tuz. Lan luze baten ondorioz, erran daikeemaitza harrigarria dela eta segur baliokoduela entzutea. Igandean, Nafarroareneguna. Egun hunek ez du gehiago aurkez-tearen beharrik. Tituluak berak erraitendauku. Egun guzian besta baita, bai karri-kan bai plazetan, bai oihaletxe pean etaostatuetan, dantza, soinu, kantu, bertsu,bazkari erraldoi, eraskuketa, hots denetarikizanen da bakotxak nahi duen xokoan.Goizean mugimendu haundiena eliza baz-terrean iraganen da eta aratsaldean, plazanagusian eta hunen bazterrean. Egunederraren mentura, aroak doi bat laguntzenbadu segurik.Meza : Igandean meza 9.00tan izanen daBaigorriko elizan.Pilota : Igandean Moderne trinketeanjokatu dira Frantziako txapelgoaren konduesku huskako finalak buruz buru. Junioredo artekoetan Mattin Olçomendyk tituluaeskuratu du Tellier Urruñarrari nagusituz40 – 33, partida on baten ondotik. Txaloakhiri Mattin eta segi aitzina !Errugbia : Jakinez helduden sasoineanFederale 2 – 2A-ra jausten dela, US Nafa-rroak bere azken partida Poitiers-en jokatudu gogo haundirik gabe eta errexki galdu63 – 8.

ORTZAIZELakako lasterkaldia

Igande goiz huntan hautako aroa zenBaigura mendi ondoetan eta Ortzaizekoplazan jendea goizik bildu da Lakakolasterkaldiarentzat. Hemen gaindiko ezagunbatzu hor baziren, salbu RamuntxoLamothe Saratarra, baziren ere urrunetiketorriak, hegoaldetik, Bordele aldetik,Parise edo Perpignan aldetik ere. 9 orene-tan xuxen, 172 korrikalari abiatu dira 20kilometro egiteko, Haltzamendi, Laina,Baigura eta Erregelu kaskoetan, gero Irisar-riko aldetik jautsiz berriz Ortzaizera sartudira Mendigibel ondotik eta plazarat itzuliEluet errekatik. Helmugarat lehen etorri daMichel Rabat Perpignan aldekoa (1.40’25”); bigarren tokia hartu du Ruiz Iturrieta Her-naniarrak (1.43’34”); hirugarren, JeanCristophe Pechberty Baztandarrak elka-rtekoa (1.43’37”). Emazteetan aldiz, MarieCarty Angelukoa da nagusitu (2.13’52”) ;bigarren heldu delarik Mailys DrevonLabenne aldekoa (2.1’48”) eta hirugarrentokia hartu du Marie Pierre Durantandereak (2.21’48”). Lehen herritarra aldizizan da David Landart Xantxonekoa(2.8’32”).Sailkapena : : Michel Rabat 1. 40’ 25”,Ruiz Iturrieta 1. 43’ 34”, Jean ChristophePechberty 1. 43’ 37”, Claude Escots 1. 43’37”, Hervé Bros 1. 44’ 52”, Xabier GomezSedano 1. 48’ 02”, Jean Laxague 1. 48’ 47”,

Jose Luis Zabala Agirretxe 1. 49’ 37”, BeñatSaint-Jean 1. 49’ 39”, Christophe Prevost 1.49’ 48”. 47.garren David Landart 2. 08’ 32”(lehen herritarra), 62.garren Marie Carty 2.13’ 52” (lehen anderea).

Liburu aurkezpenHeldu den larunbatean, Ortzaizeko He-rriko Etxean, apirilaren 26an, goizeko10.30etan, Maiatz elkarteak PiarresTrounday-en liburu berria “Balitzane” pre-sentatuko du autorearekin batean.Herriko seme den Piarres Trounday-enlehen liburua da, herri baten gora beherakkondatzen dituena, bertsu, umore on etaaipamen atsegingarri frangorekin. Ongi etorri deneri eta hurrupaldi bateskainia izanen da ondotik!

GAMARTEAntzerki

Jean Christian Galtxetaburuk antolaturik, Baxenaba-rreko Herri Antzokiko laguntzarekin, 4 antzerki labureskainiak izanen dira Galtxetaburuko sabaian apiri-laren 26an, larunbat arastiriko 7.30etatik goiti : “Lesvieux travelos” (J.M. Broucaret), “Amours d’occa-sion” (Chimères), “Ama alabak” (Maribisos) eta “Lademande en mariage” (S. Cezerac).Antzerkialdi hunek segida bat ukanen du biharamunigandean (11.30) Donazaharreko Bera ostatuan : S.Cezerac-en mintzaldi antzeztua (“Les méfaits dutabac”) eta poteo alaitua (J.C. Irigoyen - C. Labarry).

HELETASortze : Pantxo Benac eta Nadege Montolieu bikote gazteak bere bigarren haurraukan du. Goresmenak aitameri eta bizi luze bat Leire ttipiari.Musa : Igande huntan izanen da eskola girixtinoak egiten duen mus lehiaketa,Erregelu salan. 500 euro irabazleak, 250 euro finaleko galtzaileak, gaineratiko ainitzsarirekin beti berdin arrakastatsua izaiten da. Izenen hartzea tokian berean 20 orene-tarik goiti egun hortan.Maiatzaren 1-a : Egun horretan aspalditik Larre ostatuak egiten ere bere mus lehi-aketa, haatik egun guziko. 800 euro dauzkate irabazdunek, 400 euro finaleko galtza-leek, sari frango bestalde, artean bazkaria. Izenak egun hortan eman daizke. Jinez 9orenetako edo hobe aintzinetik 0559376281 apirilaren 30eko. Mezetako tenoreak : Ibiakoitz aratsean 9 orenetan Iholdin. Igandean 9.30etanLandibarre Martinen, Armendaritzen eta 11etan Mehainen eta Heletan. Herritarra

IHOLDIOhoratuak : Duela zonbait egun Aljeriako gerlari ohien elgarretaratze nagusian, biherritar ohoratuak izan dira beren abertzaletasunaren gatik : Etxexuriko Anbrox Fran-chisteguy eta Landdaburuko Leon Etchart. Gure goresmen beroenekin, gure arteandagotzila luzaz oraino bake osoan bainan iragana ahantzi gabe.Feira ondo : Iragan da aurtengoa ere hinki hanka espantu handirik gabe. Agian hel-duden urtekoa hobea izanen da. Goazen esperantza hortan !Eri : Erien berririk ez dut batere jakin. Agian ez da batere eririk. Hori ez litakea baberri ona, aldi batentzat. Agian ba !!

IZURAMintzaldi

Ostiral arats huntan (21.00), Moira Millan Txileko maputxea populu-aren aldeko borrokalariak mintzaldi aberats bat eskainiko du HaizeBerri kulturetxean maputxea herrialdeaz. 1991n preso egon zenmaputxearren eskubideak defendatzea gatik. 2006an kanporatua izanzen Txiletik. Gaur, “Frente de lucha mapuche y campesino”-ren boz-eramailea da.

IBARLASortze

Luhuson bizi diren Mirentxu Arribillaga eta Panpi Merkapideri sortu zaie Xana deituduten lehen alaba. Goresmenak haiei eta bizi zoriontsuenaren agiantzak haurñoari.

IRISARRIEskubaloia : Aitzineko astean irisartarrak nagusitu balinbaziren lehenari, Brugeskotaldeari, aldi huntan amor eman dute bigarrenaren kontra, Thuir-eko katalanen kontra, 38-33. Partida eder bat eginik haatik han. Hastapenean irisartarrak nagusi (3-6), bainan parti-da erditan gibeletik (18-15), ondarrerat galtzeko bost tantoz. Larunbat huntan Limogesaldeko Panaloisirs taldea heldu da Irisarrirat ; etxekoek garaipena ardietsiko dutelako men-turan gaude. Nesketan, seniorretan, berri txarra : mailez jausten dira helduden sasoirako.

AIHERRAHeriotze : Joan den astean, Iturbideko Maitexa Iribarne etxekandere xaharra zendu da.80 urte zituen. Bazuen zonbeit hilabete gaizki zela eta azken hilabete horietan ainitzsofritu du, barkatzen ez duen eritasun baten gatik. Sortzez Uhartiarra, Ameriketan ereegona zen bere senarrarekin, gero Xuberoko herri batean, Zalgizen, eta gero BoncolacLekuineko lantegian ere lan egina zuen. Emazte ernea, 3. adinekoen elkartearen buruere egona zen zonbeit urtez. Emazte on eta zerbitzu egilearen orroitzapena uzten dauku.Larunbat arratsaldean iragan dira Maitexa zenaren ehorzketak, Aiherrako elizan. Jen-dalde eder batek egin dio azken agurra. J- Mixel semeari bai eta hunen familia etaahaidegoari, gure doluminak.Pilotariek galdu ! Bi aldetan, finaletan ari zauzki-gun Abarratia pilota batasunekoak, artekoak UnionBasque batasunaren kondu, eta Bixente buruzburuka Frantziako xapelketan.Artekoetan, Julien Bellocq eta Xabi Petrissans-ek17 eta 40 galdu dute Kapito Harri-koen kontra.Halere, goresmenak hein hortara heldurik. Finalahau Isturitzeko trinketean iragan da. Buruz burukaberriz, Bixente Oyhenartek Landestar bat zuen pa-rean, eta 36 eta 40 galdu du, Frantziakoxapelketaren kondu Baionan iragan den partidahuntan. Bigarren mailako finala ginuen hau, eta hel-duden urtean lehen mailera hupatzen da. Ez hortangeldi, eta segi aintzina nahikari berarekin. Biba hi ! LASA

Sortze : Primaderan haste aberatsa dugu herrian 2 sortze ukan baititugu 3 egun barne.Martxoaren 28an Elllande sortu zauku Valérie Etcheverry eta Fréderic Dufau aitamagazteen familian. Bigarrena aldiz martxoaren 31n Thomas, Sandrine Barbas eta MartinBordato familia gaztean. Bikote gazte hauek etxe berriak altxaturik herritartiak ditugulehenak Ithola kartierean eta bigarrenak Fiteraina etxeko lurrean. Goresmenak aitamaeta aitatxi amatxieri eta handitze uros bat sortu berrieri.Urte bat : Gure bizian badira urtemuga batzu zoinetan ospatzen baititugu gertakarialegera batzu, badira hala hala bertze batzu atsegabe edo nahigabeak oroitaraztendauzkutenak. Horietarik bat zen ibiakoitzean urte bat egin baitu Ferranddo Etchart gureauzapeza itzali zela. Harentzat eskaini mezan aurkitu direnak familiako eta hurbilekoezbestalde, oroitu dira zer hutsa eta falta egin daukun. Egun horrek ilundu edo trixtatubagaitu ere, sinesteak soleitzen gaitu, mundu huntan atzemaiten ahal ez den bakezkobizi uros eta zoriontsu hartarik so egiten daukula. Sendimendu altxagarri horiek lagun,goazen aitzina entseatuz bizi huni alderdi hobearen emaitea.

M.G.

IZTURITZE

Michel Rabat, lasterkaldiaren aintzinean,helmugatik 2 kilometrotan zelarik.

Sagarnotegi aitzinean,

bazkal aitzin,sagarnozale“xaharrenak”

Oihan landatze : Hau duela zenbait astekoa dugu, zuhaitz landatzeaknegua bururatu aintzin egin behar baitira. Herriak hortarako gar-

biarazia zuen mendi gune batean 50bat haritz etagaztainondo landatu ziren eskoletako hau-rrak laguntzaile eta lekuko. Aurten hiruga-rren aldikotz obratu den xede balios hunekagian ukanen du segida, gure mendi la-rrutuetan baita leku!Ateraldi : Apirileko bigarren igandean 30bat herritarrek itzuliño bat egin dute HegoEuskal Herrirat, helburua zutelarik Astiga-rragako Petritegi sagarnotegia. Bixtan dagiro hoberenean gozatu dituztela hango

sagarno eta janari bereziak. Aratsaldean haatik Donostian ibiltzeko ez zuten aro, eurihotzak laster sarrarazi baititu maldarat. Ostatuan doi bat berotu ondoan itzuli diraateraldi atsegingarria eginik halere oro har.

Artekoen finalaren ondotik : Julien Bellocq eta Xabi Petrissans

ezkerrean, xapeldun etaarduradunen ondoan

Page 6: Herria 2954

Apirilaren 26an, 14.00 : “Agotak”, Marikita Tambourin etnologoa (2/2).Berriz zabaldua : Apirilaren 28an (23.00), 29an etamaiatzaren 1an, 14.00 eta 20.15

Apirilaren 27an, 20.15 : “Pauloren urratsetan gidari“ Petto Olhagaray, 8.partea.Berriz zabaldua : Apirilaren 30an eta maiatzaren 2an,14.00 eta 20.15

Kronikak egunero, 7.15, 8.45, 14.45, 20.45 : Larunbata 26 : Baionako Elizbarrutiaren historia –Bernard Goity.Igandea 27 : Misionesten oihartzuna - JulesLahargou.Asteartea 29 : Euskal Herriko Sainduak – PierreAndiazabal.Asteazkena 30 : “Jakilea” Aldizkaritik.Osteguna 01 : “Euskal Kultur Erakundetik zer berri ?”Ostirala 02 : Herria astekariaren prentsa bilduma –Jamattitt Dirassar.

Senar gaztea galdurik bereburrasoen etxera itzultzen dalau urteko alabañoa eta bortzurteko semearekin. Emaztehunen aitak, pianista eta artistahoberenen moldatzailea, musi-karen gostua emaiten dio berealabasoari. Hau musika giroanmurgildua haunditzen da, pia-noa lagun bat bezala duela, ai-tatxiren ondoan bere esku tti-kiekin joz eta joz. Hamabi urte-tan jadanik gazte - errezital ba-tean parte hartzen du eta han-dik laster berak bakarrik kon-tzertua eskaintzen. Hunen bizi-bidea iduriz markatua da etor-kizunari begira.Munduko bigarren gerla hasta-penean, Poitou eskualdekoherrixka batean, familiako etxezahar batetan aterbetzen dira.Aleman soldaduek okupatzendute etxe horren parte bat etaneskatxa alemanez trebekimintzo da… Oharturik zer ger-tatzen den bere inguruan, argieta garbi ikusten du zerbait

egin behar duela. Erresisten-tzian sartzen da, lehenik ba-karrik eta gero berak sareamuntatuz eta hedatuz. Vienneibaiaren bazterrean da egoitza,baratzearen erdiz erdi pasat-zen dela alemanek sortumuga, “ ligne de démarcation ”izendatua.Arras ongi bazakien zer irris-

katzen zuen aldi bakoitz berebizikletaren puntan harat-huna-tean zabilalarik eta Parisekojoan-etorriak eginez gainera“lagunak” bisitatuz.Egun batez bere gain hartzendu, ez debaldeko lanjerik sor-tzeko, aleman ofizieren diber-titzeko, hauen baten urtemuga-kari, kontserbatorioko idazlariohiak bere izena emanik, pianokontzertua eskaintzea, kostarikkosta. Musikaldia eman bai!Baina ez musu truk, pentsa-tzen du pianistak. Bururatzean,ofizier buruzagiaren aintzineanxutitzen da eta saria eskatzen.Alemana harritua da zer zirenozar manera horiek eta neska-txak batere amor eman gabe,bezperan geldituak zituztengazteak libratzea galdegitendio ez zirelakoan erresisten-tziako kide nihundik ere, berakarras ongi bazakielarik hala zi-rela.1943 ko goiz batez, zori-gaitzez, Pariseko lagun batenetxe aintzinean suertez arras-tatua da, karrika hertsi hartangertatu ziren bertze hamazazpipresunekin. Gaztigu zentrobatetara igortzen dute bere la-gunekin eta han basaki tortu-ratzen.Bortizkerien artetik, aleman

torturatzailearekin harremane-tan sartzeko indarra atxemai-ten du, gizon hunek eri zuenamaren berriak bi egunetarikgaldetzerainoko indarra! Holadaki Leo deitzen dela, hogoita-sei urteko miriku gazte batekinduela afera eta bere jakitateakemaiten dion ezagutza xorro-txaz, bizkarmuina hunkitu artetematuko zaiola pianorik ezdezan gehiago jo. Ez zion gaz-tigu gogorragorik jasanaraztenahal neskatxa gazte huni! Bere lan zikina bururatu on-doan, Leo, aleman torturatza-ilea presonierak zain egoitenda sotoko ate aintzinean denakentzunez. Neskatxa, ikusiz argiki zertarazoatzan, herioaz hitzegitenhasten da zorigaitzeko laguneriahoan bilorik gabe, erranezJainkoa baitan sinesten duelaeta hil ondoan berekin hartukodituen Aita amodiotsu eta urri-kalkor batetan fidatzen dela;hunek fede haundia baitugazte-gaztetarik.Sei ilabetez egun guziz tortu-

ratua izan ondoan hil zorianutzia, Suizako erresistentziakolagunek libratzen dute. Urteak ospitalean eta etxekoohean iragan ondoan, era-kaskuntzan eraman du bizia.Filosofiako erakasle ohiaketengabe sofritzen du, noiz-nahi oraino ere ohea bere mi-nen egon- leku bilakatuz.Horra Maiti Girtanneremaztearen bizia! Eta zerbizia, ez baita huntan burura-tua! Ixtorio hunek badu segida,hunkigarria hau, bertzaldiankondatuko dautzuetana.

Graxi Solorzano

6

KULTURA SAILA

Bahituak : Norbaitek zerbait irakurri ote du frantses egunkarietanKolonbiako bahituei buruz? Norbaitek entzun irratietan ? Norbaitek ikusitelebixtetan ? Nehork ez du gehiago Ingrid Bétancourt aipatzen, ahantziabalitz bezala. Guk, hemen, Herria astekari honetan ez dugu ahanzten.

***Le silence de l’épervier : Badugu lau ortziralerentzat polizia filma honekin.Alabainan ortzirale bakotx bi emanaldi zabaltzen dituzte France 2 gateaneta lehenbiziko biak ikusi dira joanden astean. Bordaleko egunkari batenfamilian gaude, egunkari ezagutua, “Grand Ouest” deitzen dena, pollikiasmatua dela izena. Gehiago dena familia horrek baditu mahastiakBordeleko inguruetan. Familia horretan bada senadore bat eta harensemea diputatugai da, ezkondua eta badu ere amorante bat, hain zuzenfamilia hortako agintari berria, haren ama hil izan baita hegaztin ixtripubatean. Bat hila, bertze bat desagertua, ikusiko da zer iraganen den bertzesei emanaldietan. Bada behar den bazka jokolari on batzuekin, hala nolaLine Renaud, Michael Lonsdale eta Michel Duchaussoy.

***Polizia filmak : Sekulako arrakasta daukate egunero bat ikus daitekela.Igandean “Barnaby” (France 3), astelehenean “SœurTherese.com” (Tf1)edo “FBI : portés disparus” (France 2), asteartean “Les experts Miami”(TF1), asteazkenezan “Wallander : enquêtes criminelles” (Paris premièregatean kablea dutenentzat), ortzegunean “Diane, femme flic” (TF1), ortzi-ralean, jadanik aipatu dudana, larunbatean “Commissaire Moulin” (MonteCarlo-ko gatean kabledunentzat). Jainkoa pausatu zen zazpigarrenegunean, telebixtetan polizia-filmekin ez da pausurik, frantsesez erraitenden bezala “Sept jours sur sept”. Amen !

***Ospitaleak : Aldakuntza apailatzen ari da ospitaleentzat ; beharko duteberritu, gaurkotu. Ez da lan txarra izanen. Uste duzue osagarriaz ardu-ratzen den ministroak gaztiatu duela berri hori ? Ez, jaun presidentaritokatzen zaio gure oraiko Errepublikan.

***Errugbia : Miarritzek aise irabazi du Auch-en kontra hiru entsegu markatuz(26 eta 3). Akizek eta Baionak, aldiz, galdu lehenak Brive-n (30 eta 0),bigarrenak Perpiñan-en (38 eta 13). Beldur naiz Akize eta Auch jautsikodirela. Miarritzek segitzen du bosgarren sailkapen orokorrean. Clermontagertzen da aurtengo talderik hoberena.

J.H.

HERRIAN° Commission paritaire 0509 G 84998

IDAZTOKI-SEGETARITZA64100 BAIONA

Tél. 05 59.25.62.85Fax. 05 59.25.60.10

email : [email protected]

11, Jacques-Laffitte karrikan

URTE-SARIAKUrtea 50 €Laguntzaile saria 60 €Sei ilabete 30 €Europan 60 €Ameriketan airekoz 92 €

(117 dolar)Afrikan airekoz 82 €Asia 97 €

Lan eskaintza 15 €

Editions Basques HERRIA— C.C.P. N° 3464 96 V Bordeaux— Hegoaldekoentzat, Donostian

CAJA LABORAL EUSKADIKO KUTXADonostia BoulevardZ.B. 075.0.70202.3

KAZETAKO PUBLIZITATEAgutienez 27 €

Directeur de la Publication/Zuzendaria :J.-B. DIRASSAR

Ohorezko zuzendaria : Emile LARREZuz. ordea : J. HARITSCHELHARIdazleburua : P. JORAJURIADiruzaina : Mgr B. GOITY

Imprimeur : Imprimerie du Labourd

Irarkolan8, Quai Augustin-Chaho

64100 BAYONNE/BAIONATél. 05 59 59 16 42- Fax. 05 59 25 60 10

BIZI BAT…

LAPURDI IRRATIAN EUSKARAZ FM 96,8

Apirilaren 26-tik maiatzaren 2-rat

Apirilak 25 ostirala• 19.30 : Pilota : Sorhuet – Paxkal Ezkurra /Idiart – Waltari

Apirilak 26 ibiakoitza• 11.00 : Saltsero : Gomita Luzaideko AngelAintziburu• 17.30 : Errubia : Aviron / Bourgoin• 19.30 : Zango baloina : Aviron Bayonnais /Moissy• 20.45 : Esku baloina : Irisarri / Pana Loisirs

Apirilak 27 igandea • 10.30 : Meza Lekornetik• 11.30 : Nafarroaren egu-netik zuzenean• 17.00 : Pilota : Berez-koen binazkako xapelgoaren bigarren finaler-dia, ArmendaritzetikIbarrola – Ozafrain / Larretxea – Etxeto

Apirilak 28 astelehena • 10.15 : Gure arbasoak : Mixel Inda, mahastilanetaz• 19.00 : Zer dioxu : Baigorriko Marikita Tam-bourin

EUSKAL IRRATIAK

LIBURU BERRI BATZUSaran aurkeztu zaukun Piarres Charritton-ek PierreBroussain – Sa contribution aux études basques libu-rua, Euskaltzaindiak argitaratu duena, abiatua berriaduen Euskaltzainak bilduma sailan. 1985ean jadanikplazaratua zuen liburua da gaur ber-argitaratua. PierreBroussain hazpandarrak (1859-1920), ofizioz medikua,Hazparneko auzapez izana, Euskaltzaindiaren sortzaileeta R.M. Azkue-ren adiskide mina, lan ikaragarria ere-man zuen euskararen eta euskal kulturaren alde (orainarteko entziklopediek maleruski frangotto baztertzendutena, Piarres Charrittonek dionaz). Lan jori hori guziadu Piarres Charrittonek agerian ezartzen 330 orrialdekoliburu balios hortan (12 euro).

Euskaltzainak bilduma hortan aurkitzen dugu ere PierreLhande zenaren Yolanda eta beste euskarazko idazla-nen ber-argitalpena, Jon Casenave heletarrak apailatu-rik. Hunek kondatzen dauku nor zen Pierre Lhande(1877-1957), haren obra nasaia aipatuz eta Yolanda ele-berriaz argitasun frango emanez, belaunaldi berriek ikasdezaten Phetiri Lhande-Basagaitz bat izan zela, denekhurbiletik ezagutu behar ginukeen idazle emankor etaeuskaltzale suharra (103 orrialde, 10 euro).

Bazko astelehenez Saran omendua izan den TxominPeillen xiberotar euskaltzainaren azken umea duguJende ederrak lanean ipuin bilduma. UtriusqueVasconiae argitaletxeak plazaratzen duen liburu hortanaurkitzen ditugu 20 ipuin, umoretsuak eta maleziazbeterikoak. Lapur trakets baten historia eta beste, per-tsonai berezi batzu ditu idazleak aurkezten, zenbaitzuerrealitatetik hartuak, beste batzu asmatuak... Erakutsiz,bereziki, guri irakasbide ematen dabiltzanek ez dutelapredikatzen dutena gauzatzen. Mozorroa kendu etaziminoa biluzirik !

“ARNEGIKO LIBURUA” BERTSUAKJoanden astean agertu ditugu bertsu horiek, Joseph Caminoren liburu-aren omenez moldatuak. Izenpedura dugu haatik ahantzi : bertsuhoriek Emile Larre gure adiskidearenak dira. Barka gaitzala huts hor-taz !

Maiti Girtanner

Page 7: Herria 2954

7

LAN ESKAINTZA

LEGEZKO ABISU

Herve Bonetbeltx . . . . . . . . . 40Gregori Aguirre. . . . . . . . . . . 25Baionako Moderne trinketeanziren igandean federazioarenfinala hauk. Denen gostua ezbadu egiten ere ezkerreko aldeharek bereziki ikusleentzat, errandezakegu pilotaleku horrek badu-ela toki eskuinalde hartanaskotan bere hamargarren urtehuntan. Bi pilotari hauk segurikeginahalak egin dituzte xapelabildu beharrez, zenbait aldizjokoa alderdikari gertaturik ere.

Hastea arras berdina zen,18taraino eta hor ados. Hortikharat makearrak (ofizioz ere erdidaunatua delakotz ote ?) erakutsidu urruñarraren izariak hartuakzituela 18tarik 37tara joan baitaAguirrek bi tanto egiteko denboradoi doia : alta ez du sakean hartuholako gaina, 8 bote baizik ezbaitu egin eta besteak 9. Behingaina hartuz geroz, jakin dubesoz eta begiz hobeki jokatzen,oren bat eta bost minuta iraunduen partida batean. Horra berazxapeldun berri bat badugula,agian hortan geldituko ez dena.Bainan Aguirre ez dugumendekatuko hargatik, berakdituen ahal eta Urruñan dauzkanerakasle onekin.Mattin Olçomendy . . . . . . . . 40Peio Tellier. . . . . . . . . . . . . . . 33Junior gazteetan, haatik ez erranzuk irakurlea Ju hori Julesfrantsesez erraiten duzun bezalabaina J hori Jauna edo Jakeshitzetan bezala, hots, euskarazerran baititaike latinezko hitzhori ; eta mintza gaiten euskarazgu bederen, pilotan eta orotan.Beraz, horra nola dugun baigorri-arra xapeldun bi euskaldun hori-etan. Partida hau halere ez zenbatere hola hasia, Tellier pilotariausartak, 22-6 berea zaukalarikja partida. Baina baigorriarraksinetsi du, eta erakutsi, ez delasekulan etsitzekorik eta bertuteakere balio duela. Haatik, kasu bigazte horieri, ondoko egunetanere zerbait erran nahiko baitutebat edo besteak.Richard Lavielle . . . . . . . . . . 40Bixente Oyhenart . . . . . . . . . 36Saubusseko landestarrak eraku-tsi du maite dela pilota Landese-tan ere funtsean, pino zelai etaartoleku eder haietan ikustendiren trinket, arrabot eta ezker-pareta ederrak berek erakustenduten bezala. Ez du bada bere-halakoan amor eman Bixenteketa uste zukeen gaixtoena eginazuela ere 36etan berdindu due-larik, bestea hoin luzaz aitzineanukan ondoan (19-11 eta 33-13ere). Bainan azken kintze heiekdute xapela merezitzen eta hekpinozainak beretu ditu,adinekoen bigarren mailekofinala huntan.

GARATENEANEtcheverry - J.C. Dermit . . . 50Bielle - Kurutcharry . . . . . . . 48Astelehenean eskuzarta luzeakeginez gelditu da jendea oren bateta hiru laurden irauna zuen par-tida bizi baten ondotik, eta bazenjendea ederki bakantzatiar zen-baiten artean herritar frango ere.Irabazleak aitzinean burutik buru,hastean hamar bat kintzez eta40-41 azken hamarkadahastean. Hor, berdintzekotanizan dira bat eskas hiru lau aldizbainan ez da gertatu. Lau pilotari-etan Herve Etcheverry izan dabiziena bere airearekin etaboteak ere hala-halakoak zen-bait. Filipe Biellek eman dioerrefera ederrik bainan nausitugabe halere. Gibelean biak segu-rak, nahiz betiko larderia haundihura gabe biak ere. Biziki gusta-turik utzi dute jendea denadenorok ere.FRANTZIAKO KOPABAIONATTIPIAN ETA…-Ortzegunean Sant Andresen,Itoiz bi anaia xapeldunek jodituzte Poueyts etaHeguiabehere 40-30.-Helduden astelehenean, apiri-laren 28 huntan beraz, jokatukodira erran dugun Kopa hortarakobi finalerdiak Garatenean. 12eurotan sartzea. Aratsaldeko 4orenetan xuxen ariko diralehenik, Lambert anaiak etaAlfaro-Lazcano. Eta, segidan,bigarren partida : Itoiz anaiakbatetik eta Aranburu-René Der-mit. Bi irabazleen arteko finalaBaionako Moderne trinket beri-nadunean jokatuko dutemaiatzaren 4an, igandearekin,hameka orenetan. Parioa libre.HEGOALDEAN EIBARKO PARTIDA HURA OROITZEKOAOinatz Bengoetxea. . . . . . . . 22Iñigo Leiza . . . . . . . . . . . . . . . 18350 ikusle, gutisko zen horitelebixtan Eibarren holako par-tidarentzat. Nork ikusi ditu holakobi gazte, hil edo bizi, zituztenguziak emanez ari, eta 19tanberdintzera zeudenak. Bengoe-txeak erran du ez duela holakopartida gogorrik sekulan jokatubere bizian.Gonzalez - Goñi III . . . . . . . . 22Capellan - Barriola . . . . . . . . 2116-4 izanik aitzinean, gosta zaieirabazle haueri bitoria bainanukan dute, Eibarren berean.Iker Arretxe . . . . . . . . . . . . . . 22Iñigo Diaz. . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Patxi Ruiz. . . . . . . . . . . . . . . . 22Begino . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Olaizola II - Iza. . . . . . . . . . . . 22Koka - Otxandorena. . . . . . . 13Iruñeko Labriten egiten da parti-da ederrik. Lehen mailako xapel-gokoa zen bigarren hori etabigarren mailekoa Arretxeasemeak aise irabazi duen hori.Larralde - Harizmendi . . . . . 22Del Rey - Apeztegia . . . . . . . 20

Cabrerizo . . . . . . . . . . . . . . . . 22Arruti. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Duruelon ziren bigarren mailekopartida hauk, azkena xapelgoan.Xala - Nalda III . . . . . . . . . . . . 22Capellan - Pascual . . . . . . . . 20

Martinez Irujo . . . . . . . . . . . . 22Peñagarikano . . . . . . . . . . . . 12Donostiako III-an ziren hauk.

Bego

AMATURREK ERE BEREN XAPELDUNAK

IKASek zuzendariorde bat bilatzendu, irailean hasteko, sei hilabeteko

kontratupean, alde bat aritzeko men-turarekin.

Baldintzak : baxoa + 3 urte

elebiduna : euskara idatziz eta ahoz,frantsesa

euskal kultur alorraren ezagutza. Jakitatea dosierren kudeantzan bai

eta administrazio eta dirukudeantzan, idazteko trebetasuna,

harremanetako erraztasuna. Gaitasunak : izaitez gogo idekia,

besteen entzuteko gaitasuna, sinte-siako gaitasuna, metodikoki aritzeko

gaitasuna, taldean aritzeko gaita-suna.

Lan saria : ikus CC Edition. C4maila.

Kandidatura eskutitza + CVa apiri-laren 30eko igor IKASera :

IKAS – Lota jauregia – 64480Uztaritze

AZKAINE (4 or. hasia)Kurritzeko permisa: Martxoaren 21 ean Azkaineko ikastegi publikokohaurrek beren lehen permisa errezibitu dute etsamina bat pasatu ondoan.Ez zen auto permisa bistan da, sobera gazteak direlakotz, bainan oinezkurritzeko permisa. Etsamina hori pasatu dute kurtsoak segitu ondoan,gero nola ibili behar den gure karriketan irriskurik hartu gabe ikasiz. Bistanda kurtso horiek ez direla aski istripurik ez ukaiteko bainan burasoen egu-neroko lana ederki laguntzen dute. Gainera herritar guziek behar duteegunero gogoan izan xintxoki ibili behar dela gure karriketan legea segi-tuz eta partikulazki haurreri kasu eginez. Beraz xintxo ibili denak, otoi !Kukuaren kupela : Txopinondo sagarnotegian iragan da KukuarenKupela hirugarren aldikotz. Lagun frangok kukuaren kupelako sagarnogoxoa jastatu dute. Erran behar da biziki ona zela eta Dominic Lagadekjaunak erran bezala Kukuaren Kupela egunean parte hartzen dutenguziendako urte bat irabazten dute gazte egoiteko. Hori berri ona gureta-ko. Bertsulariak hor ziren sagarno hori laudatzeko. Unai Aguirre eta AngelMari Peñagarikano-k bertsu ederrak bota dituzte. Lehenik sagarnoa lau-datuz, gero gure Larrun maitearen urak eskertuz, ahantzi gabe ura onabalinbada ere sagarnoa beti edaten segituko dutela. Ziburuko berri harri-garria aipatu dute, aker bat etxe baten laugarren estaian bizpahiru aldizagertu baita, nehork ez baitzakien nundik heldu zen. Ez ote zuten sagar-no sobera edan jende horiek gauza hori gertatzeko ? Bai, behar bada,bainan Txopinondo sagarnotegian sartuz gero, aise konprenitzen ahal dasagarno on eta janari goxo horiek ez direla errexki errefusatzen. Denaden, Dominic eta bere lankideek ederki errezebituko zaituzte mementu onbat pasatu nahi balinbaduzue. Informazioa : 05 59 54 62 34.Errebotea : Azkaindarrak bat pareak bere aurtengo lehen mailako lehenpartida irabazi du Saran Donapaleuko taldearen kontra 13 eta 9. Hor ariziren Azkaineko Albistur Laurent, Mascotena Serge, Manterola Bruno,Sallaberry Guillaume eta Berasategi Marc. Maiatzaren 4ean ariko diraHardoytarrak taldearen kontra Angelun.Neska korrika : Azkaineko Neska Korrika iragan da apirilaren 13an. Oroitgaiten korrika hori Maider Laduche Plazan ostatukoak antolatzen duelaurtero Integrazio Batzordearen alde. Aurten 151 neskek parte hartu dutekorrikan eta heietan 100 bat neska inguru huntakoak ziren. 7 km lasterkaaritu eta gero Donibaneko Florence Rebeille nagusitu da (30mn 59s).Bigarren 18 urteko neska gazte bat (31mn35s), eta hirugarren MarieCarty (31mn20s). Lehen Azkaindarra bederatzigarren ailatu da(35mn19s), Intza Daguerre-Solorzano. Biba zu Intza eta aupa neskak.Korrika lekuan Ikastolak prestatu zituen talo guziak salduak izan diraindarrak berriz hartzeko. Indartuta gero mutxikoak dantzatu dituzte nahizuten guziek. ML

SCP BOULOUS-CHEVALLIERSociété d’Avocat

Bâtiment 22 - Le Forum15 rue Raoul Perpère

64100 BAYONNETel : 05.59.31.21.21. Fax : 05.59.31.21.29

“PHOENIX 64”Société civile au capital

de 1000 €urosSiège social : Maison Deskantsuan358 Rue de la Gare - 64210 BIDART

AVIS DE CONSTITUTIONAux termes d’un acte sous seing privéen date à BAYONNE du 1er avril 2008,il a été constitué une société présen-tant les caractéristiques suivantes : Dénomination sociale : PHOENIX 64,Forme sociale : Société civile, Siègesocial : Maison Deskantsuan - 358 Ruede la Gare - 64210 - BIDART, Objetsocial : la société a pour objet ladétention de titres, de prise de partici-pation et de gestion de titres de participation, l’acquisition de biensimmobiliers, la gestion et l’administra-tion desdits biens ainsi que de tousbiens et droits immobiliers dont lasociété sera propriétaire, l’empruntdes fonds nécessaires aux acquisi-tions susrelatées et la constitution desgaranties y relatives, Durée de laSociété : 99 ans à compter de la datede l’immatriculation de la société auRegistre du commerce et des sociétés,Capital social : 1000 €uros par apportsen numéraires, Gérance : MadameMarilène TRIBEHOU, épouseBONNARD, demeurant à BACILLY(50530); La Davière, immatriculation dela Société au Registre du commercedes sociétés de BAYONNE.

La GéranceSELARL AURNAGUE -CHIQUIRIN &

BONNECAZE-DEBATAvocats

Résidence Adour - 4 Rue de Gramont-64100 BAYONNE

21 Place Charles de Gaulle - 64220 ST JEAN PIED DE PORT

CEGECLIMS.A.R.L. au capital de 80.000,00 €

Siège social : Angle Rue du Pont del’Aveugle & 3 Bis Avenue Marcel Das-

sault64600 ANGLET

R.C.S. BAYONNE B 421.457.532Il résulte des résolutions adoptées enAssemblée Générale Extraordinaire le31 janvier 2008 que le siège social de laSociété a été transféré à compter du 1 erfévrier 2008 de ANGLET (64600) - AngleRue du Pont de l’Aveugle & 3 BisAvenue Marcel Dassault à ANGLET(64600) - ZAC de Jorlis - Chemin deJorlis.L’article 5 des statuts a été modifié enconséquence.Le dépôt légal sera effectué au Greffedu Tribunal de Commerce de BAYONNE.Pour avis LA GÉRANCE

Avis de ConstitutionAvis est donné de la constitution d’unesociété présentant les caractéristiquessuivantes :Dénomination : SCI IKER.Forme : Société Civile Immobilière.Siège social : Maison Pikasaria - 64480USTARITZ.Objet : construction, acquisition, ges-tion, location et administration de tousbiens mobiliers ou immobiliers.Durée : 99 ans.Capital : 200 euros.Gérant : Madame LABEGUERIEépouse ETCHEPARE Emmanuelle,Immatriculation : RCS de Bayonne.

SELARL D’AVOCATS ARAEZ CAZAU-RAN BONNEMASON-CARRERE

22, Avenue Louise DARRACQ- 64100BAYONNE – 05 59 59 47 47

1 Avenue de la Libération – 64000 PAU– 05 59 46 30 40

DIECOSARL au capital de 1000 Euros

Ancien siège social : 300 rue de l’Industrie

ZA du Jalday64500 SAINT JEAN DE LUZRCS BAYONNE 489 375 154

Aux termes d’un acte sous seing privéen date du 1er mars 2008, les associésont décidé de transférer le siège socialde SAINT JEAN DE LUZ (64500) 300 ruede l’Industrie ZA du Jalday à URRUGNE(64122) ZA Berroueta, à compter du 1ermars 2008 et de modifier en conséquen-ce l’article 4 des statuts.

Pour Avis, Le gérant

Udako Euskal UnibertsitateakBaionan lan egiteko FOR-

MAKUNTZA PROIEKTUETARAKOkoordinatzaile bat behar du.

Kontuan hartuko dena: - Hezkuntza alorreko esperientzia- Autonomian lan egiteko etaerabakiak hartzeko prestutasuna- Antolaketarako gaitasuna izatea- Talde lanean jarduteko eta harre-manetarako gaitasuna edukitzea- Diru-laguntza eta hitzarmenenkudeaketan esperientzia- Idazkaritza lanen eta kontabilitateezagutza- Informazio eta KomunikazioTeknologien (IKT) ezagutza- Gida-baimena edukitzea

Lanpostuaren ezaugarriak: Baionan, UEUren egoitzan (ArsenalPlaza 1)Bidai gastuak eta telefonoaUEUren kontuLanaldi murriztua. Luzatzeko au-kerekin (Mugagabea.CDI)Interesatuek bidali CV-a APIRI-LAREN 28rako (ErreferentziaIPAR) helbide honetara : [email protected] argibide:(0033)621.68.56.71 Telefonoan

Joanden astean aipatu dauz-kitzuegu Kostalde-Hegoaldeko,BAM-eko eta Garazi-Baigo-rrikoak. Bertze herri elkargoetanere batzordeak berritu dira.Amikuzen, Eric Narbaits-Jau-reguy Arbotiko auzapez gazteak(37 urte) hartu ditu giderrak,Behaskaineko Marcel Arnaudauzapezaren segida hartuz.Lehen president-orde, J.J. Lous-taudaudine (Donapaleu), biga-rren Barthelemy Aguerre(Lukuze), hirugarren MarcelArnaud (Behaskaine), laugarrenArnaud Aguerre (Gabadi),bosgarren Auger Pochelu(Behauze). Simone Curutchet(Ozeraine) eta Sauveur Bacho(Arberatze) baztertuak izan dirakargu horietatik.Hazparnen, Pierre Haiça-guerre Donamartirikoak duJean Falagan Beskoitzekoarensegida hartzen, bertze herri-etako auzapez guziak direlarik

president-orde, bakotxak alorberezi bat bere gain hartuz.Xiberoko herri elkargoan, Batti-tta Queheille Altzürüküko auza-pezak lekua uzten-eta,Dominique Bosq Lakarrikoa daelkargo buru hautatua izan,gehiengoak Laurent EtcheberrySarrikotapekoa baztertu due-larik.Hiriburu aldean, RolandHirigoyen Mugerreko auzapezada elkargo buru berria, Alain Iri-art-en segida hartuz. Iholdi-Oztibarrekoan, Lucien DelgueArmendaritzekoak bere alkiaatxikitzen du.Kanbo aldeko Errobi herri elkar-goan, Paul Baudry Basusarrikoauzapezak du Vincent Bru-rensegida hartzen lehendakaritzan,berarekin ukanen dituelarik laupresident-orde, V. Bru (Kanbo),J.M. Lamerens (Larresoro), V.Carpentier (Haltsu) eta M.Duperou (Uztaritze).

HERRI ELKARGOETAKO BURU BERRIAK

Aguirre eta Bonetbeltx

Dotzena bat egun huntandesagertua da JosianeArhancet (Heguiaphal) xibero-tar anderea. Opel Astra grisbatean (8288VF64) joan zenetxetik. Geroztik nehork ez duikusi. Familiak pentsatzen dununbait gordea l i taikeela.Xehetasun zerbait balukeenakMauleko jendarmeria abisabeza (05 59 19 22 00).

DESAGERTU

MUS LEHIAKETA HIRIBURUNMUSean aritzea gustatzen otezaizue ? Bai ! Ederki ! Zatoztedenak Hiriburuko “LA PERLE”gelara, apirilaren 27 igandean,14etan. AMETZA Ikastolak bereurteroko MUS lehiaketa famatuaantolatzen du. Talde hoberenak 450€ irabaziko du. Besteek sari ederanitz ukanen dituzte. Zuen behaegoten gira ! Sarri arte.

MUS LEHIAKETA URRUÑANBerttoli elkarteak 20. mus lehiaketaantolatzen du Urruñan, maiatzaren1ean (16.30). Parte hartzea 10eurotan. Muslariak saldoan igurika-tuak dira Berttoliren egoitzan.

“PELLO ETA OTSOA”MIARRITZEN

Lehen aldikotz euskaraz, Sergei Prokofiev-en Pello eta Otsoa ipuinmusikala eskainia izanen da, Anje Duhalde kantaria izanen delarikkontalaria Miarritzeko Orkestrak lagundurik. Kontzertua apirilaren30ean, asteazkenarekin, arratseko 8.30etan eskainiko da Miarritzekogeltoki xaharrean. Orkestrak lehen zatian armonieri egokitutako zon-bait pieza joko ditu eta, bigarrenean, Pello eta Otsoaren ondotik, AnjeDuhaldek bere kantu batzu eskainiko ditu musikari guziek lagundurik.Milesker zuen etorreraz.

Page 8: Herria 2954

AtseginaAtsegina lehenbiziko hitzetan ; Mugerren ginen, orain hainbeste deseuskaldun-dua den herri horrek iragan hurbilean izan dituen lau euskaltzaleak orroitarazidituzte, Jean Marie Eyharts lehen axuantak eta Mikel Erramuzpe EKEko presi-dentak : JanaMari Malharin erreintsa, Jean Urrikarriet, Ernest Bidegain eta PolGiltzu apaizak. Euskal antzerkian Mugertarrak kategoria gorenean ezarri zituztenhoriek alabaina, eta lehenbiziko bezperak euskaraz ez ote ziren Mugerren kan-tatu ?Pantxoa Etxegoin EKEko zuzendari-ak atsegina maila gorenera hupatudu azpimarratzearekin iaz hamabostsorkuntza sustatu dituela EKEk : hiruantzerki berri, eta bost saio (Dinbili-Danbala Eskiulan, Izarbide Pauen,Ufaka-Zanpaka Luhuson, eta “La-pidaire” Donibane lohizunen. Pu-blikotik Mixel Etxekopar xiberotarrakatsegina osatu du oraino,ohartzearekin “Hebentik” elkarteakhamar sorkuntza bultzatu dituelaXiberun, horietatik bat iparraldekoherririk ttipienean, Etxebarren,Lilleraino jada hegaldatu dena.Hamar sorkuntza hamabost mila he-rritarrek osatzen duten lurraldean urtea barne, nork altxatuko du parioa aurten ?Atseginaren hirugarren elementua xifretan aurki zitekeen ; EKEk 323 kulturekintza sustatu ditu, horien erdiak (%51) barneko aldean, %29 Lapurdierdialdean, eta %20 kostaldean. Hona bada kultur diskriminazio positiboa argi etagarbi ezarria, 50 000 jendek osatzen duten barneko aldearen fagoretan. Atseginhoriek oro funtserata merezituak zirela erran dute Erramun Bachoc EKEko presi-dent ohiak eta omendua izan den Jose Mari Muñoa, Eusko Jaurlaritzakoordezkari ohiak ; euskal kultur munduak botere publikoei agertu kezken ihardes-pena baita azkenean EKE.Atsegin horiei guziei gehitzearekin iazko txosten morala eta diru bilana, biak ahobatez bozkatuak izan direla ; eta azkenik, xoria ogi metaren gainean, suprefetakberak laudoriatu duela euskaratik frantsesera zuzeneko itzulpenak egitenzituenaren izpiritu xotila eta argia, euskaltzale guziak kasik zazpigarren zerukaskoraino hupatu gara atseginez, EKEren biltzar nagusi horretan.Dudak eta kezkakPublikotik zerbait galde jinen zen beha egon gabe, Max Brisson eta FrantxuaMaitia hautetsiek iragarri dute heldu den ekainean Jaurlaritzak agertuko dueninkesta sozio-linguiztiko berriak euskara iparraldean beheiti ari erakutsiko duela ;baina esperantzari leiho bat idekia zaiola hala ere, haur eta gaztetan euskal hiz-tunen kopuruak goiti egiten baitu. Beraz abisatuak gara aitzinetik : guremintzairaren garapen lanean sekulan baino gehiago segitu behar dugu, ez dapresioaren laxatzeko momentua etorria. Sekulan baino gehiago hemendik aitzinagure haurrei behar dizkiegu euskararen maitatzeko eta bizitzeko tresnak emen-datu.Jakes Abeberry Miarritzeko hautetsiak galdatu du, eta Max Brissonen susten-guarekin, nolaz frantses gobernuak manatu zuen EKEri buruzko txosten bat, ho-rrek ez ote zuen estatuaren erretiratze bat iragartzen ? Jean François Cibers,Drac (kultur ministerioa) erakundeko ordezkariak segurtatu du estatua engaiatudela, 196 000 euroko urteroko dirutza ekartzera EKEri 2013 arte, txosten horimanatzen zuen momentu berean.Behar bada Parisen batzuek usteko zuten EKEren izaera bera dudatan ezarrikozela txosten horretan. Arrunt bestaldera itzuli da jokoa : galda daiteke Pandorrenontzia ez ote duen Ladouce jaunaren txostenak ideki ; baitio EKEk ez duela askidiru, 800 000 euroko buxetarekin ; baitio EKEk lan handia egiten duela, horren-gatik beldurrik gabe mintzatu behar dela Baionako “Scène Nationale” edo musikakontserbatorioarekin, maila berekoen arteko elkarlanak bultzatzeko ; orain arteEKE besteak baino gradu apalagoan agertu delarik.Hots, EKEk txosten horren alde horiek oro lantu gogo ditu aurten berean, etaheldu den urtetik beretik indarrean eman lehenbiziko orientabideak. Hiru lantaldezutik daude jada EKEko kideen artean lansail berri horren eramaiteko, berantikhartu gabe.

8

Iragan asteburu hortan, Baionan mintzatu da finlandiar deputatu bat, Elisabeth Naucler,Batasuna alderdiak gomitatua. Etorria zen bere xokoaren berri emaiterat. Xoko bat ez

dena biziki ezagutua gure eskualdetan, eta askogisetarat arrunt berezia dena, Baltiko itsasoarenerdian, Finlandia eta Suediaren artean, ikaraga-rriko ugartexka lerroa, biper korda luze baten itxu-rakoa nolazpait, Aland ugarteak.Gaitzeko ugarte xeheteria, denen artean 1527kilometro karratuko eremua hartzen dutela!Gehienak dena arkaitza, heietan nehor ez bizi. Lauetan-hogoi bat ugartetan badira halere jen-deak. Orotarat 26.766 biztanle, duela bizpahiruurte egin kondaketaren arabera. Jendetzearenaldetik Miarritzeren heina beraz eta oraino ezarras. Suediar mintzairan ari dira, suediar hori ezbada ere arras Suediako bera. Erlisionez, kasikdenak protestantak izanki.

FASTA LANDUgarte handiena, Suediatik hurbilena ere dena,deitzen da Fasta Land. Eremu guziaren erditsuaberak hartzen du. Eta jendetze guziaren % 90han dago. Ugarte hortan da hiri handiena,Mariehamn, hor bizi kasik hameka mila jende.Errusoek eraikia 1861-ean, tokiaz gustaturik,eskualde hortan nagusi handi zirelarik, izen horiemana Maria beren orduko inperadoresarenohoretan. Ugarte berean da ere ondo horietako“mendi gorena”, hola deitzen dutena behin, nahizdoi-doia 129 metro gorako mendixka ttipittoa den!

BERE BURUAREN JABEBerezitasun aipagarriena orobat, lurralde hori,gisa hortan 6554 ugarte ttipi eta handik osatzendutena, kasik bere gain dela, bere buruaren jabe,nahiz Finlandiako ekarria, bainan legez-lege,arrunt ofizialki, estatu libre bezala dagoena, Fin-landiarekin onez onean bat eginez. Finlandiarijuntatua beraz… Kasu arraroa zinez, holako gutibaita mundu zabalean. Aland ugarteek baduteberen gobernua eta beren legebiltzarra, badituzteberen legeak, alor frangotan ez dira bortxatuakFinlandiako legeen onartzerat. Horiek hola, depu-tatu bat igortzen dute Finlandiako legebiltzarrerat,han ere ugarte horietako jendeen mintzoa entzunaizan dadien. Deputatu hori da orai Elisabeth Nau-cler, joanden egunean Baionan zena. Historia luzea da eta frango nahasia ugartehoriena. Erdi-Aroan, hor plantatuak ziren itsasturifama handia zuten Viking delakoetarik. Orduanzen ere hor gaindi girixtino fedea hedatu. Gero,mendeak jin eta mendeak joan, ugarte horiekbatean Suediari lotuak izanak dira, bestean Fin-landiari, denbora batez Danimarkari. Hemezortzigarren mendean, Errusoek bi a l d i zmenperatuak, dena larderia, jende frango joan

baitzen orduan iheska, gehienak Suediarat. Gora-behera askoren ondotik, Errusiak berriz beretuak 1809-an, Finlandia guziarekin batean.

1921-EKO HITZARMENAErrusoek bazuten aintzineko mendean hor eraikia gaitzeko gotor-lekua. Ugarteen begi-ratzeko, berek ziotenaz. Nagusi zirela erakusteko zen izaitekotz. 1854-an, Krimeakogerla izan zen Errusia hegoaldean. Frantzia ere barne. Eta Frantziak preseski bere itsas-armadako untzi batzu igorri zituen Errusoen iparraldetik ere kitzikatzerat. Frantsesekzuten orduan suntsitu Aland ugarteetako gotor-leku hura...14-eko gerlatik landa izan zen egundainokotan zernahi eztabada eta kalapita. Ugartehorietako jende ainitzek nahiko zuten lurralde hori Suediari lotzea, mintzairaren gatikbereziki. Berriz bere gain jartzea ardietsia zuen Finlandiak ez haatik holakorik aditu nahi.Azkenean, nazioarteko biltzar batetarik landa, aterabide berezi bat kausitua izan zen:Aland ugarteek Finlandiari josiak segitu behar bainan Finlandiak osoki onartuz etababestuz ere heien berezitasuna, erran nahi baita hango mintzaira eta kultura, bai etahango lege zahar eta ohidurak. Hori izan zen 1921-eko hitzarmena. Ondoko urtean,ekainaren 9-an, hautetsi zen Aland ugarteetako lehen legebiltzarra. Geroztik, ekainaren9-a besta-buru gisakoa dute, beren Aberri-Eguna nolazpait.

TURISMOA LEHEN Aland ugarteetan beti izan da laborantza poxi bat. Orai arras guti. Mendez mende, moz-kinbide handiena arrantza ukana dute eta sail horrek aintzina segitzen du. Bainan turis-moa da azkartu azken hogoi urte hotan bereziki eta mozkinen % 40 segurik hortarikdituzte. Gero eta jende gehiago ibilki da hor gaindi, ugarteen artean ibilaldiak untzizeginez. Leku atsegingarriak direla. Jendeak badu ere beste arrazoin bat ugarte horietaratjoaiteko. Lurralde hortan ez da kasik batere zergarik pagatzen. Finlandia Europa batuansartu zenean ere, berezitasun hori kondutan hartua izan da. Ondorioz, badira hor etxebatzu zernahi gauza erosten dutena andana handika, edari, beztitzeko eta gaineratiko,beste nihun baino merkeago saltzen dituztenak gero kanpotiarreri, berek irabazi pollitaeginez halere. Negozio horrek hola iraunen duenetz Ezpeletako merkatuak bezenbat,hori besterik da... Badira ere jendeak alde bat Aland ugarte horietan kokatzen direnak. Bainan hangobereko hauteskundeetan parte hartzeko behar dute zinez hangotuak: bost urte bederenhan bizi direla eta suediarra untsa mintzo...Zinez interesgarri da guretzat ere jakitea Ipar-Europan badela lurralde bat, arras ttipiaeremuz eta jendetzez, bainan autonomia zabal baten gozamena baduena 87 urtehuntan, denek errespetatzen duten nortasunaren finkagailu eta zimendu...

Muslaria

- Ortzegunean (18.00) Miarritzekomediatekan, Nomadak TX euskarazkofilma, ondotik filmegileekin solasaldia-Ortzegunean (19.45) eta ortziralean(21.00), Donibane Lohizunen, Rexzinegelan, “Gal “ filma berezia, izenbereko sasi-taldeak egin itsuskeriakgogoan moldatua.-Ortzegunean (21.00), Angelun, Baro-ja-ko zalditegietan, kantu eta musikaAbdelak artixtarekin.-Ortzegunetik goiti, DonibaneLohizunen, Ravel akademiaren“Udaberriko Musikaldia”, Schubertfamatua omenduz. Ortzegunean(18.00), Ravel entzuntegian, FrédéricLodéon musikazalea mintzo Schu-bert-en denboraz. Ortziralean (21.00),lehen kontzertua. Larunbatean(18.00), Jean-François Heisermusikazale jakintsuna mintzo Schu-bert-en biziaz eta obraz. Igandean(11.00), bigarren kontzertua. Beste bikontzertu astelehenean eta asteart-ean, aratsarekin, denak Ravel entzun-tegian.-Ortziraletik iganderat, Miarritzen,etxebizitzari buruzko erakusketaBellevue egoitzan, larunbatean Lurrakolektiboak kontra-manifestaldi batantolatuko duelarik, saloin horisalatzeko-Ortziraletik iganderat, Baionakoantzokian, “Baionako solasaldiak”hitzaldi saila, aurtengo gaia “Elkarta-suna, anaikortasuna”.- Ortziralean (21.00) Izuran, HaizeBerri kulturetxean, Moira Millan-enmintzaldia maputxe herriaz- Ortziralean (21.00), Hazparne Xuria-tean, Ryan Kernoa eta St Paul-enkontzertua, eta larunbatean Ttattolan,“Tartean” antzerkia.-Asteburu guzian, Hazparnen,Urkoiko bestak.-Larunbatean, Angelun, kukuso-merkatua Quintaou plazan.

- Larunbatean (10.30) Ortzaizen, He-rriko Etxean, Piarres Trounday-en“Balitzane” liburuaren aurkezpena- Larunbatean (11.00) Baionan,Lacarre plazatik abiatuz, Baionan kan-tuz-Larunbatean (14.30), Hendaian,Beltzeneko ezkerparetan, “EuskalPoker Tour”, herriko gaztetxeareneskutik.- Larunbatean (18.00) Baionan, EuskoIkaskuntzaren egoitzan, ClaudeMehats mintzo Baionako Piquessarryfamilia famatuaz-Larunbatean (19.30), Gamarten,Galtxetaburu sabaian, “AntzerkiaZabalik 1”-Larunbatean (20.00), Miarritzen, Ata-bal musikategian, Skatalites eta Skaotaldeak.-Larunbatean (21.00), Urruñan, Itur-bidea biltokian, Benito Lertxundikantari.-Larunbatean (21.00), Baigorrikoelizan, Kulturaldia-08 sailaren kondu,Oskorri eta Berriozarko banda. Igan-dean, sailaren bururatzeko, eta betiBaigorrin, Nafarroaren Eguna.-Larunbatean (21.15), DonibaneLohizuneko elizan, Arin taldeko kan-tariak eta Coro Easo abesbatza.-Igandean, Santa Grazin, Xuberokomaskarada, aurtengo azken ateraldia.- Igandean (11.30), Donazaharren,Bera ostatuan, “Antzerkia Zabalik 2”. - Igandean (16.00) Hendaian, Abbadiajauregian, Ximun Fuchs-en “Juglarea,puta eta eroa” antzerkia-Igandean (17.00), Miarritzen, geltokixaharrean, Rostropovitch musikagilefamatuari eskaini omenaldia. Tenoreberean, Versant antzerkitaldearen bil-tokian, “Un jour qu’il faisait...” ikus-garria.-Igandean (19.00), Miarritzen, Atabal

musikategian, Groundation taldea etaSebastian Sturm.

HAN NUNBAIT GALDUAKIPAR-EUROPAKO

ALAND UGARTEAK...

AIMÉ CÉSAIREJoan den astean zendu da Aimé Césaire, olerkari eta politikari famatua, berrogeiurtez diputatu izendatua, berrogeita hamar urtez Fort de France hiriko auzapeza.Ehorzketa hunkigarriak egin dizkio Martinika ugarteko populu guziak, Errepublikakopresidenta, ministroak, alderdi guzietako diputatu eta senadoreak han zirela berenatxikimenduaren erakusteko.Ez zen nornahi Aimé Césaire. Léopold Sédar Senghor eta biek sortu zuten “belzta-suna” gogamena, beltzen nortasunaren adierazgarri, beltzen arteko lokarria alda-rrikatuz, beltz zapalduen ikurra mundu guzian, batzuk ziotela behar zela “Panthéon”delakoan ezarri.Datzala hain ederki kantatu duen bere lur maitea. Gehexan Pontto

Finstöm-eko eliza

Arrantzako toki ederrak

Ur hegiko etxola batzu

Ur bazter atsegingarriak Bergön

EUSKARA HIZKUNTZA PUBLIKO E.K.E.-REN BILTZAR NAGUSIAN

(1.orrialdean hasia)

Ezkerrean Jose Mari Muñoa Jaurlaritzako ordez-karia eta, EKEko pantxoa Etxegoin. Erdian opari

kultur eta gastronomikoa.